« Kolapso de la sovetiakomunismo signifis intelektan konfirmon de supereco de usonaj idealoj kaj, kiom ajn strange tio estas, ĝi starigis Usonon fronte al tia mondo, kian ĝi strebis eviti dum sia tuta historio. En kondiĉoj de formiĝanta internacia ordo naciismo ekhavis novan vivon. Landoj komencis ĉiam pli ofte sekvi proprajn egoismajninteresojn, ne altajn principojn, kaj pli konkuri unu kun alia ol kunlabori. »
«John F. Kennedy kun plena konvinko deklaris en 1961, ke Usono estas forta ĝis tia grado, ke ĝi kapablas “pagi iun ajn prezon kaj elteni iun ajn ŝarĝon” por garantii venkon de libereco. Post 30 jaroj Usono estas jam ne tiom forta por insisti pri tuja efektivigo de ĉiuj siaj deziroj. Aliaj landoj atingis nivelon de potencoj. »
« Nun antaŭ Usono staras problemo je atingado de siaj celoj, ĉiu el kiuj estas kombino de usonaj valoroj kaj geopolitikaj bezonoj. Unu el tiuj ĉi novaj bezonoj konsistas en tio, ke la mondo, konsistanta el kelkaj ŝtatoj de komparebla povo, devas konstrui sian ordon laŭe al koncepto de povekvilibro – ideo kiu neniam speciale kontentigis Usonon. »
« …tiu povekvilibro, kiun plejparto de la usonanoj traktis malestime, efektive garantiis usonan sekurecon ĝis kiam ĝi funkciis kiel ĝi estis konceptita. Kaj nome ĝia rompo kaŭzadis aliĝon de Usono al la internacia politiko. »
«Eŭropo estis ekde komenco engaĝita je politiko de povekvilibro, kiam estis detruita ĝia origina elekto – mezepokarevo pri universala imperio, kaj kiam el la cindro de tiu ventoblovita antikva revo estiĝis amaso de ŝtatoj de pli aŭ malpli sama povo. »
« Sistemo de povekvilibro ne supozigas eblecon eviti la krizojn aŭ eĉ militojn. Kaze de normala funkciado ĝi estis destinita por limigado de same eblecoj de la ŝtatoj domini la aliajn, kaj de skalo de la konfliktoj. Ĝia celo estis ne paco mem, sed stabileco kaj sindetenemo. »
« Por plejparto de la homaro dum plejparto de la historia periodo tipa formo de regado estis imperio. La imperioj sentis neniun intereson pri agado kadre de iu internacia sistemo. Ili mem strebis iĝi la internacia sistemo. »
« [pri la ideoj de klerismo] Estis supozite, ke ĉiu ŝtato, sekvante proprajn egoismajninteresojn iel aŭ tiel servos al progreso kvazaŭ iu nevidebla mano garantius ke libereco de elekto, havata de ĉiu ŝtato, garantius bonfarton por ĉiuj. »
« En la mondo post la fino de la Malvarma milito diversaj elementoj ŝajne ekhavas ĉiam pli da simileco kaj simetrio. Relativa milita povo de Usono estos poiomete falanta. Manko de klare difinita malamiko kaŭzos premon interne de la lando, celantan redirektadon de resursoj de defendo al aliaj prioritatoj – tiu procezo jam komenciĝis… Tiaj tendencoj estos eĉ pli rimarkindaj en la ekonomia sfero, en kiu usona dominado jam komencis fali kaj en kiu estos malpli danĝere defii Usonon. »
« Je nivelo de rilatoj inter la ŝtatoj nova ordo pli similos al sistemo de eŭropaj ŝtatoj en la 18-19-a jarcentoj ol al malfleksa modelo de la tempo de la Malvarma milito. Ĝin partoprenos almenaŭ ses potencoj, inkluzive de Usono, Eŭropo, Ĉinio, Japanio, Rusio kaj eble Barato, kaj ankaŭ abundo de mezaj kaj etaj landoj. »
« Dum sia tuta historioRusio estis aparta kazo… Limante tri diversajn kulturajn regionojn – Eŭropon, Azion kaj islaman mondon – Rusio laŭ loĝantaro konsistis el reprezentantoj de ĉiu el ili kaj sekve neniam estis nacia ŝtato en la eŭropa senco de tiu ĉi nocio. »
« Analizistoj ofte klarigas la rusian ekspansiismon kiel rezulton de sento de sia sendefendeco. Sed rusaj verkistoj oble pli ofte pravigis eksteran direktiĝon de Rusio per mesiadestino. »
« La postkomunisma Rusio aperis ene de la limoj, kiuj ne spegulas ĝian historian evoluon. Simile al Eŭropo ĝi devos elspezi multe da energio por rekonsidero de sia identeco. »
« Nocio de suverena egaleco de la ŝtatoj ne ekzistis en Ĉinio. Tiujn, kiuj loĝis ekster Ĉinio, oni konsideris barbaroj kaj tributuloj. Nome tiel oni akceptis en la 18-a jarcento en Ĉinio la unuan britan ambasadoron. »
« Dum 500 jaroj ĝis sia perforta malfermigo fare de komodoro Matthew Perry en 1854, Japanio eĉ ne disdegnis ĝis kreado de ekvilibro inter la barbaroj kaj ilia kvereligado inter si aŭ, kiel tion faris la ĉinoj, inventado de rilatoj de la suvereno kaj tributuloj. »
« Do eĉ ne unu el la plej gravaj landoj, kiuj devos krei novan mondordon, havas iun sperton de reciproka komunikado en la naskiĝanta sistemo de ekzistado de pluraj ŝtatoj. »
« Studado de la historio de donas gvidilon, aplikeblan aŭtomate. La historio instruas sur ekzemploj, montrante eventualajn sekvojn de similaj situacioj. Sed ĉiu generacio devas decidi memstare, kiuj el la cirkonstancoj efektive estas similaj. »
« Ĝis la komenco de la 20-a jarcentoizolismaj tendencoj dominis en la usona ekstera politiko. Kaj poste du faktoroj lanĉis Usonon sur orbiton de la internaciaj aferoj: ĝia rapidege kreskanta povo kaj poioma kolapso de la internacia sistemo, kies centro estis Eŭropo. Oficperiodoj de du prezidantoj markis siaspecan limon de tia evoluo de la aferoj: Theodore Roosevelt kaj Woodrow Wilson. »
«Theodore Roosevelt estis sperta analizisto rilate la povekvilibron. Li insistis je internacia rolo de Usono pro tio, ke tion postulis ĝiaj naciaj interesoj kaj ĉar tutmonda povekvilibro, laŭ lia opinio, estis neimagebla sen la usona partopreno. Por Woodrow Wilson kiel pravigo de la internacia rolo de Usono servis mesiismo: Usono havis devon ne nur subteni la povekvilibron, sed ankaŭ disvastigi siajn principojn tra la mondo. »
« En Usono kombino de ĝia propra povo kaj malproksimeco estigis certecon ke iu ajn problemo povas esti solvita post ĝia apero. La eŭropaj landoj kun oble malpli granda individua rezervo de fortoj por postvivado, kreadis koaliciojn por alfronti la eblecon mem de la ŝanĝoj. »
« La deklarita en 1823 doktrino de Monroe transformis la oceanon, dividantan Usonon kaj Eŭropon, je malfacile supereblan obstaklon… ĝi deklaris ke Eŭropo ne devas enmiksiĝi je la usonaj aferoj. Kaj imago de James Monroe pri la usonaj aferoj – kaj temis pri la tuta okcidenta hemisfero – havis vere ekspansiisman karakteron. »
« Strebo de Usono al ekspansiismo kaj ĝia kredo je tio, ke ĝi estas pli sankta kaj principa ol iu ajn alia lando de Eŭropo, neniam alfrontis iun kontraŭdiron. Ĉar Usono ne traktis sian ekspansion kiel aferon de la ekstera politiko, do ĝi povis apliki forton por efektivigo de sia dominado – super la indianoj, Meksiko, en Teksaso – kaj fari tion sen ajnaj konsciencriproĉoj. Unuvorte la ekstera politiko de Usono konsistis en ne havi la eksteran politikon. Ĝis 1885 Usono superis Brition, konsideritan tiutempe la plej granda industria potenco de la mondo, laŭ suma grandeco de la prilabora industrio. Ĝis la fino de la jarcento ĝi estis konsumanta pli da energio ol Germanio, Francio, Aŭstrio-Hungario, Rusio, Japanio kaj Italio kune. »
« [pri la fino de la 19-a jarcento] Tamen la usona senato plu konservadis kiel celon internajn prioritatojn kaj fiaskigis ĉiujn ekspansiismajn projektojn. Ĝi tenis etan armeon (25 mil homoj) kaj malfortan floton. Ĝis 1890 la usona armeo okupis la 14-an lokon en la mondo post Bulgario kaj la usona mararmeo estis malpli granda ol la itala, kvankam laŭ industria povo Usono estis 13-oble pli granda ol Italio. Usono ne partoprenis en la internaciaj konferencoj kaj oni traktis ĝin kiel duarangan potencon. »
« Dum la tuta 19-a jarcentoBritio estis konsiderata la plej granda problemo por la usonaj interesoj kaj la reĝa mararmeo kiel plej serioza strategia minaco. »
« [pri la rusa-japana milito] Venko de Rusio, kiel li [ Theodore Roosevelt ] rezonis, estus “la bato kontraŭ la civilizo”. Kiam Japanio ekstermis la rusian floton, li ĝojis: “Mi estis komplete kontenta je la japana venko, ĉar Japanio ludis nian ludon”. »
«Woodrow Wilson komprenis ke la intuicia izolismo de Usono povas esti superita nur per alvoko direktita al ĝia kredo je unika naturo de la idealoj de la lando. »
« Fakte akcento de la politiko de Woodrow Wilson havis karakteron tute kontraŭan al izolismo. Wilson promociis ne retiriĝon de Usono el la ekstera mondo, sed universalan aplikon de ĝiaj valoroj kaj post certa tempo sindevigon de Usono pri ilia disvastigado. »
« Nek Woodrow Wilson, nek liaj postaj adeptoj, ĝis la nuntempaj, iam deziris kompreni ke ĉe la eksterlandaj gvidantoj, edukitaj je malpli altaj principoj, pretendo de Usono pri altruismo kaŭzas certan aŭreolon de neprognozeblo. »
« …Theodore Roosevelt… estis politikisto-batalanto. Woodrow Wilson ja estis profeto-pastro. Ŝtataj agantoj, eĉ estante batalantoj, koncentras sian tutan atenton je la mondo, en kiu ili vivas. Profetoj ja konsideras “realan mondon” kiel la mondon, kiun ili deziras krei. »
« La 22-an de januaro 1917 antaŭ aliĝo de Usono al la militoWoodrow Wilson anoncis kiel sian celon atingi “pacon sen venko”. Tamen tio, kion Wilson proponis post la aliĝo de Usono al la milito evidentiĝis paco, kiun eblis atingi nur per kompleta venko. »
« Tio, kion Woodrow Wilson supozis sub “komunumo de fortoj” estis tute nova koncepto, kiu poste iĝis konata kiel la koncepto de “kolektiva sekureco”… »
« Por laŭleĝigi tiun ĉi konsenton Woodrow Wilson proponis ideon de establo de la Ligo de Nacioj, institucio de pure usona tipo. Sub gvido de tiu ĉi tutmonda organizaĵo la forto devis cedi al moralo kaj forto de armilo – al ordono de publika opinio. Wilson estis ĉiam substrekanta ke se publiko estus sufiĉe informita, la milito neniam okazus, ignorante ardajn manifestaciojn de ĝoja jubilado kaj senpeziĝo, per kiuj estis bonvenigata en ĉiuj ĉefurboj la komenco de la milito, inkluzive la ĉefurbojn de la demokratiajBritio kaj Francio. »
«Wilsonismo enkorpigis en si la ĉefan dramon de Usono sur la monda scenejo: la usona ideologio iusence estis revolucia dum la usonanoj mem hejme konsideris sin homoj, sufiĉe kontentaj je status quo. La usonanoj, emaj al transformado de eksterpolitikaj aferoj al lukto inter bono kaj malbono kutime sentas sin malkomforte kiam ili devas alfronti kompromisojn, same kiel kaze de partaj kaj nekonvinkaj rezultoj. La fakto ke Usono evitas serĉadon de grandskalaj geopolitikaj transformadoj ofte asocias ĝin kun defendado de teritoria kaj foje ankaŭ politika status quo. Kredante je la ordo bazita sur leĝoj, ĝi apenaŭ kapablas interpacigi kredon je pacaj ŝanĝoj kaj la historian fakton ke preskaŭ ĉiuj gravaj ŝanĝoj en la historio estis ligitaj al perforto kaj renversoj. »
« Sed la plej grava kialo estis ke en la Sankta Romia imperiokontrolo super la eklezio estis apartigita de la kontrolo super la registaro. Malsame ol iu ajn faraono aŭ romia imperiestro, la imperiestro de la Sankta Romia imperio posedis neniujn diecajn atributojn. »
« Principo de raison d'État supozigis, ke bonfarto de la ŝtato pravigas aplikon de ĉiaj rimedoj por garantiado de naciaj interesoj. Dume la nacia intereso anstataŭigis mezepokan imagon pri universaleco de moralo. Anstataŭ sopiro je universala monarĥio venis principo de povekvilibro, kiu kondolencis per tio ke ĉiu aparta ŝtato, sekvante proprajn egoismajn interesojn, tiel aŭ alie kontribuos al la sekureco kaj progreso de ĉiuj aliaj. »
« [pri kontraŭstaro de la Habsburgoj kaj Francio] La regantoj el la Habsburgoj estis homoj principaj. Ili neniam faris kompromison malgraŭ propraj konvinkoj, nur kaze de malvenko. Pro tio ekde la komenco de tiu ĉi politika odiseado ili estis tute sendefendaj kontraŭ senkompataj maĥinacioj de la kardinalo. »
«Germanio estis batalejo de plejparto de la eŭropajmilitoj, multaj el kiuj estis iniciataj de Francio, kaj pro tio ĝi maltrafis la unuan ondon de la eŭropa koloniado de transmaraj teritorioj. Kiam Germanio finfine tamen unuiĝis, ĝi havis tiom etan sperton pri difinado de propra nacia intereso, ke tio kaŭzis abundon da plej teruraj tragedioj de nia jarcento. »
«Raciaj ŝtataj agantoj de la 18-a jarcento malaperon de la konflikto (aŭ de ambicioj, de avideco) konsideris utopio; solvo konsistis en tio ke necesis bridi aŭ neŭtraligi denaskajn mankojn de la homanaturo por atingi laŭeble plej bonajn longdaŭrajn rezultojn. »
« Tio sonas paradokse, sed absolutajregantoj de la 18-a jarcento ne estis tiom ĉionpovaj por mobilizi ĉiujn resursojn por milito kiel tio okazis, kiam religio, aŭ ideologio, aŭ registaro elektita de popolo povis kaŭzi grandegan emocian leviĝon. Ili estis limigitaj per tradicioj kaj eble per malstabileco de propra stato, ne povis enkonduki enspezimpostojn kaj multajn aliajn impostojn, proprajn al nia tempo. Tio do limigis volumenon de la naciaj riĉaĵoj, kiu potenciale povintus esti destinita por defendo. »
« Rolo de Britio kiel stabiligilo spegulis geopolitikan fakton. Postvivado de la negranda insulo ĉe la bordoj de Eŭropo estus minacata se ĉiuj resursoj de la kontinento estus sub regado de unusola reganto. »
« Estante fortege influata de filozofoj de la epoko de Klerismo, Aleksandro la 1-a imagis sin moralakonscienco de Eŭropo kaj troviĝis en la lasta etapo de arda entuziasmiĝo pri liberalaj institucioj. Estante en tia humorstato, li proponis al William Pitt nebulan skemon kiel atingi universalan pacon, konsistantan en alvoko al ĉiuj landoj rekonsideri siajn konstituciojn por likvidi feŭdismon kaj enkonduki konstitucian regadon. Post tio la reformitaj ŝtatoj rezignos je aplikado de la forto kaj estos transdonantaj disputojn kun la aliaj ŝtatoj al konsiderado de arbitracio. Tiel la rusa reganto iĝis neatendita antaŭulo de la Wilson-ideo pri tio, ke la liberalaj institucioj estas premiso por paco, kvankam li neniam efektivigis tiom tiujn principojn en praktiko kun sia propra popolo. Post kelkaj jaroj li entute ŝoviĝis al la kontraŭa, konservativisma ekstremo de la politika spektro. »
«Povekvilibro kreas obstaklojn por apero de eblecoj detrui la internacian ordon; interkonsento rilate komune akceptitajn valorojn kreas obstaklojn por deziro detrui ĝin. La forto, senigita je laŭleĝeco, provokas testi la fortikecon; laŭleĝeco, senigita je forto, provokas malplenan afektadon. »
« Post la Viena kongresoEŭropo travivis la plej longdaŭran periodon de paco dum sia tuta historio. Dum 40 jaroj okazis eĉ ne unu milito kun partopreno de la ĉefaj potencoj kaj post la Krimea milito en 1854, la mondmilitoj ne okazis dum pliaj 60 jaroj. »
« [pri la Viena kongreso] Konsiderante ke la ideo de nacia memdetermino tiam ankoraŭ ne estis inventita, partoprenantoj de la kongreso estis plej malmulte interesitaj pri tajlado de etne homogenaj ŝtatoj el la teritorioj, forprenitaj disde Napoleono. »
« …ekde momento de la fino de la Tridekjara milito interna aranĝo de Germanio estis stariganta antaŭ Eŭropo la saman dilemon: ĉiufoje kiam Germanio estis malforta kaj malunuigita, ĝi estis tento por siaj najbaroj, speciale por Francio, kaj por ilia ekspansiismo. Samtempe perspektivo de la germana unuiĝo timigis la najbarajn ŝtatojn, kio daŭras ĝis nuntempo. »
« [pri la Viena kongreso] Pli ol 300 ŝtatoj de la antaŭ-Napoleona tempo estis unuigitaj je proksimume 30 landoj kaj interligitaj je nova komunumo, nomita la Germana Unio kun konfederacia bazo. »
« Puna paco ostaĝigas la tutan internacian ordon, ĉar ĝi postulas de la venkintoj, elĉerpitaj per militaj malfacilaĵoj, deteni landon, kiu sopiregas subfosi la reguligadon. Ĉiu lando, konsideranta sin ofendita, estas certa ke ĝi povos preskaŭ aŭtomate kalkuli pri subteno de malkontenta venkita flanko. Tio iĝos malbeno de la Versajla traktato. »
«Aŭstrio, kiu ŝajne post la batoj de Napoleono estis mortanta, ricevis novan vivon danke al sistemo de Klemens von Metternich, kio ebligis al ĝi ekzisti pliajn cent jarojn. »
« [pri la Viena kongreso] Britio tamen malakceptis sistemon de eŭropa registaro, ĉar tio proksimis al la unuiĝinta Eŭropo kiun la britoj ĉiam kontraŭis. »
« [en la 19-a jarcento] Britio flankeniris de la sistemo de kongresoj, kiun elpensis ĝia propra ministro pri eksteraj aferoj [Robert Stewart, Viscount Castlereagh]. Same jarcenton poste Usono distanciĝos de la Ligo de Nacioj, proponita de ĝia prezidanto. »
« Malforteco de la sistemo de kolektiva sekureco konsistas en tio, ke interesoj malofte estas samaj kaj sekureco malofte estas senriproĉa. Anoj de komuna sistemo de kolektiva sekureco pro tio plej verŝajne konsentos pri senagado ol interkonsentos pri komunaj agoj; oni detenos ilin kune per belaj ĝeneralaj politikaj alvokoj aŭ ili iĝos atestantoj de renegateco de plej pova el la membroj, kiu sentas sin plej bone protektita kaj pro tio malplej bezonanta tiun ĉi sistemon. »
«Britaj ŝtatestroj neniel konsideris disvastiĝon de reprezentaj institucioj kiel ŝlosilon al paco kiel tion kutime faris iliaj usonaj partneroj, kaj ili tute ne zorgis pri ekzistado de institucioj kiuj diferenciĝis de iliaj propraj. »
« Estante marapotenco, kiu ne havis grandan konstantan armeon, Britio de tempo al tempo devis kooperi kun iu kontinenta aliancano, kiun ĝi preferis elekti nur tiam, kiam aperis konkreta neceso. »
« Necesos jardekoj da germana militemo kaj sensentemo por transloki la ĉefan maltrankvilecon de Britio rilate sekurecon al Germanio kaj tio finfine okazis nur post la komenco de nia jarcento. »
« En la 18-a jarcentoTory kutime reprezentis la eksteran politikon de la reĝo, kiu emis al enmiksiĝo en kverelojn sur la kontinento; Whigs ja, simile al siro Robert Walpole, preferis gardi certan distancon rilate la kverelojn sur la kontinento kaj faris oble pli grandan akcenton je transmara ekspansio. Komence de la 19-a jarcento la roloj estis interŝanĝitaj. »
« Ju pli senespera iĝis ĝia [de Francio] pozicio, des pli despere Napoleono la 3-a provadis korekti la situacion per iu brila paŝo simile al pasia ludanto, duobliganta vetmonon post ĉiu sia malgajno. »
« [pri Francio en la dua duono de la 19-a jarcento] Finfine la internacia politiko ekbaziĝis sur kruda forto. Kaj en tiu ĉi mondo aperis interna abismo inter imagoj de Francio pri si mem kiel la dominanta nacio en Eŭropo kaj ĝiaj eblecoj vivi laŭe al ili – la abismo, kiu plu detruas la francan politikon en niaj tagoj. »
« Problemo de Napoleono la 3-a konsistis en tio, ke li ne estis sufiĉe forta por insisti pri siaj deziroj kaj ke liaj planoj estis tro radikalaj por esti subtenataj per konsento. »
« Emo de Francio al partnereco kun tiaj landoj, kiuj estus pretaj akcepti ĝian gvidan rolon iĝis ĉiama faktoro de la franca ekstera politiko post la Krimea milito. Estante malkapabla domini en la alianco kun Britio, Germanio, Rusio aŭ Usono kaj konsiderante statuson de malpli grava partnero kiel neakceptebla por si de vidpunkto de imagoj pri sia nacia grandeco kaj mesiarolo en la mondo, Francio serĉis gvidan rolon en paktoj kun malpli fortaj ŝtategoj. Temis pri Sardinio, Rumanio, mezaj germanaj ŝtatoj en la 19-a jarcento, pri Ĉeĥoslovakio, Jugoslavio kaj Rumanio jam en la intermilita periodo. »
« Pika stilo de la francadiplomatio grandparte klarigeblas per provoj de estroj de tiu ĉi lando eternigi ĝian rolon de centro de la eŭropapolitiko en cirkonstancoj, absolute malkonvenaj al tiaj streboj. »
« Kio estas revoluciulo? Se respondo al tiu demando ne ebligus ambiguecon, malmultaj revoluciuloj sukcesus. Necesas memori ke revoluciuloj preskaŭ ĉiam komencas de pozicio de malforteco. Ili atingas sukceson pro tio, ke ekzistanta ordo ne kapablas korekti siajn proprajn malfortaĵojn. Tio estas speciale ĝusta, kiam revolucia defio okazas ne forme de okupo de la fortreso Bastille, sed vestiĝas je konservativismajvestoj. Malmultaj institucioj kapablas defendi sin de tiuj, kiuj elvokas esperojn pri ilia konservado. »
« Sistemo de Klemens von Metternich spegulis koncepton de la 18-a jarcento, kiam la universo estis traktata kiel grandega horloĝamekanismo kun elementoj ideale alĝustigitaj unu al alia tiel ke kolapso de unu signifis misfunkciadon ankaŭ de ĉiuj aliaj. Otto von Bismarck reprezentis novan eraon en scienco kaj politiko. Li traktis la universon ne kiel mekanikan ekvilibron, sed en ĝia moderna versio – kiel konsistantan el eroj, troviĝantaj en senĉesa movado kaj reciproka influado, kio kreas por ni realon. Lia plej ŝatata filozofo-biologia doktrino estas la evolua teorio de Darwin, bazita sur principo de postvivado de plej bone adaptitaj. »
« Pro majstra kompreno de nuancoj en dispozicio de la fortoj kaj ilia distribuo, kiun havis Otto von Bismarck, li povis dum sia tuta vivo anstataŭigi filozofiajn limigojn, kaŭzatajn de la sistemo de Klemens von Metternich, per politiko de sinlimigo. Sed pro tio, ke tiuj ĉi nuancoj estis ne tiom evidentaj por sukcedintoj kaj imitantoj de Bismarck, laŭlitera sekvado al principoj de reala politiko kondukis ilin al troa dependeco de milita forto, kaj de tie iris rekta vojo al armilkonkuro kaj du mondmilitoj. »
« Efektive la plej grava dokumento rilata al la Krimea milito, estis depeŝo de Otto von Bismarck kun analizo de situacio post la fino de la milito en 1856. Rimarkindas ke tiu ĉi depeŝo montris ekstreman fleksecon de diplomatia metodo kaj mankon de konsciencriproĉoj ĉe serĉado de iuj ajn eblecoj. Germanahistoriografio donis al la depeŝo de Bismarck trafan nomon: “Prachtbericht” aŭ “ekzemplodona raporto”. »
« [pri Otto von Bismarck] Sendube li agis same modere rilate la finon de siaj militoj, kiel senkompate li tiujn militojn estis komencanta. Tuj post kiam Germanio akiris limojn, kiujn li konsideris vive gravaj por ĝia sekureco, Bismarck komencis singardan kaj stabiligan eksteran politikon. »
«Otto von Bismarck, soleca persono dum sia vivo, estis eĉ malpli komprenita post foriro de sur scenejo, akirinte mitajn konturojn. Liaj sampatrujanoj memoris pri tri militoj, garantiintaj la unuigon de Germanio, sed forgesis pri malfacilegaj preparaj operacioj, kiuj ebligis tiujn ĉi militojn, kaj pri tiu modereco, kiu necesis por profiti iliajn fruktojn. Ili vidis manifestiĝojn de forto, sed malsukcesis penetri profundan analizon, sur kiu tiuj ĉi fortoj baziĝis. »
« La kanceliero staris al imperiestro kaj Reichstag pli proksime ol ili ambaŭ unu al la alia. Pro tio en certaj limoj Otto von Bismarck povis kvereligi inter si germanajn internajn instituciojn same kiel li faris tion kun eksterlandaj ŝtatoj, realigante sian eksteran politikon. Neniu el posteuloj de Bismarck posedis por tio lertecon, nek kuraĝon. Rezulto de tio iĝis naciismo, kiu estante ne ekvilibrigita de demokratio, transformiĝis je ŝovinismo, dum senigita je ĉia respondeco demokratio iĝis senfrukta. »
« Post la unuigoGermanio iĝis la plej pova potenco en la kontinento kaj estis akiranta pli da povo kun ĉiu jardeko, per tio revoluciigante la eŭropan diplomation. Ekde momento de apero de la nuntempa sistemo de ŝtatoj en la tempo de Armand Jean du Plessis de Richelieu potencoj laŭ randoj de Eŭropo – Britio, Francio, Rusio – estis premantaj al ĝia centro. Nun ja unuafoje la centro de Eŭropo iĝis sufiĉe pova por okazigi premon sur periferion. »
«Germanio vidis neniujn naciajn interesojn en Balkanio. Sed ĝi montris egan interesiĝon pri konservado de la Aŭstro-Hungaria imperio. Ĉar oni opiniis ke kolapso de tiu ĉi dueca monarĥio kaŝis en si riskon de detruo de la tuta germana politiko de Otto von Bismarck. Germanlingvaj katolikoj de la imperio ekdezirus tiam aliĝi al Germanio, kio endanĝerigus dominadon de la protestantaPrusio por kiu Bismarck tiom pene luktis. Kaj la disfalo de la Aŭstria imperio senigus Germanion je ĝia sola fidinda aliancano. Aliflanke kvankam Bismarck deziris konservi Aŭstrion, li havis eĉ ne etan deziron defii Rusion. Tiun kaprompilon li dum kelkaj jardekoj lerte ŝovis en foran angulon, sed malsukcesis solvi ĝin. »
«Otto von Bismarck foje diris ke kiam kunsidas kvin ludantoj, oni prefere ludu ĉe la flanko de tri. Sed post kiam el kvinopo de la potencoj – Anglio, Francio, Rusio, Aŭstrio kaj Germanio – Francio iĝis malamika lando, Britio estis nealirebla pro sia politiko de “brila izolado”, aperis ambigueco en pozicio de Rusio pro ĝia konflikto kun Aŭstrio. En tiu situacio Germanio bezonis aliancanon same kun Rusio kaj kun Aŭstrio por formi triopon… Tiel rilatoj inter Germanio kaj Rusio iĝis ŝlosilo al la eŭropapaco. »
« Tuj post kiam Rusio aperis sur la internacia areno, ĝi kun ŝoka rapideco okupis gvidajn poziciojn. Ankoraŭ dum subskribo de la Vestfalia paco en 1648 Rusio ne estis konsiderata sufiĉe grava, pro kio ĝi eĉ ne estis iel reprezentita. Tamen ekde 1750 Rusio iĝis aktiva partoprenanto de ĉiu grava eŭropa milito. Meze de la 18-a jarcento Rusio eĉ komencis kaŭzi ĉe okcidentaj observantoj malklaran maltrankvilecon. »
« En la tempo de la Viena kongresoRusio evidente estis la plej pova potenco en la kontinento. Meze de la 20-a jarcento ĝi akiris statuson de unu el du tutmondaj superpotencoj kaj restis en ĝi preskaŭ 40 jarojn antaŭ ol disfali, perdinte multajn el siaj vastaj akiroj de antaŭaj jarcentoj dum nuraj kelkaj monatoj. »
« Paradokseco estis la plej karaktera trajto de Rusio. Konstante militante kaj disvastiĝante je ĉiuj direktoj, ĝi tamen opiniis ke oni konstante minacas ĝin. Ju pli plurlingva iĝis la imperio, des pli vindebla sentis sin Rusio, parte ankaŭ pro neceso izoli abundon de siaj etnoj de iliaj najbaroj. Por fortikigi sian regadon kaj superi streĉitecon inter diversaj etnoj, enloĝantaj la imperion, ĉiuj regantoj de Rusio uzis miton pri iu pova ekstera minaco, kiu de tempo al tempo transformiĝadis je sinplenumanta profetaĵo, elprovante stabilecon en Eŭropo. »
« Paradokse, sed veras ankaŭ tio dum la lastaj 200 jaroj eŭropapovekvilibro estis kelkfoje konservita danke al penoj kaj heroeco de Rusio. Sen Rusio Napoleono kaj Hitlero preskaŭ tute certe sukcesus krei mondimperiojn. Simile al duvizaĝa Jano, Rusio estis samtempe minaco al povekvilibro kaj unu el ĝiaj ŝlosilaj komponantoj, grava por ekvilibro kaj tamen ne komplete ĝia parto. »
« Same kiel usonanoj, rusoj konsideris sian socion escepta. Renkontante nur nomadajn aŭ feŭdajn sociojn, ekspansio de Rusio direkte al Meza Azio havis plurajn trajtojn de la usona ekspansio okcidenten, kaj se rememori citaĵon de Aleksandr Gorĉakov, do rusa pravigado de la ekspansio estis analoga al usonaj fundamentadoj de sia propra “manifesto de destino”. »
« Ekscita imago de Rusio pri si mem malofte estis kundividata de la ĉirkaŭa mondo. Malgraŭ enormaj atingoj en literaturo kaj muziko, Rusio neniam estis por la konkeritaj popoloj siaspeca kultura magneto, malsame ol metropoloj de kelkaj aliaj koloniaj imperioj. Kaj la Rusia imperio neniam estis konsiderata kiel modelo de socia ordo – nek de la aliaj socioj, nek de siaj propraj civitanoj. Por la ekstera mondo Rusio estis natura forto – enigma ekspansia ĉeesto, kiun necesis timi kaj deteni same per inkludo en aliancojn kaj per konfrontiĝo kontraŭ ĝi. »
« [pri la 19-a jarcento] El ĉiuj eŭropaj potencoj nur Britio estis zorgita pri la situacio en Meza Azio. Dum la rusa ekspansio antaŭeniĝis ĉiam pli suden direkte al Barato, protestoj de Londono estis rifuzataj de kanceliero princo Aleksandr Gorĉakov, kiu ofte eĉ ne imagis kion faras rusiaj trupoj. »
« [pri Otto von Bismarck kaj Benjamin Disraeli] Ambaŭ ili iĝis subtenantoj de Realpolitik kaj ne toleris tion, kion ili nomis “morala ĵargono”. Religiaj kromtonoj de Gladstone (homo, kiun malestimis ambaŭ kaj Disraeli kaj Bismarck), estis konsiderataj de ili kompleta stultaĵo. Nek Bismarck, nek Disraeli sentis eĉ etan kompaton al la balkanaj slavoj, kiujn ili konsideris ĉiamaj incitemaj tumultuloj. »
« Sed en la 1880-aj jaroj formiĝis senprecedenca situacio. Germanio iĝis tro forta por resti flanke, ĉar tio povus unuigi Eŭropon kontraŭ ĝi. Sed ĝi ne povis ankaŭ plu esperi pri la historia, preskaŭ aŭtomata subteno de Rusio. Germanio iĝis giganto, kiu bezonis amikojn. »
« En 1882, en la duan jaron post formiĝo de la dua “Unio de tri imperiestroj”, Otto von Bismarck metis siajn retojn eĉ pli vaste, konvinkinte Italion transformi la Duoblan Union inter Aŭstrio kaj Germanio je la Triopa Unio, inkludinta Italion. »
« Dum jardekoj historiistoj diskutas pri tio, kiu devas porti respondecon pri la komenco de la Unua mondmilito. Kaj tamen neniu lando povas esti akuzita pri tiu freneza salto al katastrofo. »
« Kialo pro kiu germanaj ŝtataj agantoj estis obseditaj je ideo de kruda forto, estis tio ke Germanio, malsame ol aliaj naciaj ŝtatoj, ne havis integran filozofian bazon… Strikte dirite, Germanio de Otto von Bismarck tute ne estis efektivigo de revoj pri kreado de nacia ŝtato, ĉar li intence ekskludis el ĝi la aŭstriajnĝermanojn… Manko de intelektaj radikoj estis la ĉefa kialo de necelkonscieco de la germana ekstera politiko. Memoro pri tio ke Germanio dum longa tempo servis kiel ĉefa militejo de Eŭropo estigis ĉe la germana popolo profunde enradikiĝintan senton de manko de sekureco. Kvankam la imperio de Bismarck estis nun la plej pova ŝtatego en la kontinento, al la germanaj gvidantoj ĉiam ŝajnis ke ilin atendas iu malklara minaco, kion atestas ilia obsedo je konstanta batalpreteco, ŝarĝita je militema retoriko. Germanaj militaj strategoj ĉiam eliris el neceso sin defendi kontraŭ kombino de ĉiuj najbaroj de Germanio samtempe. »
« Sub influo de emocioj de momento kaj pro kompleta manko de kompreno de psikologio de la aliaj, la germanaj gvidantoj post Bismarck kombinis furiozon kun maldecidemo, metante la landon unue je izolado, kaj poste je la milito. »
« [pri Vilhelmo la 2-a (Germana Regno) Frapfrazoj maskis intelektan vakuon: malantaŭ militemaj paroladoj sin kaŝis interna malpleneco; grandskalaj sloganoj maskis maldecidemon kaj malkapablon orientiĝi en diversaj situacioj. Fanfaronado kune kun maldecidemo en agoj spegulis heredaĵon de dujarcenta germana provincieco. »
« Laŭ ironio de la sorto, dum granda parto de la ekzistado de la imperiestra Germanio, la ĉefa minaco al paco estis konsiderata ne Germanio, sed Rusio… Efektive estis malmulte da gravaj pruvoj de tio, ke Rusio povintus strebi al kreo de eŭropa imperio. »
« La tuta Eŭropo sendube traktis kiel ion strangan enormajn vastojn kaj obstinecon de Rusio… Kaj tamen Rusio ĉiam preferis riskon de malvenko al kompromiso. »
« Dum marŝo Rusio malofte spertis komprenon de limo. Kiam oni malhelpis al ĝi, ĝi kaŝis ofendiĝon kaj atendis konvenan momenton por regajno: kontraŭ Britio – dum plejparto de la 19-a jarcento, kontraŭ Aŭstrio – post la Krimea milito, kontraŭ Germanio – post la Berlina kongreso kaj kontraŭ Usono dum la Malvarma milito. Restas atendi kiel la postsovetia Rusio reagos al kolapso de sia historiaimperio kaj de engaĝitaj je ĝia orbito satelitoj, kiam komplete pasos ŝoko post la disfalo. »
« Nek la imperiestra, nek la komunistaRusio naskis grandan ministron pri eksteraj aferoj. Tiaj ekzemple ministroj pri eksteraj aferoj kiel Nesselrode, Gorĉakov, Girs, Lamsdorf aŭ eĉ Gromiko, estis preparitaj kaj kapablaj homoj, sed ili ne havis rajtojn plani longdaŭran politikon. Ili estis iom pli ol servistoj de malkonstanta kaj facile emociiĝanta reganto, pri kies bonvolemo ili devis konkuri. »
«Ironio konsistis en tio, ke je certa etapo ekspansiismo ne plu kreskigis povon de Rusio, sed kaŭzis ĝian falon. En 1849 Rusio estis konsiderata de ĉiuj kiel plej pova lando de Eŭropo. Post 70 jaroj dinastio falis kaj ĝi provizore forlasis rondon de la potencoj. Inter 1848 kaj 1914 Rusio estis engaĝita je pli ol ses militoj (krom tiuj koloniaj), oble pli ol iu ajn potenco. En ĉiu ĉi konfliktoj, krom la interveno al Hungario en 1849, financo-politikaj perdoj de Rusio oble superis atendatajn profitojn… ĝi pasie sopiris ĉiam pli da teroj, kiujn ĝi ne bezonis kaj kiujn ĝi ne povis uzi… Ekonomia kaj socio-politika evoluo donus oble pli da utilo por statuso de potenco en la industria epoko ol transformo de Bulgario je satelito aŭ starigo de protektorato en Koreio. »
« Por Salisbury insula situo de Anglio signifis ke idealapolitiko devus esti aktiveco en maraj areoj kaj manko de fortaj kaj devigaj rilatoj en la kutimaj kontinentaj unioj. “Ni estas fiŝoj” diris li foje rekte. »
«Povekvilibro plej bone funkcias, se en ĝia fundamento kuŝas almenaŭ unu el jenaj kondiĉoj. La unua kondiĉo estas ke ĉiu lando havu eblecon libere unuiĝi kun ĉiu alia ŝtato depende de kurantaj cirkonstancoj. Dum plejparto de la 18-a jarcento ekvilibro estis starigata per konstante ŝanĝiĝantaj unioj; same estis dum la tempo de Otto von Bismarck ĝis 1890. La dua kondiĉo estas kiam ĉeeste de konstantaj unioj haveblas reguliganto, observanta ke neniu el la jamaj koalicioj ricevu dominadon – tia situacio formiĝis post la subskribo de la franca-rusia traktato, kiam Britio plu agis kiel reguliganto kaj fakte ĝian atenton sopiris ĉiuj flankoj. La tria kondiĉo estas kiam ĉeeste de malfleksaj unioj kaj manke de reguliganto, interkroĉaj fortoj ene de la unioj estas relative malfortaj tiel ke pro ĉiu preteksto eblas kompromisoj aŭ regrupiĝoj en uniaj rilatoj. »
« Neniu afero povus transformi Brition je tiom nepacigebla malamiko kiel minaco al ĝia dominado sur la maroj. Sed nome tion faris Germanio, ŝajnas eĉ sen kompreni ke tiun defion jam ne eblos nuligi. Ekde la mezo de la 1890-aj jaroj ene de Germanio ekkreskis premo pri neceso konstrui grandan mararmeon… Tiel komenciĝis erara cirklo, finiĝinta per konfrontiĝo. Kaj ĉio ĉi okazis por konstrui la mararmeon, kiu en estonta mondmilito nur unufoje renkontiĝos kun la brita en la Jutlanda batalo, kiu donis decidan sukceson al neniu flanko. »
«Mararmea programo de Germanio, aprobita sur ondo de kontraŭbritaj insultoj dum la angla-bura milito en 1899-1902, sekvigis ĉiuflankan rekonsideron de la brita ekstera politiko. Dum unu jarcento kaj duono Britio konsideris Francion la ĉefa minaco al eŭropa ekvilibro, kiun necesis kontraŭstari per subteno de unu el germanajŝtatoj, plejparte de Aŭstrio, sed foje ankaŭ de Prusio. Kaj ĝi traktis Rusion kiel ege seriozan danĝeron por sia imperio. Sed tuj post kiam estis farita alianco kun Japanio, Britio komencis rekonsideri siajn historie formiĝintajn prioritatojn. »
« [pri la 1910-aj jaroj] Dum nura jardeko Rusio, antaŭe ligita al Germanio per la Traktatro pri Reciproka Sekurigado, transformiĝis je milita aliancano de Francio, dum Britio, objekto de konstantaj provoj de Germanio transformi ĝin je sia partnero, aliĝis al franca diplomatia tendaro. Germanio montris ŝokan arton, izolinte sin kaj interproksimiginte tri eksajn malamikojn en celita nome kontraŭ ĝi mem kaj malamika al ĝi koalicio. »
« Post apero de la angla-franca-rusia bloko en 1907, en ludo de la eŭropadiplomatio restis nur du fortoj: Triopa konsento kaj alianco inter Germanio kaj Aŭstrio. Ĉirkaŭigo de Germanio iĝis kompleta. »
« Estante fidela al la ĉefaj reguloj de la reala politiko, Realpolitik, Crowe asertis ke ne motivoj, sed strukturo determinas stabilecon: intencoj de Germanio havas neniun signifon, gravas nur ĝiaj eblecoj. »
« De la historia vidpunkto aliancoj estis farataj por fortigi pozicion de tiu aŭ alia lando kaze de milito; dum proksimiĝo de la Unua mondmilito la ĉefa motivo de partopreno en la milito estis strebo fortigi aliancojn. »
« [pri la komenco de la 20-a jarcento] Neceso de samtempa mobilizado de ĉiuj membroj de alianco firme enradikiĝis en la cerboj de la eŭropaj gvidantoj, kio iĝis la ĉefa principo de solenaj diplomatiaj interagoj. Celo de la aliancoj nun estis jam ne garantio de subteno post komenco de la milito, sed garantio de tio, ke ĉiu el la aliancanoj okazigos mobilizadon laŭeble plej rapide kaj, kiel oni atendis, pli frue ol iu ajn malamiko… Tiu proceduro de la Lasta juĝo efike eligis casus belli el sub iu ajn politikakontrolo. »
«Alfred von Schlieffen ellaboris planon de decida kaj rapida venko en unu fronto kun posta translokado de la fortoj kontraŭ alia malamiko, tiel atingante konvinkan rezulton ĉe ambaŭ frontoj. Ĉar rapida kaj decida atako en oriento ne eblis pro malrapida ritmo de la rusiamobilizado, kiu kiel oni supozis povus okupi ses semajnojn, kaj pro vasteco de la rusia teritorio, Schlieffen decidis venki la francanarmeon la unuan eĉ ĝis kiam la rusia armeo estos komplete mobilizita. Por ĉirkaŭiri pezajn francajn fortikaĵojn ĉe la germana limo, Schlieffen proponis rompi neŭtralecon de Belgio, kondukinte germanajn trupojn flanke tra ĝia teritorio… La plano estis same brila kaj senracia. Minimuma kono de la historio povus sugesti al li, ke Britio nepre ekmilitos se okazos invado al Belgio – tiun fakton ŝajne komplete malatentis la kaiser kaj la germana ĝenerala stabo. »
« [pri la Unua mondmilito] Ekzistis eĉ ne unu konkreta akuzo fare de Rusio kontraŭ Germanio aŭ eĉ unusola postulo flanke de Germanio al Rusio, kiuj meritus komencon de loka milito, jam sen paroli pri la milito totala. »
« [pri la Unua mondmilito] Aŭdiĝis mirinde malmulte da avertoj kaj honorinda escepto estis deklaro de Pjotr Durnovo, eksa rusia ministro pri internaj aferoj, kiu iĝis membro de la Ŝtata Konsilio. En februaro 1914 – duonjaron antaŭ la komenco de la milito – li sendis al la caro politikan memorandon:
“La ĉefa pezo de la milito sendube trafos nin, ĉar Anglio apenaŭ kapablas grave partopreni en la kontinenta milito kaj Francio, malriĉa je homa materialo, ĉe tiuj kolosaj perdoj kiuj akompanos la militon en modernaj kondiĉoj de la milittekniko verŝajne sekvos strikte defendantaktikon. Rolo de ramo, trabatanta la plejan kernon de la germana defendo, estos destinita por ni…”. »
« Kaj eĉ se Rusio realigos plurjarcentan revon pri konkero de la Dardaneloj, do kiel substrekas [eksa rusia ministro pri internaj aferoj] Pjotr Durnovo, tiu sukceso estos strategie nula:
“Eliron al la malferma maro la markoloj al ni ne donas, ĉar post ili sekvas maro preskaŭ komplete konsistanta el teritoriaj akvejoj, maro kovrita je abundo da insuloj, kie ekzemple anglafloto povus facile fermi por ni ĉiujn enirejojn kaj elirejojn, sendepende de la markoloj”. »
« La Unua mondmilito komenciĝis ne pro tio, ke apartaj landoj rompis subskribitajn de ili traktatojn, sed pro tio ke ili plenumis ilin tro laŭlitere. »
« [pri la Unua mondmilito] Kaj la caro kaj la imperiestro dezirus iri laŭeble for de senpera minaco de milito, sed neniu el ili sciis kiel tion fari – la caro pro tio ke oni malebligis al li aranĝi partan mobilizadon, la kaiser ĉar li ne povis fari mobilizadon nur kontraŭ Rusio. Ambaŭ estis dispremitaj de milita maŝino, kiun ili mem helpis konstrui kaj kiu, estinte ekfunkciigita, jam estis nerenversebla. »
« [pri la Unua mondmilito] Tiutempe kiam ĉiuj eventoj jam finiĝis, 20 milionoj da homoj kuŝis mortaj; la Aŭstro-Hungara imperio malaperis de surtere; tri el kvar dinastioj engaĝiĝintaj en la milito – la germana, aŭstria kaj rusia – estis desurtronigitaj. Postvivis nur la brita reĝa domo. »
«Antanto specialiĝis je proponado de tiaj sloganoj de morala karaktero kiel “milito por fini ĉiujn militojn” aŭ “fari tiun ĉi mondonsekura por demokratio” – speciale post kiam en la militon engaĝiĝis Usono. La unua el tiuj ĉi celoj estis komprenebla kaj eĉ alloga por landoj, mil jarojn militintaj unu kontraŭ alia en diversaj kombinoj. Ĝia praktika interpretado estis senarmigo de Germanio. La dua deklaro – disvastigo de demokratio – postulis detruadon de germanaj kaj aŭstriaj internaj institucioj. Ambaŭ sloganoj de Antanto do postulis militon ĝis la fino. »
« [pri la Unua mondmilito] Germanaj kondiĉoj estis oble pli konkretaj laŭ enhavo kaj havis geopolitikan karakteron. Kaj tamen kun propra al germanaj ŝtataj agantoj manko de limsento ili postulis tion, kio fakte estis senkondiĉa kapitulaco. »
« [pri la Unua mondmilito] Germanio esperis ke promesado de polasendependeco helpos al ĝi garantii nombron de polaj volontuloj sufiĉan por kvin divizioj; kiel evidentiĝis sin anoncis nur 3000 rekrutoj. »
« [pri la Unua mondmilito] Tuj post kiam la milito estis deklarita, kaj stratojn de eŭropaj ĉefurboj plenigis jubilantaj homamasoj, la konflikto ĉesis esti interregistara kaj transformiĝis je la lukto de amasoj. »
« [pri la Unua mondmilito] Inter ruinoj kaj fiasko de iluzioj rezulte de daŭrinta tri jarojn sanga buĉado sur la internacian scenejon eniris Usono kun sia certeco, kun sia povo kaj idealismo, neimageblaj eĉ por ĝiaj malfortiĝintaj eŭropaj aliancanoj. »
« [pri la Unua mondmilito] La venko igis Francion kun kompleta klareco kompreni, ke regajno estis atingita de ĝi kontraŭ tro alta prezo kaj ke ĝi jam preskaŭ jarcenton vivas danke al sia ĉefa kapitalo. Nur Francio sciis ĝis kiom malforta ĝi iĝis kompare al Germanio, kvankam neniu alia, kaj speciale Usono, estis preta kredi al ĝi. Tiel antaŭ la venko komenciĝis franca-usona dialogo, rapidiginta procezon de senmoraligo de Francio. Same kiel Israelo en niaj tagoj, Francio maskis sian vundeblecon per pika incitemo kaj kreskantan panikon ĝi kaŝis malantaŭ nepacigeblo. Kaj same kiel Israelo en niaj tagoj, ĝi ĉiam sentis timon de izolado. »
« En 1880 en Francio loĝis 15,7% loĝantaro de Eŭropo. En 1900 tiu cifero malaltiĝis ĝis 9,7%. En 1920 loĝantaro de Francio konsistigis 41 milionojn da homoj dum tiu de Germanio – 65 milionojn, kio devigis francan ŝtatan aganton Aristide Briand respondi al kritikistoj riproĉintaj lin pri politiko de pacigado rilate Germanion, ke li realigas eksteran politikon, kiu kongruas al fekundindico en Francio. Falo de ekonomia povo de Francio en komparaj indicoj estis eĉ pli rimarkinda. En 1850 Francio estis la plej granda industria evoluinta lando en la kontinento. En 1880 produktado de ŝtalo, karbo kaj fero fare de Germanio superis la francan. En 1913 Francio elminis 41 milionojn da tunoj da karbo kompare al 279 milionoj da tunoj, elminataj de Germanio; fine de la 1930-aj diferenco kreskis ĝis 47 milionoj da tunoj elminitaj de Francio kompare al 351 milionoj da tunoj ĉe Germanio. »
« Kiam en 1989 falis la Berlina muro, prezidanto de FrancioFrançois Mitterrand iun tempon promociis ideon de kunlaboro kun Miĥail Gorbaĉov je la afero de kontraŭstarado al la unuiĝo de Germanio. Sed Gorbaĉov, tro okupita je internaj problemoj, ne tre deziris komenci tiun ĉi aventuron dum Francio estis nesufiĉe forta por sukcesi pri tio sola. »
« …por ŝtatestroj estas preskaŭ ĉiam granda eraro profundiĝi je detaloj de intertrakta procezo. Ili tiukaze devas lerni detalojn, pri kiuj kutime zorgas ministroj pri eksteraj aferoj, kaj deflankiĝi je detala pridiskutado de aferoj, pli konvenaj al iliaj subuloj, do mankas al ili tempo por okupiĝi pri tiuj problemoj, kiujn povas solvi nur ŝtatestroj. Kaj ĉar neniu homo sen evoluinta egoo atingas gvidajn postenojn, kompromiso iĝas malfacile atingebla kaj sakstratoj iĝas danĝeraj. Konsiderante ke fortikeco de interna pozicio de intertraktanto ofte dependas de almenaŭ ŝajnigo de sukceso, tiaj intertraktoj plej ofte koncentriĝas je kaŝado de kontraŭdiroj ol je la esenco de la problemo. »
« [pri la Pariza paca konferenco] Estis invititaj 27 ŝtatoj. La konferenco, konceptita kiel forumo de ĉiuj popoloj de la mondo, fine transformiĝis je malferman diskutklubon. »
« Post la Unua mondmilitoBritio kaj Usono efektive ne kredis je la germanaminaco; ili proponis sian garantion sen esti konvinkitaj je ĝia neceso kaj sen havi firman decidemon efektivigi ĝin. »
« [pri la intermilita periodo] Garantioj daŭris nelonge. Rifuzo de la [usona] senato ratifiki la Versajlan traktaton faris ilin neaktualaj; kaj Britio uzis tiun pretekston por ankaŭ liberiĝi de siaj sindevigoj. Rezigno de Francio de siaj antaŭaj postuloj evidentiĝis ĉiama dum garantioj estis mallongdaŭraj. »
« [pri la Versajla traktato] Landoj-aliancanoj fine venis al la tiel nomata “mandata principo”, kiu estis same originala kaj hipokrita. La germanajkolonioj, same kiel la eksaj teroj de la Otomana imperio en Proksima Oriento, estis donitaj al diversaj venkintoj laŭ “mandato” sub observado de la Ligo de Nacioj por rapidigo de ilia sendependiĝo. Kion konkrete tio signifis neniam estis definite kaj rezulte de tio haveblo de mandato tute ne rapidigis sendependiĝon de tiuj teritorioj kompare al situacio en la aliaj kolonioj. »
« [pri la Versajla traktato] Baldaŭ iĝis tute klare, ke de la praktika vidpunkto principo de memdetermino ne povas esti aplikita iugrade klare kaj ĝuste, kiel tion planis “Dek kvar punktoj”, speciale en la ŝtatoj-sukcedintoj de la Aŭstro-Hungaria imperio… Post la fino de tiu ĉi procezo, realigita cele al memdetermino, sub eksterlanda regado loĝis preskaŭ sama nombro de homoj kiel en la tempo de la Aŭstro-Hungara imperio. »
« [pri la intermilita periodo] Do stabileco sur la kontinento ekdependis de Francio. Siatempe por venki Germanion necesis unuiĝintaj fortoj de Usono, Britio, Francio kaj Rusio. El tiuj ĉi landoj Usono denove revenis al izolismo dum Rusio estis distancigita de Eŭropo je revoluciadramo kaj la tiel nomata “sanitara kordono” el etaj orienteŭropajŝtatoj, kiuj stariĝis sur vojo de rekta rusa helpo al Francio. »
« La Versajla solvo estis mortnaskita, ĉar valoroj kiujn ĝi proklamis kontraŭis stimulojn necesajn por subteni ĝin: plejparto de ŝtatoj, necesaj por garantii defendon de la interkonsento, konsideris ĝin pli aŭ malpli maljusta. »
« Pasis ne pli ol kvin jaroj kaj ambaŭ potencoj, venkitaj dum la milito unuiĝis en Rapallo. Kreskanta kunlaboro inter Germanio kaj Sovetunio iĝis decida bato kontraŭ la Versajla sistemo, kion ne tuj povis kompreni demokratioj, kiuj estis tro demoralizitaj tiumomente. »
« Koncepto de kolektiva sekureco ne difinas haveblon de iu konkreta minaco, nek donas garantiojn al iu aparta lando, nek diskriminacias iun el ili. Teorie ĝi estas direktita al kontraŭstaro al ĉia minaco al paco, de kie ajn ĝi venus kaj kontraŭ kiu ajn ĝi estus direktita. Unioj ĉiam supozigas haveblon de iu konkreta potenciala malamiko; kolektiva sekureco defendas internacian juron en abstrakta formo kaj ordo helpe de ĝi estas subtenata proksimume same kiel jura sistemo de lando subtenas internan kriman kodekson. »
« [pri kolektiva sekureco] Finfine koncepto de kolektiva sekureco iĝis viktimo de malforteco de propra ŝlosila argumento ke ĉiuj landoj samgrade estas interesitaj kontraŭi konkretan agreson kaj pretas egale riski por kontraŭstari ĝin. Sperto montris ke tiu premiso estas falsa. Eĉ ne unu agreso partoprenita de granda potenco iam ajn estis venkita per apliko de principo de kolektiva sekureco. »
« Dum la “Golfa milito” en 1991 Unuiĝintaj Nacioj efektive aprobis usonajnagojn, sed respondon al la irakaagreso oni apenaŭ povus nomi praktika apliko de la doktrino de kolektiva sekureco. Sen atendi internacian konsenton, Usono unuflanke sendis grandajn ekspediciajn fortojn. Aliaj landoj povis kreskigi influon sur la agojn de Usono nur aliĝinte al tio, kio fakte estis pure usona entrepreno; ili ne povis eviti riskon de la konflikto se ili vetous ĝin. »
« Malgraŭ emocia malpleniĝo rezulte de la militoeŭropajgvidantoj devintus kompreni ke ĝenerala ideo pri kolektiva sekureco ne funkcios eĉ se ĝi superos ĉiujn barojn sur sia vojo antaŭ ol ĝi koncernos tri plej povajn naciojn en la mondo: Usonon, Germanion kaj Sovetunion. Ĉar Usono rifuzis membriĝi en la Ligo de Nacioj, al Germanio oni malhelpis tion fari kaj Sovetunio, kiun oni traktis kiel parion, rilatis al ĝi disdegne. »
« En 1924 stabo de la brita terarmeo venis al la sama konkludo [kiel Ferdinand Foch], kiam ĝi prognozis ke Germanio denove ekmilitos kontraŭ Britio pro la samaj problemoj, kiuj simple “estos ripetiĝo de situacioj, engaĝintaj nin en la lastan militon”. Malpermesoj truditaj de la Versajla traktato, kiel asertis stabaj militistoj, prokrastos rearmadon de Germanio maksimume por naŭ monatoj kaj ĉesos efiki tuj post kiam Germanio eksentos sin sufiĉe politike forta por forĵeti katenojn de la Versajlo – la ĝenerala stabo klarvide donis por tio proksimume 10 jarojn. Agante unisone kun analizo de francoj, la brita ĝenerala stabo ankaŭ antaŭdiris ke Francio estos sendefenda se tiutempe ĝi ne faros union kun “unuarangaj potencoj”. »
« [pri la intermilita periodo] Ŝtataj agantoj de Britio traktis la demoralizitan Francion kiel potenciale dominantan potencon, kiun necesas kontraŭpezigi dum la revenĝisman Germanion ili konsideris la damaĝita flanko, kiu bezonas konsolon. »
« En septembro 1923 laŭ insisto de Francio kaj Britio la Konsilio de la Ligo [de Nacioj] ellaboris universalan taktaton pri reciproka helpo… la traktato deklaris, ke la viktimo de la agreso por ricevi rajton je helpo devis anticipe subskribi traktaton pri senarmiĝo, aprobitan de la Ligo, kaj reduktadi siajn armitajn fortojn laŭe al interkonsentita plano… Kreiĝis absurda situacio. Kontraŭado al la agreso estis dependigita de anticipa senarmiĝo de la viktimo. »
« En tiuj naivajtagoj neniu konsideris stranga proponi al Germanio inspekti sian propran senarmiĝon… Ne mirindas ke artikoloj pri senarmiĝo estis plej krude rompataj jam longe antaŭ ol Hitlero rifuzis ilin plenumi. »
« Finfine postula pozicio de la venkinto dum intertraktoj ĉiam malkreskas kun tempopaso. Kio ne estis ricevita dum la ŝoko de malvenko, estos oble pli malfacile ricevebla poste – leciono, kiun Usono devis lerni rilate Irakon fine de la Golfa milito en 1991. Ne pli frue ol en 1921 – do nur du jarojn post la subskribo de la Versajla traktato – estis difinita sumo de reparacioj. Ĝi estis absurde alta: 132 miliardoj da oraj markoj (proksimume 40 miliardoj da usonaj dolaroj, kio en nuntempaj prezoj estus proksimume 323 miliardoj da dolaroj), do la sumo kiu neeviteble sekvigus germanajn pagojn ĝis la fino de la jarcento. Sufiĉe prognozeble Germanio anoncis sian bankroton; eĉ se la internacia financa sistemo sukcesus aranĝi tiom grandan ĝiron de bankaj aktivoj, neniu germana demokratiaregistaro restus reganta se ĝi akceptus tion. »
« Ekde la tempo de la Franca revolucio sur horizonto de la eŭropadiplomatio aperis nenio eĉ proksimume simila al Sovetunio. Unuafoje dum pli ol 100 jaroj unu el landoj oficiale dediĉis sin al faligo de la ekzistanta ordo. Francaj revoluciuloj strebis ŝanĝi karakteron de la ŝtata sistemo; bolŝevistoj, farinte plian paŝon, proponis neniigi la ŝtaton mem. Tuj post kiam la ŝtato malaperos, laŭ vortoj de Lenin, ne plu necesos diplomatio, nek ekstera politiko. »
« Principo de kunekzistado estos jen kaj jen proponata de Sovetunio dum sekvaj 60 jaroj, ĉe tio reago de la kontraŭa flanko restos konstanta: demokratiaj landoj ĉiufoje bonvenigos proklamon de principo de paca kunekzistado fare de Sovetunio kiel signon de transiro al konstanta paca politiko. Tamen komunistoj siavice ĉiam pravigis periodojn de paca kunekzistado per tio, ke proporcio de la fortoj nuntempe malfavoras al konfrontiĝo. De tio sekvis kompreneble konkludo, ke se tiu proporcio de la fortoj ŝanĝiĝos, do ŝanĝiĝos ankaŭ fideleco de bolŝevistoj al la principo de paca kunekzistado… Piko de tia politiko estis certe la pakto inter Hitlero kaj Stalino en 1939. »
« [pri la Vejmara respubliko] Demokratiaj ŝtataj agantoj de la nova Germanio neniam estis sufiĉe aprezitaj pro tio ke ili konservis fundamenton de sia lando ĉe tiom komplikaj cirkonstancoj. En politiko cetere malofte okazas premioj pro malgrandigo de damaĝo, ĉar tre malofte eblas pruvi ke sekvoj povus esti eĉ pli malbonaj. »
«Usono agis longvide, proponinte helpon al Rusio post la fino de la Malvarma milito; sed tuj post kiam Rusio resaniĝos ekonomie, ĝia premo sur najbarajn landojn sendube kreskos. Eble indus pagi tian prezon, sed estus eraro ne rimarki ke oni tamen devos pagi. »
« [pri la intermilita periodo] Dum sekvaj kvin jaroj Germanio pagis reparaciojn je proksimume unu miliardon da usonaj dolaroj kaj ricevis ĉirkaŭ du miliardoj da dolaroj forme de pruntoj, ĉefe de Usono. Fakte Usono pagis la reparaciojn de Germanio dum Germanio uzis reston de la usonaj pruntoj por modernigi sian industrion. Francio insistis je la reparacioj por konservi Germanion malforta. La devigita elekti inter Germanio malforta kaj Germanio kapabla pagi la reparaciojn, Francio preferis la lastan varianton, ĉe tio ĝi devis ne enmiksiĝi, vidante kiel la reparacioj helpas restarigi le ekonomian kaj fine militan povon de Germanio. »
« La Lokarno, kiu estis laŭdata en 1925 kiel transiranta sojlon al eterna paco, efektive signifis komencon de la fino de la internacia ordo starigita de la Versajlo. »
« Ĉar por la Versajla ordo ne ekzistis geopolitika bazo, ŝtataj agantoj faris personajn rilatojn rimedo por ĝia subtenado – la paŝo tute nekonata al iliaj antaŭuloj… Ekde tiam tendenco al personigo de oficialaj rilatoj nur kreskis. »
« Dum la tempo de krizoj francoj preferis la firman kaj severan Raymond Poincaré, kiu insistis je strikta plenumo de la postuloj de la Versajla traktato. Kiam krizoj iĝis tro dolorigaj – kiel dum la okupado de Ruhr-regiono – denove aperadis Aristide Briand. Problemo je tiu konstanta pelmelo konsistis en tio, ke Francio perdis kapablon efektivigi politikon, realigatan de ĉiu el tiuj kontraŭaj figuroj ĝis logika fino: Francio jam ne estis sufiĉe forta por efektivigi politikon de Poincaré, sed la franca publika opinio donis al Briand malmulte da eblecoj rilate proponon de Germanio pri atingo de ĉiama paco. »
« [pri la pakto pri neagreso inter Germanio kaj Sovetunio] Efektive tio signifis ke tiuj du landoj en rilatoj inter si eligis sin el la sistemo de aplikado de kolektiva sekureco unu rilate la alian. Germanio jam ekskludis sin el la sistemo de sankcioj kontraŭ iu ajn. »
« [pri reago de la Ligo de Nacioj al atako de Japanio kontraŭ Manĉurio en 1931] Fine estis elpensita mekanismo de kompleta neagado. Ĝi realiĝis forme de la komisiono pri enketado – tipa ilo de diplomatia averto pri tio, ke dezirata rezulto estas neagado. »
« Eksterlande Hitlero akiris plej grandan sukceson kiam la mondoopiniis ke li persekutas normalajn, limigitajn celojn. Ĉiuj liaj plej grandaj triumfoj okazis dum la unuaj kvin jaroj de la regado, en 1933-1938, kaj estis bazitaj sur konjektoj de liaj viktimoj ke lia celo estas konformigi la Versajlan sistemon al la principoj kiujn ĝi mem deklaris. Sed tuj post kiam Hitlero ĉesis ŝajnigi ke li korektas faritajn maljustaĵojn, fido al li malaperis. »
« La Okcidento devintus malŝpari malpli da tempo por pritakso de veraj motivoj de Hitlero kaj pli da tempo por serĉado de kontraŭpezo al la kreskanta povo de Germanio. »
«Francio provis trovi azilon en aro da malfortaj unioj, transformante la garantiojn unuflanke donitajn en la 1920-aj jaroj al Pollando, Ĉeĥoslovakio kaj Rumanio, je traktatoj pri reciproka milita helpo… Substrekante malkonvenecon de tiuj ĉi paktoj, Pollando ekvilibrigis siajn sindevigojn rilate Francion per traktato pri neagreso kun Germanio, tiel ke kaze de atako kontraŭ Francio la oficialaj sindevigoj de Pollando reciproke ekskludus unu la alian, pli ĝuste ili donis al Pollando liberecon pri elekto de tia alianco, kiu donus al ĝi pli grandajn avantaĝojn dum la krizo. »
« France sought shelter behind an accumulation of halfhearted alliances by transforming the unilateral guarantees of Czechoslovakia, Poland, and Romania of the 1920s into mutual defense treaties[...] Underscoring the irrelevance of these pacts, Poland balanced its commitments to France with a nonaggression treaty with Germany so that, in case of an attack on France, Poland's formal obligations would cancel each other out—or, more precisely, they would leave Poland free to choose that alignment which promised it the greatest benefit at the moment of crisis. »
« En 1935… Francio malvolonte subskribis politikan aliancon kun Sovetunio, rezolute rifuzinte intertraktojn je nivelo de militaj staboj. Eĉ en 1937 Francio ne enlasis sovetiajn observantojn en siaj ĉiujaraj manovroj. »
« …orienteŭropaj aliancanoj de Francio, troviĝintaj inter Germanio kaj Sovetunio, estis malpretaj enlasi sovetiajn trupojn en siaj teritorioj, obstakligante per tio serĉadon de temo por gravaj intertraktoj inter la franca kaj sovetiaj militaj staboj. »
«Francio tiel evidentiĝis esti en milita alianco kun landoj tro malfortaj por helpi al ĝi kaj en politika alianco kun Sovetunio, kun kiu ĝi ne kuraĝis kunlabori en milita sfero. »
« [pri panika humoro antaŭ la Dua mondmilito] Altiĝanta simbolo de tia mensostato estis certe la Maginot-linio, kiun Francio konstruadis dum dek jaroj, malŝparinte enormajn rimedojn. Per tio Francio kondamnis sin je strategiadefendo en la sama jaro, kiam ĝi garantiis sendependecon de Pollando kaj Ĉeĥoslovakio. Signo de analoga frenezo estis nekomprenebla franca decido haltigi la konstruadon de la Maginot-linio ĉe la belga limo, kio komplete kontraŭis sperton de la Unua mondmilito. Ĉar se tamen konsideri franca-germanan militon vere ebla, do kial ne eblas germana atako tra Belgio? »
« Kiam politikajgvidantoj faras decidojn, spionservoj klopodas serĉi pravigojn por tiuj ĉi decidoj. Amasa literaturo kaj filmoj ofte prezentas tute kontraŭan bildon – kreantojn de politika kurso kiel senvolajn ilojn en la manoj de spionaj ekspertoj. En reala mondo pritaksoj de spionservoj plej ofte sekvas politikajn decidojn, ne direktigas ilin. »
« Sed plej multe Britio deziris eviti militon. Ĝia registaro avertis Francion, ke Britio lasas por si rajton konservi neŭtralecon, se rezulte de francaj liveroj de armiloj al la respublika Hispanio komenciĝos milito – eĉ se laŭ la internacia juro Francio havis la rajton vendi armilojn al la laŭleĝa hispana registaro. Francio ekdubis kaj poste anoncis embargon pri liverado de la armiloj, cetere de tempo al tempo ignorante ĝian rompon. Tiu politiko tamen nur malmoralizis la amikojn de Francio kaj kostis al ĝi estimon flanke de ĝiaj malamikoj. »
« [pri renkontiĝo de britaj kaj francaj ŝtatestroj en Londono en novembro 1937] Ĉeĥoslovakio estis kondamnita ne en Munkeno, sed en Londono, unu jaron pli frue. »
« [pri Anschluss] La 12-an de marto 1938 germanaj trupoj eniris Aŭstrion. Rezistado mankis kaj la aŭstra loĝantaro, plejparto de kiu ĝojis ekstreme, ŝajne sentis ke seniĝinte je imperio kaj restinte senpova en Centra Eŭropo, ĝi prefere elektu por si estontecon forme de la germana provinco ol kiel duaranga ludanto sur la eŭropa scenejo. »
« [pri Ĉeĥoslovakio antaŭ la germana invado] El 15 milionoj de ĝia loĝantaro preskaŭ triono estis nek ĉeĥoj, nek slovakoj kaj slovaka fideleco al tiu ĉi ŝtato estis sufiĉe malforta. En konsiston de la nova ŝtato eniris tri kaj duono milionoj da germanoj, preskaŭ miliono da hungaroj kaj ĉirkaŭ duonmiliono da poloj. La situacio malboniĝis pro tio ke tiuj ĉi malplimultoj loĝis en teritorioj, najbaraj al iliaj etnajpatrujoj, kio faris iliajn postulojn pri unuiĝo kun siaj patrujoj eĉ pli gravaj kadre de la domininta versajla principo de memdetermino. »
« [pri Ĉeĥoslovakio antaŭ la germana invado] Ĉeĥoslovakio politike kaj ekonomie estis la plej progresinta el ĉiuj ŝtatoj – sukcedintoj [de la Aŭstrio-Hungara imperio]. Ĝi estis vere demokratia lando kaj vivnivelo estis komparebla kun vivnivelo en Svislando. Ĝi havis grandan armeon kaj plejparto de ĝiaj bonegaj militteknikaĵoj estis dezajnita kaj produktita en Ĉeĥoslovakio; ĝi estis ligita per militaj unioj kun Francio kaj Sovetunio. Do de vidpunkto de tradicia diplomatio estus malfacile lasi Ĉeĥoslovakion sen helpo; de vidpunkto de la principo de memdetermino estus same malfacile defendi ĝin. »
«Francio sin devigis defendi Ĉeĥoslovakion, same kiel Sovetunio, kvankam sovetia helpo estis kondiĉigita per tio ke unue devas veni helpo de Francio. »
« [pri la Munkena interkonsento] Neville Chamberlain decidis likvidi streĉitecon la 15-an de septembro vizitinte Hitleron. Hitlero montris sian incitiĝon, elektinte kiel renkontiĝejon Berchtesgaden – lokon plej foran de Londono kaj plej malfacile alireblan. En tiu tempovojaĝo de Londono al Berchtesgaden signifis kvinhoran flugon, kiu por la 69 jarojn aĝa Chamberlain estis la unua. Post aŭskulti dum kelkaj horoj paroladojn de Hitlero pri kvazaŭ malbona traktado de la sudetaj germanoj, Chamberlain akceptis dispartigi Ĉeĥoslovakion. Ĉiuj ĉeĥoslovakaj provincoj, kie germana loĝantaro konsistigis pli ol 50%, estis transdonotaj al Germanio. »
« [pri la Munkena interkonsento] Ĉeĥaj reprezentantoj atendis en akceptejoj dum ilian landon oni dividis je partoj. Sovetunio entute ne estis invitita. Britio kaj Francio trankviligis sian malsanan konsciencon, proponinte garantiojn al tio, kio restis de la senarmigita Ĉeĥoslovakio – sensenca gesto fare de la landoj, kiuj rifuzis estimi garantiojn rilate la tutecan, bone armitan membron de la demokratia komunumo. Kompreneble tiu ĉi garantio neniam estis realigita. »
« Venkintoj en la Napoleonaj militoj faris altaniman pacon, sed ili ankaŭ aranĝis la Kvaropan aliancon por ke restu neniuj duboj rilate ilian decidon defendi tiun ĉi pacon. Venkintoj en la Unua mondmilito faris punan pacon kaj post krei propramane maksimumon de stimuloj por ĝia reviziado, ili partoprenis malmuntadon de sia propra reguliga sistemo. »
« Estas strange, sed ĉiuj atestintoj de tio kiel okazis la Munkena konferenco, esprimas la saman opinion ke Hitlero tute ne aspektis kiel triumfanto. Li sopiris militon, kiun li konsideris necesa por realigo de siaj ambicioj… Hitlero forlasis Munkenon kun sento kvazaŭ li estis trompita. »
« Paradokse sed la Munkeno transformiĝis je psikologia fino de la strategio de Hitlero. Antaŭ tio li ĉiam povis apelacii al kulposento rilate maljustaĵojn de la Versajlo, kiu haveblis ĉe demokratiaj landoj; poste lia sola armilo iĝis kruda povo kaj montriĝis fino de tiu kvanto de ĉantaĝo al kiu povas cedi eĉ tiuj, kiuj plej multe timis militon antaŭ ol preni propran pozicion. »
« Per sia konduto en Bad Godesberg kaj MunkenoHitlero elĉerpis la lastajn rezervojn de la brita bona volo. Malgraŭ stulta deklaro, farita post reveno al Londono pri tio ke li alportis “eternan pacon”, Neville Chamberlain estis plena je decidemo neniam denove cedi al ĉantaĝo kaj ekfunkciigis estimindan programon de rearmiĝo. »
« Kaj tamen malflekseco de Stalin koncernis nur komunismanideologion. Lia komunista konvinkiteco donis al li eblecon esti ekstreme fleksa je taktiko. »
« …britaj ŝtataj agantoj havis malĝustan komprenon de tio ke Pollandomilite estis iel aŭ tiel pli forta ol Sovetunio kaj ke la Ruĝa Armeo ne havas ofensivan potencialon – sufiĉe versimila aserto fone de ĵus okazinta amasa purigado inter la sovetia milita estraro. Kaj kio plej gravas, la brita estraro sentis profundegan malfidon al Sovetunio. »
« Efektive britaj garantioj al Pollando kaj Rumanio senigis Sovetunion je lasta havebla stimulo por komenci seriozajn intertraktojn pri unio kun la okcidentajdemokratioj… unuflankaj britaj garantioj iĝis donaco por Stalin, ĉar ili provizis lin per maksimumo de tio, kio necesis por iuj ajn intertraktoj, komenciĝantaj ekde nulo. Se Hitlero direktiĝus orienten, Stalin povus kalkuli pri enmiksiĝo de Britio en la milito eĉ antaŭ ol li venos al la sovetia limo. Stalin tiel ĝuis fruktojn de la unio de facto kun Britio, sen doni iujn ajn reciprokajn sindevigojn. »
« In fact the British guarantee to Poland and Romania removed whatever incentive the Soviets might have had to enter into a serious negotiation about an alliance with the Western democracies[...] the unilateral British guarantees were a gift to Stalin because they provided him with the maximum he would have asked for in any negotation which started, as most negotiations do, with an empty slate. If Hitler moved east, Stalin now assured of Great Britain's commitment to go to war well before the Soviet frontier was reached. Stalin thus guaranteed the benefit of a de facto alliance with Great Britain without any need to reciprocate. »
«Pollando kondutis heroece, sed ĝi ne havis signifan militan povon… Defendastrategio, kiun efektive sekvis Francio, devigis Pollandon akcepti sur sin la tutan furiozon de la germana atako – tasko, kiu, kiel devintus bone scii okcidentajgvidantoj, estis ekster limoj de eblecoj de Pollando. Samtempe oni neniel povis konvinki Pollandon akcepti sovetianhelpon, ĉar ĝiaj gvidantoj estis konvinkitaj ke (kaj kiel evidentiĝis poste estis tiurilate pravaj) ke la sovetia armeo-“liberiganto” transformiĝos je la armeo okupacia. Takso de la demokratiaj landoj konsistis je tio ke ili povos memstare venki en la milito kontraŭ Germanio eĉ kaze de malvenko de Pollando. »
«Stalin ne hastis, malsame ol Hitlero, antaŭ li ne staris iu fina dato kaj li havis fortikajn nervojn. Do Stalin atendis, maltrankviligante Hitleron. »
« Elmontro de preteco malofte rapidigas pason de intertraktoj. Neniu sperta ŝtata aganto akceptas solvon nur pro tio, ke lia kunparolanto sentas neceson hasti; li prefere uzos tiun malpaciencon por ricevi pli favorajn kondiĉojn. »
« [pri prioritatoj de Hitlero] …de Britio li deziris neenmiksiĝon je la aferoj en la kontinento kaj de Sovetunio li deziris akiri Lebensraum aŭ “vivospacon”. Nur danke al siaj atingoj Stalin sukcesis ŝanĝi prioritatojn de Hitlero, eĉ se provizore. »
« [pri la pakto Ribbentrop-Molotov] Stalin gajnis marĉandon danke al tio, ke li konservis sovetian ludmonon ĝis la lasta momento. Kialo konsistis en tio ke Hitlero tute evidente estis preta proponi al li senpage tion, kio en iu ajn unio kun Britio aŭ Francio li povus ricevi nur post sangoverŝa milito kontraŭ Germanio. »
« La okcidentaj potencoj havis antaŭ si sufiĉe racian kaj altmoralan politikancelon – haltigi Hitleron. Sed ili malsukcesis ellabori militanstrategion por atingi tiun ĉi celon. En 1914 strategoj estis tro kuraĝe senraciaj; en 1939 ili estis tro modestaj. En 1914 militistoj de ĉiuj landoj sopiris la militon; en 1939 ili havis tiom da malbonaj antaŭsentoj (eĉ en Germanio) ke ili komplete konfidis al opinioj de politikajgvidantoj. En 1914 haveblis strategio, sed mankis politiko; en 1939 haveblis politiko, sed mankis strategio. »
« …la 20-a jarcento – jarcento de universala volmontrado kaj de senpersonaj fortoj – estis forĝita de eta nombro de personoj kaj ĝian plej grandan katastrofon oni povus eviti per forigo de iu unu persono. »
« Dum la germanaarmeo dispremis Pollandon en malpli ol unu monato, la francaj trupoj, al kiuj kontraŭstaris nur neplene formitaj germanaj divizioj, pasive atendis kaŝinte sin malantaŭ la Maginot-linio. »
« [pri okupado de okcidentajteritorioj en 1939-1941] Kiam tiu procezo finiĝis, Stalin revenigis la tutan teritorion, kiun Rusio perdis fine de la Unua mondmilito; per tio la aliancanoj pagis la lastan kontribuon kiel punon pro ekskludo de Germanio kaj Sovetunio el partopreno en la paca konferenco en 1919. »
« Por Stalin tamen la plej terura tago iĝis la 27-a de septembro 1940, kiam Germanio, Italio kaj Japanio subskribis la Triflankan pakton, devigantan ĉiun el tiuj ĉi landoj ekmiliti kontraŭ iu ajn alia lando, kiu subtenus Brition. Se esti preciza, la pakto speciale ekskludis rilatojn de ĉiu el la subskribintaj ĝin landoj kun Sovetunio… Kaj kvankam la Triflanka pakto estis tute evidente direktita kontraŭ Vaŝingtono, Stalin ne havis kialojn senti sin trankviligita. »
« Neniu sekvis el provoj aranĝi personan renkontiĝon de Hitlero kaj Stalin post la subskribo de la Triflanka pakto. Ĉiu el la gvidantoj faris ĉion eblan por eviti ĝin, deklarante ke li ne povas forlasi sian landon kaj ŝajne logika loko de renkontiĝo kiel Brest-Litovsko ĉe la limo portis en si tro multe da pezaj historiajrememoroj. »
« Ĉiaj intertraktoj kun la sovetiajdiplomatoj transformiĝis je elprovado de eltenemo; ne eblis atendi iujn ajn cedojn ĝis la estro de la sovetia delegacio konvinkiĝis persone – kaj speciale ĝis li konvinkis tiujn, kiuj legis liajn telegramojn en Moskvo – ke estas atingita la lasta limo de flekseco de la alia flanko. »
« [pri intertraktoj de Molotov kaj Ribbentrop en 1940] Germanio ankoraŭ ne ekregis tion, kion ĝi intencis proponi kaj Sovetunio ne bezonis Germanion por konkeri tiujn teritoriojn por si mem. »
« [pri pompa akcepto de Molotov fare de Hitlero en 1940] Montrinte ke li eĉ iomete ne estis timigita de tia akcepto, evidente prenita el imagoj pri majesto el iu Vienaopereto, Molotov ekokupiĝis pri starigado de konkretaj demandoj: je kio konsistas fina celo de la Triflanka pakto? Kiel Hitlero difinas deklaritan de li “novan ordon”? Kio estas “ampleksigita azia influsfero”? Kio estas germanaj intencoj en Balkanio? Ĉu daŭras kompreno de tio, ke Finnlando troviĝas en la sovetia influsfero? Neniu ankoraŭ konversaciis kun Hitlero tiel, nek subigis lin al tia kruca pridemandado. »
«Hitlero kredis je tio, ke forto de la volo povas superi ĉiujn obstaklojn. Lia tipa reago al rezistado estis transigo de ĝi je la formo de persona kontraŭstaro. Hitlero neniam lasis bonajn kondiĉojn komplete maturiĝi jam pro tio, ke la prozeco de atendado mem signifus ke obstakloj povus superi lian volon. Stalin estis ne nur pli pacienca, sed ankaŭ kiel komunisto pli estimishistoriajn fortojn. Dum preskaŭ 30 jaroj de sia regado li neniam metis je unu vetludo ĉiujn ludmarkojn kaj erare opiniis ke ankaŭ Hitlero neniam faros tion. »
« La ĉefa malforteco de Stalin kiel ŝtata aganto estis ke li tendencis aljŭgi al siaj malamikoj la saman kapablon je malvarma kalkulado kiun posedis li mem kaj pri kiu li multe fieris. »
« Sendube Stalin estis tiom grave ŝokita de tio, ke Germanio deklaris kontraŭ li militon, ke lin trafis io simila al depresio, kio daŭris ĉirkaŭ dek tagojn. »
«Stalinesperis pri racio de Hitlero kaj malgajnis; Hitlero esperis ke Stalin rapide malvenkos kaj ankaŭ malgajnis. Sed se eraro de Stalin estis korektebla, do eraro de Hitlero ne. »
«Soleco de Franklin D. Roosevelt estis trudita al li de poliomjelito, je kiu li malsaniĝis en 1921. Danke al escepta voloforto li sukcesis superi la plagon kaj lernis stari, sin apogante sur karkason el ŝtalaj splintoj, kaj eĉ fari kelkajn paŝojn aperante antaŭ publiko, kvazaŭ li tute ne estus paralizita. Ĝis raporto al la kongreso pri la Jalto en 1945, Roosevelt ĉiam faris gravajn paroladojn stare. kaj ĉar amaskomunikiloj kunlaboris kun Roosevelt kaj helpis al li ludi lian rolon kun digno, plejparto de la usonanoj tute ne sciis pri grado de nemovebleco de Roosevelt kaj al ilia imago pri li neniam almiksiĝis sento de kompato. »
« Li regis pli ofte sekvante instinktojn ol sin apogante sur analizon kaj elvokis draste kontrastajn sentojn. Kiel resumis Isaiah Berlin, Roosevelt havis seriozajn mankojn kiuj inkluzivis senprincipecon, senkompaton kaj cinikecon. Kaj tamen Berlin konkludis ke finfine ili ĉiuj grave estis superataj de liaj pozitivaj trajtoj. »
« En 1935 speciala komisiono de la senato subestre de senatano de la ŝtato Norda DakotoGerald Nye publikigis raporton je 1400 paĝoj, en kiu kulpo pri aliĝo de Usono al la milito estis atribuata al armilfabrikantoj. Baldaŭ post tio aperis furorlibro de Walter Millis “Vojo al milito”, populariginta tiun ĉi tezon inter amasaj legantoj. Sub influo de tiu ideo partopreno de Usono en la milito iĝis klarigata pli per krimakomploto kaj perfido ol per bazaj aŭ konstantaj interesoj. Por preventi novan engaĝon de Usono je milito, la kongreso akceptis tri tiel nomatajn leĝojn pri neŭtraleco inter 1935 kaj 1937. La sugestitaj de la raporto de Nye, tiuj ĉi leĝoj malpermesis doni pruntojn kaj alian financanhelpon al militantaj landoj (sendepende de kialoj de la milito) kaj metis embargon je liverado de armiloj al ĉiuj flankoj de la konflikto (sendepende de tio, kiu estis viktimo). Aĉetado de nemilitaj varoj kontraŭ kontanta mono estis permesata nur se ili estis transportataj je ne-usonaj ŝipoj. »
« La granda gvidanto devas esti ankaŭ edukisto, pleniganta abismon inter siaj imagoj pri estonteco kaj bone konata kaj kutima nuntempo. Sed li devas ankaŭ esti preta iri sola por ke la socio poste sekvu vojon elektitan de li. »
« [pri alparoloj de Franklin D. Roosevelt al Hitlero kaj Mussolini en 1939] Petante garantiojn nur de Hitlero kaj Mussolini, li kondamnis ilin kiel agresintojn ĉe sola aŭskultantaro kiu tiumomente ion signifis por Roosevelt – ĉe la usonapopolo. »
«Franklin D. Roosevelt imagis la postmilitan ordon tiel, ke la tri venkintoj kune kun Ĉinio agu kiel internacia konsilio de direktoroj, per forto garantiante pacon kaj defendante ĝin de atakoj de ĉiu potenciala maliculo, kia Roosevelt unuavice konsideris Germanion. Tia imago pri la paco iĝis konata kiel plano de “kvar policanoj”. »
«Franklin D. Roosevelt grave supertaksis postmilitajn eblecojn de Britio, proponante al ĝi samtempe defendi kaj rekonstrui Eŭropon. Tia supertakso de la rolo de Britio estis kaŭzita de lia profundega disdegno rilate Francion. »
« Koncepto de Franklin D. Roosevelt ne povis esti realigita en praktiko, ĉar rezulte de la milito formiĝis neniu povekvilibro. Kaj ĉio ĉi pro tio ke inter la venkintoj ekzistis nesuperebla ideologiaabismo kaj pro tio ke Stalin tuj post kiam li seniĝis je minaco flanke de Germanio, ĉesis atenti detenajn faktorojn rilate atingon de sovetiaj ideologiaj kaj politikaj interesoj kaj faris tion eĉ koste de konfrontiĝo kontraŭ siaj antaŭaj aliancanoj. »
« Se Usono kaj Sovetunio ne ekmilitus tiam kiam tio okazis, Britio finfine devintus akcepti kompromison kaj esti malvenkinta. Atako de Hitlero kontraŭ Sovetunio la 22-an de junio 1941, atako de Japanio kontraŭ Pearl Harbor la 7-an de decembro 1941 kaj stranga deklaro de milito kontraŭ Usono fare de Hitlero post kelkaj tagoj, garantiis ke Britio estos inter la venkintoj, sendepende de tio kiom longa kaj malfacila estos la milito. »
« Estis klare ke post postulo de senkondiĉa kapitulaco de GermanioSovetunio iĝos dominanta potenco en la kontinento, speciale se Usono forkondukos siajn trupojn. »
« Kiom ajn memfida aspektus Winston Churchill, li sciis – pli bone ol liaj usonajamikoj, kiuj plu kredis ke Britio povos memstare garantii eŭropanpovekvilibron – ke la rolo, kiun lia lando ludos en la milita tempo, estos la lasta rolo de la vere sendependa tutmonda potenco. Do por Churchill ne ekzistis pli grava aspekto de diplomatiaj rilatoj inter la aliancanoj ol kreado de ligoj de amikeco kun Usono tiom fortaj, ke Britio ne restu sola en la postmilita mondo. »
« [pri la germana atako en 1941] Komence de la militoStalin evudente estis preta akcepti solvon surbaze de limoj de 1941; kaj li estis tro cinika por ne atendi proponon de iu quid pro quo. »
« Kaj tamen kiam okazis tiu ĉi konferenco, la sovetiaj trupoj jam delonge transiris ĉiujn limojn de 1941 kaj povis unuflanke starigi sovetian politikan kontrolon super la resto de Orienta Eŭropo. »
«Nazia plano konsistis je malplenigi Sovetunion ĝis linio de Arĥangelsko ĝis Astraĥano, kiu situis sufiĉe for malantaŭ Moskvo, kaj tiun parton de la loĝantaro kiu sukcesos eviti ekstermon, transformi je sklavoj. »
«Problemo, alfrontita de Stalin en liaj rilatoj kun la usona estraro, konsistis je tio ke li kun granda malfacilo estis komprenanta kiom gravan rolon por ili ludis moralo kaj laŭĝeleco en iliaj vidpunktoj pri ekstera politiko. Stalin efektive ne estis komprenanta kial la usona estraro faras tian bruon rilate internan aranĝon de orienteŭropaj ŝtatoj, pri kiuj ĝi havas neniun rimarkindan strategian intereson. Fideleco de usonanoj al principo ne ligita al konkreta intereso kiu estus tute klara, igis Stalin serĉi kaŝitajn motivojn. »
« [pozicio de Usono rilate Sovetunion] Ĝis Sovetunio estis konservanta sian ideologion, intertraktoj estis konsiderataj sensencaj. Post ŝanĝo de kurso solvo estus atingita aŭtomate. »
« El miloj da artikoloj, verkitaj post la fino de la Dua mondmilito, “La fontoj de sovetia konduto” de George F. Kennan, estas tute speciala fenomeno. Tiu verkita je klara lingvaĵo, plena je arda argumentado literatura adaptaĵo de la Kennana “Longa telegramo”, levas demandojn rilatajn al la sovetiadefio ĝis nivelo de filozofio de historio. »
« [pri la “Diferencoj inter la Nordatlantika traktato kaj tradiciaj militaj unioj” verkita de la Ŝtata Departemento en 1949] Mirindas, sed dokumento kreita de la Ŝtata Departemento asertis ke NATO estis konceptita ne por defendi status quo en Eŭropo, kio certe estis novaĵo por la aliancanoj de Usono. Ĝi diris ke la Nordatlantika alianco defendas principon, ne teritorion; ĝi ne neas ŝanĝojn, sed nur kontraŭas aplikon de forto por ilia realigo. El la analizo la farita de la Ŝtata Departemento sekvis ke la Nordatlantika traktato estas “direktita ne kontraŭ iu ajn konkrete; ĝi estas direktita sole kontraŭ la agreso. Ĝi ne celas ŝanĝi “povekvilibron”, sed estas kreita por konservi “ekvilibron de la principoj”. »
« [en 1947] Walter Lippmann estis substrekanta gravecon ellabori kriteriojn por difini en kiuj areoj kontraŭstaro al la sovetia ekspansio estas vive grava por la usonaj interesoj. Sen tia kriterio Usono devos aranĝi “nehomogenan miksaĵon de satelitoj, klientoj, parazitoj kaj marionetoj”, kio ebligos al la novkreitaj aliancanoj de Usono ekspluati la politikon de detenado por siaj propraj interesoj. Usono trafos kaptilon, estante devigita subteni nevivkapablajn reĝimojn, kio starigos Vaŝingtonon antaŭ malĝoja elekto inter “pacigado kaj malvenko kun perdo de la vizaĝo aŭ… subteno de ili kontraŭ enorma prezo”. »
« [pri la Malvarma milito] Turmentante sin per tradicia strebo al morala perfekteco, Usono finis lukton kiun ĝi kondukis dum vivodaŭro de pli ol unu generacio, elĉerpita pro streĉiĝo kaj kontraŭdiroj, sed atinginta preskaŭ ĉion kion ĝi celis. »
« [pri la Korea milito] Sovetia malflekseco faciligis al Harry S. Truman taskon de engaĝo de sia lando je la milito. Sovetia ambasadoro en la Unuiĝintaj Nacioj dum multaj monatojbojkotis kunsidojn de la Konsilio pri Sekureco kaj aliaj institucioj de UN proteste kontraŭ rifuzo de la tutmonda organizaĵo transdoni lokon de Ĉinio al Pekino. Se la sovetia ambasadoro malpli timus Stalinon aŭ povus pli rapide ricevi instrukciojn, li nepre vetous la proponitan de Usono rezolucion de la Konsilio pri Sekureco, postulantan de Nord-Koreio ĉesigi bataladon kaj retiriĝi malantaŭ la 38-an paralelon. Estante ne povinta ĉeesti la kunsidon kaj vetoi, la sovetia ambasadoro ebligis al Truman aranĝi reziston kiel decidon de la monda komunumo kaj pravigi usonan rolon en Koreio per konata Wilson-a terminologio de kontraŭstarigo de la libereco al diktaturo, de la bono al malbono. Usono, laŭ la vortoj de Truman, ekmilitis por plenumi ordonojn de la Konsilio pri Sekureco. Ĝi do tute ne enmiksiĝis je la fora loka konflikto, sed kontraŭstaris la atakon kontraŭ la tuta libera mondo. »
« Komence de la Korea militoUsono havis vastan subtenon flanke de tiaj landoj de NATO kiel Britio kaj Turkio, kiuj sendis al Koreio signifajn trupojn. Kvankam tiuj landoj tute indiferentis pri la sorto de Koreio, ili subtenis la principon de kolektivajagoj, kiu poste povus esti aplikita por ilia propra defendo. »
« [pri la Korea milito] Por Mao Zedong, ĵus venkinta en la Ĉina enlanda milito, deklaroj de Truman neeviteble aspektis kiel spegulaĵo de la timo de Usono antaŭ komunistakomploto: li traktis ilin kiel unuan paŝon en la usona provo reludi la Ĉinan enlandan militon, finiĝintan per la venko de komunistoj… Mao havis ĉiujn bazojn por konkludi, ke se li ne haltigos Usonon en Koreio, do eble li devos batali kontraŭ Usono en la ĉina teritorio; almenaŭ li ne havis kialojn pensi alie. »
« Komence de januaro 1951 frontlinio pasis proksimume 80 km sude de la 38-a paralelo kaj Seulo denove trafis la manojn de komunistoj. En tiu momento ĉinoj ripetis eraron de Douglas MacArthur faritan antaŭ tri monatoj. Se ili proponus solvon surbaze de la 38-a paralelo, Vaŝingtono sendube akceptus kaj Ĉinio estus glorinta pro tio ke ĝi venkis la usonan armeon nur unu jaron post deklaro pri la venko en la propra enlanda milito. Sed same kiel Harry S. Truman antaŭ duonjaro, Mao Zedong estis trafita de eŭforio pro neatenditaj sukcesoj kaj li ekdeziris komplete forpeli la usonajn trupojn el la duoninsulo. Ankaŭ li spertis grandan fiaskon. Ĉinoj eksuferis gravajn perdojn, kiam ili atakis fortikigitajn usonajn poziciojn sude de Seulo. »
« [pri vortoj de Harry S. Truman dum la Korea milito] Sed militi por “sekureco de niaj armitaj fortoj” estas strategie sensenca afero. La milito mem jam estas risko por ilia sekureco, do transformi “sekurecon de niaj armitaj fortoj” je la celo signifas trafi taŭtologion. »
« En singarda kaj suspektema naturo de Stalin estis nenio de senracia aventuristo; li ĉiam preferis agi kaŝe kaj ĉirkaŭvoje ol iniciati veran konfrontiĝon kaj li montris specialan singardemon por ne riski militan konfrontiĝon kontraŭ Usono – kaj ne senbaze. Pro misproporcio rilate nukleajn eblecojn de la flankoj, ĝuste Sovetunio perdus ĉion en la totala milito. »
« Kutime ĝuste premo de rezultoj de agoj sur batalkampo devigas komenci intertraktojn. Kaj forigo de tia premo malaltigas stimulojn ĉe la malamiko intertrakti serioze kaj instigas ĝin al longigo de la intertraktoj espere de eventualaj unuflankaj gestoj. Nome tio okazis en Koreio… nombro de viktimoj, spertitaj de Usono dum periodo de la intertraktoj, superis ilian nombron dum la tuta antaŭa periodo de la grandskala milito. »
« La plej malgajninta flanko en Koreio iĝis Sovetunio, la lando kiu, kiel pensis usonaj gvidantoj, organizis la tutan entreprenon. Dum du jaroj ekde momento de invado en Koreio, Usono sukcesis allogi ĉiujn landojn, troviĝintajn je ĝia flanko de la tutmonda dividlinio. Usono triobligis defendajnelspezojn kaj transformis la Nordatlantikan aliancon el la politika koalicio je la unuiĝinta militaorganizaĵo subestre de usona ĉefkomandestro. »
«Usonajgvidantoj vidis en la Korea militosovetianstrategion de allogado de Usono je konfliktoj de la fora Azio por faciligo de sovetia atako kontraŭ pozicioj de la aliancanoj en Eŭropo, kio estis plej granda trotakso de sovetia povo kaj metodoj de Stalin. En neniu el la etapoj de sia kariero tiu ĉi skrupula kaj ruza analizisto estis ĵetanta sur pesilon ĉion samtempe. Samtempe Stalin traktis kreskigon de la povo fare de la Okcidento ne kiel defendan entreprenon, kia ĝi efektive estis, sed kiel pretekston por militakonfrontiĝo, kiun li ĉiam timis kaj kiun li sinsekve penis eviti. Ambaŭ flankoj fakte estis sin preparantaj al la evento, kiu spegulis intencojn de neniu el ili – al la rekta grandskala defio. »
« [pri GDR] Stalin neniam agnoskis tiun reĝimon kiel plenrajtan suverenanŝtaton kaj donis al ĝi statuson diferencan de ĉiuj aliaj orienteŭropaj satelitoj ĝuste por konservi Orientan Germanion kiel atuton, kiam unuiĝo de Germanio estos priparolata serioze. »
« [pri propono de Stalin en 1952 unuigi Germanion kiel neŭtralan ŝtaton] Dum la usonaj trupoj devintus reveni al Usono, la sovetiaj armitaj fortoj devintus nur retiriĝi al la pola limo, do 160 km orienten. Koncize dirite, laŭvorta plenumo de la propono de Stalin antaŭvidis malfondon de NATO, ĵus aperinta kiel organizaĵo, interŝanĝe de foriro de la sovetiaj trupoj je distanco je nuraj 160 km. »
« [pri Konrad Adenauer] Li estis komprenanta oble pli bone ol liaj oponantoj ene de la lando, ke en la historiaj cirkonstancoj de lia tempo la unuiĝintaneŭtralaGermanio povus aperi nur rezulte de paca solvo, organizita kontraŭ Germanio. Sur la novan ŝtaton oni metos striktajn limigojn kaj estos starigita internacia kontrolado. Povaj najbaroj akiros konstantan rajton pri enmiksiĝo. Adenauer konsideris tiun senkondiĉan dependeconpsikologie pli danĝera por Germanio ol dividiteco. Li preferis egalecon kaj integriĝon kun la Okcidento kaj estimon al sia lando. »
«Posteuloj de Stalin eĉ pli ol ilia eksa estro bezonis ripozpaŭzon en la streĉiteco kun la Okcidento. Ili tamen ne posedis lian aŭtoritaton, lian akran percepton, lian sagacon kaj kio plej gravas, al ili mankis politika unueco, necesa por sekvi tiom komplikan kurson. »
« [pri deziro de Winston Churchill intertrakti kun Sovetunio en la 1950-aj jaroj] Usonaj gvidantoj aljuĝis deziron de Winston Churchill intertrakti al proksimiĝanta maljunula demenco. Efektive Churchill estis absolute sinsekva en siaj agoj, insistante je intertraktoj same dum la milito kaj tuj post ĝia fino, kaj ankaŭ en la periodo kiam unuafoje estis vortumita politiko de detenado… »
« [pri enkorpigo de Germanio je NATO] Parizo cedis al premo, tamen insistis ke britaj trupoj estu konstante lokitaj en la germana tero. Kaj kiam Anthony Eden akceptis tiun ĉi proponon, Francio ricevis konkretan militan garantion kiun post la Unua mondmilito tiom daŭre rifuzis al ĝi la angloj. Pro tio britaj, francaj kaj usonaj trupoj estis lokitaj en Germanio kiel aliancanoj de Federacia Respubliko Germanio. »
« [pri la komenco de la Malvarma milito] Diplomatio ĉiam pli estis translokiĝanta en sferon de kontrolo super armiloj, kio iĝis reversa flanko de la aliro de la “pozicio de forto”. Adeptoj de tia aliro strebis transformi limigon de armiloj aŭ kontrolon super ili je anstataŭaĵo de politikadialogo; aŭ, se paroli per lingvaĵo de politiko de detenado, ili strebis limigi pozicion de forto je plej malalta nivelo, akceptebla por politiko de detenado forme de timigado. Sed same kiel pozicio de forto ne transformiĝas aŭtomate je intertraktoj, kontrolo super armiloj ne transformiĝas aŭtomate je malfortiĝo de streĉiteco. »
«Nikita Ĥruŝĉov estis antaŭulo de Miĥail Gorbaĉov tiusence ke li ekis procezon de la ŝanĝoj, kies sencon li ne komprenis kaj kies direkton li poste kondamnus. De tiu ĉi vidpunkto oni povus diri ke kolapso de komunismo komenciĝis de Ĥruŝĉov. »
«Stalin neniam riskis sovetian aŭtoritaton en la “tria mondo”. Li opiniis ke tiuj teritorioj troviĝas for de lia lando kaj estas tro malstabilaj, gvidantoj de tiuj landoj estas malfacile kontroleblaj kaj Sovetunio estis ankoraŭ ne sufiĉe forta por engaĝiĝi je aventuroj en malproksimaj distancoj – kvankam eble kun tempopaso kresko de sovetia milita povo povus ŝanĝi lian aliron. »
«Britio iĝis la unua kiu devis adiaŭi iluziojn rilate Proksiman Orienton. Ĝia militbazo laŭlonge de la Sueza kanalo estis konsiderata inter la lastaj signifaj imperiistaj antaŭpostenoj, kies personaro konsistis el proksimume 80 mil militistoj. Kaj tamen Britio ne povis teni grandajn trupojn en la zono de la Sueza kanalo en kondiĉoj de opono fare de Egiptio kaj sen usona subteno. En 1954 sub premo de Usono, Britio konsentis forigi siajn trupojn el sia Sueza bazo en 1956. »
« [pri pozicio de araboj rilate estiĝon de Israelo] Por ili la judaŝtato estis fremda instalaĵo en la tradiciaj arabaj teroj pretekste de pretendoj 2000 jarojn malnovaj kaj forme de elaĉeto de judaj suferoj pri kiuj kulpis tute ne la araboj. »
« [pri la Sueza krizo] Ekde tiam nome usonaj aliancanoj komencos rifuzi siajn sindevigojn kadre de NATO ekster strikte difinitaj limoj kadre de tiu ĉi traktato. »
« [pri la Sueza krizo] Ellaborita de Francio skemo postulis ke Israelo invadu Egiption kaj direktiĝu al la Sueza kanalo dum Britio kaj Francio insistu ke por libereco de navigado Egiptio kaj Israelo retiriĝu de la kanalo je 16 km. Kaze de rifuzo de Egiptio, kion oni atendis, Britio kaj Francio okupus la zonon de la kanalo. Kio estus entreprenota poste, restis malklara. La planon oni devis ekfunkciigi unu semajnon antaŭ prezidentabaloto en Usono. »
« [pri la Sueza krizo] Britio kaj Francio dubigis siajn pretendojn je statusoj de grandaj potencoj, ĉar okazis ke ili bezonis helpon de Israelo por ektrakti Egiption. Israelo perdis moralan avantaĝon, akiritan pro rifuzo de la najbaro priparoli pacon, pro tio ke ĝi permesis uzi sin kiel ilon de koloniismo. Pozicio de Britio en Jordanio kaj Irako, ŝlosilaj fortikaĵoj en Meza Oriento, estis malfortigita. Dwight D. Eisenhower estis profunde ofendita de tia manovro, kiu klare estis ligita al lia supozata maldeziro agordi kontraŭ si voĉdonantojn-judojn en lasta semajno de la antaŭbalota kampanjo. Necesis tre multe klopodi por trovi tian eksterpolitikan manovron, kiu kombinus mankojn de ĉiu agadmaniero aŭ krei tian koalicion, kiu samtempe farus ĉiun ĝian membron malpli forta. Britio, Francio kaj Israelo sukcesis pri tiu heroaĵo. »
« [pri voĉdono en Unuiĝintaj Nacioj dum la Sueza krizo] Unuan kaj solan fojon Usono voĉdonis kune kun Sovetunio kontraŭ siaj plej proksimaj aliancanoj… Aldone al specifeco de unuiĝo de Usono kun Sovetunio ĉe humiligo de ĝiaj plej proksimaj aliancanoj, sovetiaj trupoj en la sama tago dispremis hungarajn liberecbatalantojn, alfrontinte nur simbolankondamnon flanke de Unuiĝintaj Nacioj kiel oni povus tion karakterizi eĉ kun granda troigo. »
« La Sueza krizo ankaŭ unuafoje servis al la nealiancitaj landoj kiel baza leciono de la vero de la Malvarma milito. Ili komprenis ke premo sur Usonon kutime sekvigis ĝiajn asertojn pri bona rilato kaj provojn forigi fonton de malkontento dum provoj premi sur Sovetunion povis esti riskaj, ĉar la ĉiama respondo de Sovetunio estis forta kontraŭago. Dum jardekoj post la Sueza krizo tiuj tendencoj signife kreskis. Severa kondamno de la usona politiko transformiĝis je rito de konferencoj de la nealiancitaj landoj. Kondamno de sovetiaj agoj en la finaj deklaracioj de periode okazintaj renkontiĝoj de la nealiancitaj landoj, estis sufiĉe malofta kaj singarda. »
«John Foster Dulles estis la ĉefa aŭspicianto de tiaj entreprenoj kiel Radio Libera Eŭropo kaj Radio Libereco, kies ĉefa tasko estis subteni principojn de libereco en Orienta Eŭropo, stimulante sentojn kapablajn ekflamigi ribelon. En aliro de la radiostacio Libera Eŭropo al doloriga problemo estis nenio fajna. Teorie ĝiaj deklaroj ne havis oficialan karakteron, ĝi plendis pri “liberiĝo” en plej laŭvorta kaj militema senco de tiu ĉi vorto. Bedaŭrine diferencoj inter eldiroj de “privata” kaj “oficiala” karaktero fare de usona entrepreno financata de la registaro, estis tro malfacile kapteblaj por ke ilin povus kompreni orieneŭropaj liberecbatalantoj. »
« [pri la Berlina krizo] Konsiderante katastrofajn sekvojn de la nuklea milito, malnova slogano “pour quoi mourir pour Danzig? [Por kio morti por Danzig?], ludinta grandan rolon en senmoraligo de Francio en 1940, sendube paliĝus kompare al pli indigna slogano: “Por kio morti pro transita stampaĵo?” »
« Proksimume fine de la periodo de la usona nukleamonopolo aŭ duonmonopolo John Foster Dulles ellaboris koncepton de “amasa venĝo” por rebato de la sovetiaagreso kaj ekskludo en estonteco de longiĝinta stagnoperiodo simila al tiu en Koreio. Tiukaze anstataŭ rezisti al la agreso en loko de ĝia estiĝo Usono povus ataki la fonton de rompo de trankvilo en tia tempo kaj per tiaj armiloj, kiujn ĝi preferus. »
« Malsame ol ĉiuj aliaj militoj, la Dua mondmilito ne sekvigis postmilitan aranĝon. Kreiĝis paŝon post paŝo usona kaj sovetia influsferoj, kaj tio okazis ne per oficialaj interkonsentoj, sed forme de silenta agnosko de okazintaj faktoj. »
« Post la Sueza krizo, Francio kaj Britio faris tute kontraŭajn konkludojn el la spertita humiligo fare de Usono. Francio ekiris la vojon de fortiĝo de sia sendependeco; Britio preferis fortigi partnerecon kun Usono. »
«Britoj neniam kundividis usonan vidpunkton pri la homo kiel perfekta kreaĵo kaj tute ne emis propagandimoralajn principojn. De sia filozofia vidpunkto britaj gvidantoj plejparte sekvis opiniojn de Thomas Hobbes. Atendante de la homo plejan malbonon ili malofte estis elreviĝintaj. En ekstera politiko Britio ĉiam emis al apliko de oportuna por si mem formo de morala egoismo: kio estas bona por Britio, tio estis konsiderata ankaŭ bona por la tuta mondo. »
« [pri Charles de Gaulle] En la 1960-aj jaroj dum periodo de la pleja akriĝo de liaj kontraŭdiroj kun Usono, iĝis modaakuzi la francan prezidanton je megalomanio. Efektive problemo, kiu staris antaŭ li, estis tute kontraŭa: kiel restarigi senton de propra signifo ĉe la lando, suferanta amaron de malvenko kaj senton de vundebleco… Kvankam formale Francio finis la [Duan] mondmiliton kiel unu el la venkintoj, francaj gvidantoj tro bone sciis ke ĝi estis savita ĉefe per penoj de aliaj. »
« Interago de persona modesteco de usonaj gvidantoj kaj ilia historiaorgojlo unuflanke kaj persona orgojlo de Charles de Gaulle kaj lia historia modesteco aliflanke iĝis difina faktoro en estiĝo de psikologia bariero inter Usono kaj Francio. »
«Charles de Gaulle deziris ke Bonno traktu Francion kiel pli fidindan aliancanon ol Usono kaj poiomete anstataŭigus usonan gvidantecon per tiu franca. »
« La centra strategia dilemo de la superpotencoj iĝis ne akumulado de aldona povo, sed limigado de troviĝanta je ilia dispono grandega armilaro. Neniu el la flankoj sukcesis plenumi tiun ĉi taskon. »
«Tradicia elekto de Francio en la afero de detenado de Germanio per proksimiĝo al Rusio estis ekskludita de iu ajn eventuala varianto de evoluo de Sovetunio: se rezulte sekvos ĥaoso kaj disfalo, do Rusio iĝos tro malforta por esti kontraŭpezilo de Germanio; se ekregos la rusa naciismo kaj okazos recentralizado, do la nova ŝtato, plu posedanta milojn da nukleaj armiloj, povos iĝi tro forta por esti partnero de Francio. Tute ne estas garantiite ke tiu nova ŝtato preferos Francion. Ĝi sendube konsiderus pli alloga por si union kun Usono aŭ Germanio… Do Usono restas la plej fidinda, kvankam koncepte plej malfacila, partnero de Francio kaj ankaŭ ĝia sola garantio en efektivigo de absolute necesa por ĝi amikeco kun Germanio. »
« Efektive tuj post kiam komenciĝis la milito en Vjetnamio, Usono estis devigita militi kontraŭ similaĵo de similaĵo, ĉiu el kiuj plej profunde malfidis al respektiva supera partnero. »
« En ordinaraj militojsukceso je 75% difinus la venkon. En partizana milito defendo de loĝantaro dum 75% de la tempo garantias malvenkon. 100% sekureco en 75% de la teritorio estas oble pli bona ol 75% defendo en 100% de la teritorio de la lando. Se defendantaj fortoj malkapablas garantii praktike kompletan sekurecon al loĝantaro – almenaŭ en teritorioj kiujn ili konsideras vive gravaj por si – partizanoj pli aŭ malpli frue venkos. »
« Baza ekvacio de la partizanamilito estas same simpla kaj malfacile plenumebla en praktiko: partizana armeo estas venkanta ĝis ĝi estos venkita; ordinara armeo estas venkita se ĝi ne venkos. Preskaŭ neniam okazas sakstrataj situacioj. »
« [pri la Vjetnama milito] Francio dufoje suferis malvenkon same kiel dek jarojn poste Usono: ĉiufoje kiam ĝi koncentris siajn trupojn ĉirkaŭ grandaj setlejoj, komunistoj ekposedis preskaŭ tutan kamparon; kiam ĝi provis eliri por defendi la kamparon, la komunistoj atakis urbojn kaj fortikigitajn areojn unu post alia. »
«Gvidantoj de la tiel nomataj liberigaj movadoj kutime estas ne demokratoj; ili dum multaj jaroj da ekzilo kaj malliberigo estis subtenantaj sin per imago pri estontaj ŝanĝoj kiujn ili realigos post enpotenciĝo. Rezignacio malofte estas ilia karaktera trajto; se estus tiel, ili simple ne estus revoluciuloj. Kreado de registaro, kies gvidanto estus ŝanĝebla prezentiĝas por plejparto el ili logika kontraŭdiro. Gvidantoj de lukto por sendependeco strebas esti herooj kaj herooj plej ofte ne estas afablaj akompanoj. »
« Supozo de Usono ke ĝia unika tipo de demokratio sufiĉe taŭgas por eksporto, evidentiĝis erara. En la Okcidentopolitika plurismo atingis sian disfloron en harmonie evoluintaj socioj, en kiuj socia interkonsento firme ĉeestas jam dum sufiĉe longa tempo, garantiante toleremon al opozicio kaj ne minacante ĉe tio vivkapablon de la ŝtato. Sed tie kie nacio estas ankoraŭ kreota, opozicio povas iĝi minaco al la nacia ekzistado, speciale se mankas civila socio, kiu rolas kiel “sekuriganta reto”. Ĉe tiaj cirkonstancoj forta kaj eĉ dominanta estas tento egaligi opozicion kaj perfidon. »
« [pri rolo de Usono en la Vjetnama milito] Ĝi okupiĝis pri kreado de la vjetnamaarmeo kiel kopio de la sia… Mekanizado kaj divizia strukturo faris la vjetnaman armeon preskaŭ maltaŭga por armila defendo de sia lando. »
« Kiam Dwight D. Eisenhower sin preparis al emeritiĝo, lia ĉefa zorgo fakte estis Laoso. En sia libro “Lukto por paco” li nomis tiun ĉi landon la ĉefa ĉenero en la “domino-teorio”. »
« La administracio de John F. Kennedy ekiris la vojon de engaĝiĝo en la vjetnama marĉo en majo 1961, kiam al Sajgono direktiĝis vic-prezidanto Lyndon B. Johnson por “pritaksi la situacion”. Tiaj misioj preskaŭ ĉiam estas signo de tio ke la decido jam estas farita… Eksterlandaj misioj de la usonaj vic-prezidantoj kutime okazas por konfirmi usonan prestiĝon kaj garantii konfidon al jam faritaj decidoj. »
« Dum la nura jaro 1964 la registaro [de Vjetnama respubliko] ŝanĝiĝis pliajn sep fojojn kaj neniu el tiuj ĉi ŝanĝoj sekvigis aperon de io eĉ simila al demokratio kaj ĉiuj ili estis rezultoj de ŝtatrenversoj. »
« Se rigardi reen, do lasta momento kiam Usono povis foriri el Vjetnamio paginte tolereblan – kvankam plu sufiĉe kostan – prezon, estis tuj antaŭ la forigo de Ngô Đình Diệm aŭ tuj post tio. La administracio de John F. Kennedy estis prava en siaj pritaksoj rilate neeblecon de la venko kun Ngô Đình Diệm. »
«Aviadaj operacoj kontraŭ Nord-Vjetnamio, konceptitaj por krei konstante kreskantan doloron, evidentiĝis nekonvinkaj, ĉar transporta sistemo de Nord-Vjetnamio troviĝis en tro primitiva rudimenta stato, do ne eblis detrui ion kaj ĝi havis neniun signifon, do ne povis iĝi dolorpunkto. »
« [dum la Vjetnama milito] Vera elekto, kiun devis fari Usono, estis ne inter la venko aŭ kompromiso, sed inter la venko kaj malvenko. Diferenco inter la nordvjetnamanoj kaj usonanoj konsistis en tio, ke Hanojo ĝuste komprenis kio efektive okazas dum nek Lyndon B. Johnson, nek liaj moderaj kritikantoj kapablis igi sin akcepti realan staton de la aferoj. »
« De la milita vidpunkto, kiel estas nun ĝenerale akceptite, la Tet-ofensivo iĝis la plej granda malvenko de komunistoj. Tio estis unua fojo kiam partizanoj forlasis subterejon kaj engaĝiĝis je malkaŝaj bataloj… Tamen la Tet-ofensivo transformiĝis je granda psikologia venko de Hanojo. »
« En 1968, fine de sia prezidenta oficperiodo Lyndon B. Johnson ne plu povis aperi publike, nur en militbazoj kaj aliaj similaj lokoj, kie adeptoj de metodoj de aktiva protestado povis esti fizike forbaritaj. Malgraŭ la fakto ke Lyndon B. Johnson estis oficanta prezidanto, li eĉ ne trovis ebla aperi en 1968 en la tutlanda kunveno de la propra partio. »
« En Vaŝingtonoideoj ne funkcias sen reklamo. Aŭtoroj de memornoticoj ne dezirantaj lukti por ili, plej verŝajne vidos poste en siaj vortoj pravigon de jam okazintaj aferoj, nek gvidilon en praktikaj agoj. »
« Unu el plej popularaj mitoj rilate politikon de la administracio de Richard Nixon en Vjetnamio estis tezo, laŭ kiu Nixon vane longigis la militon je kvar jaroj, ĉar oni povintus interkonsenti je la samaj kondiĉoj kvar jarojn pli frue. »
« Malmultaj prezidantoj estis personoj tiom komplikaj kiel Richard Nixon: sinĝena, sed decidema; malcerta pri si mem, sed neŝanceligebla; malfida rilate intelektulojn, sed profunde de sia animo inklina al meditado; ofte kategoria en siaj deklaroj, sed pacienca kaj longvida en sia strategiaplanado. »
« [doktrino de Nixon] …strebis trovi mezan vojon inter troa streĉiĝo kaj retiriĝo per starigo de tri kriterioj de usona engaĝiĝo:
Usono estos fidela al siaj sindevigoj laŭ traktatoj;
Usono “garantios ŝildon se iu nukleapotenco minacos liberecon de alianca al ni lando aŭ de lando, kies postvivado estas vive grava de vidpunkto de nia sekureco”;
Kaze de nenuklea agreso Usono “klopodos ke lando, trafita de rekta minaco, prenu sur sin la ĉefan respondecon pri liverado de vivofortoj por organizado de sia defendo”. »
« [en 1959] La fakto ke nukleaj armiloj estis transportataj per aviadiloj koncentritaj en relative malmultaj bazoj, povintus fari teknike ebla ekstermon de la strategiaj fortoj de la malamiko antaŭ ilia eklanĉo. En tiaj cirkonstancoj atakanta flanko povus minimumigi respondan atakon ĝis tolerebla nivelo kaj esti en situacio, kiam ĝi povus trudi sian volon. »
« [pri artikolo publikigita en 1959] Laŭ Albert Wohlstetternuklea ekvilibro efektive estis ege malstabila. Supozebla distanco inter la tiel nomataj eblecoj de la unua kaj dua atakoj transformiĝis je obsedo de analizistoj, okupiĝintaj pri defendaj aferoj kaj de ekspertoj pri kontrolo super armiloj. »
« Tamen dum la tuta periodo de la Malvarma militoSovetunio neniam testis pli ol tri misilojn samtempe kaj Usono eĉ ne unu foje lanĉis misilon el ŝaĥtoj de operacia destino (ĉar la usonaj ŝaĥtoj de operacia destino situis centre de la lando kaj Vaŝingtonotimis estiĝon de arbarajincendioj kaze de falo de testata misilo surteren. Kion ja tiukaze diri pri iu ajn certeco). »
« Do danĝero de subita atako fakte estis troigita de ambaŭ grupoj kun kontraŭdiraj postuloj: tiuj kiuj deziris signifan kreskon de milita buĝeto por sin defendi kontraŭ danĝero de subita atako kaj tiuj kiuj timigis per danĝero de subita atako por redukti la militan buĝeton. Ĉar tiuj aferoj estis ege komplikaj, gajnanta estis tiu kiu sciis paroli pli konvinke. »
« Oni povas nur kompati politikistojn, kiuj iĝis ostaĝoj de konsilioj de sciencistoj kun ega vasteco de la opinioj, dediĉintaj pli da jaroj al esplorado de nukleajproblemoj ol da horoj havis politikistoj por pritrakti tiujn aferojn. Debatoj pri tiaj misteraj aferoj kiel atakebleco, precizeco de trafo kaj neprognozebleco de rezulto akiris implikan karakteron de mezepokaj diskutoj pri teologiaj aferoj, estante efektive anstataŭaĵoj de longdaŭraj filozofiaj diskutoj, estiĝintaj en la unuaj tagoj de la apero de koncepto de detenado]. »
« Erigita je grupoj da konkretaj, foje izolitaj unu de la alia iniciatoj, usonaekstera politiko sufiĉe malofte estas traktata kadre de iu ĝenerala koncepto. Pli multas reprezentantoj de specialaj metodoj de apartaj fakoj – ĉiam pli entuziasmaj pri siaj aferoj – ol tiuj de ĝenerala strategio, kiu povas tute ne havi subtenantojn. Necesas kutime neimageble forta kaj decidema prezidanto, konanta ĉiujn vaŝingtonajnlabirintojn, por rompi tiun ĉi tradicion. »
« [pri usona politiko de izolado de Ĉinio] Trafa simbolo de tia humoro estis rifuzo de John Foster Dulles premi la manon de Zhou Enlai dum la Ĝeneva konferenco pri Hindoĉinio en 1954 – rememoro pri tio longe restis en la memoro de la ĉina ĉefministro, kiam tiu salutis min en Pekino 17 jarojn poste kaj demandis, ĉu mi apartenas al la usonanoj, kiuj rifuzas manpremi la ĉinan gvidanton. »
« Printempe de 1969 okazis serio da konfrontiĝoj inter ĉinaj kaj sovetiaj trupoj en fora parto de la ĉino-sovetia limo laŭlonge de rivero Ussuri en Siberio. Pro sperto de du pasintaj jardekoj Vaŝingtono unue ne dubis ke tiuj konfrontiĝoj estis provokitaj de la fanatikaĉinagvidantaro. Sed nome pezega sovetia diplomatio dubigis pri tio. Ĉar sovetiaj diplomatoj komencis prezentadi detalajn atestojn de la sovetia versio de la eventoj al Vaŝingtono kaj interesiĝis pri tio kiel Usono rilatos al eskaliĝo de tiuj ĉi konfrontiĝoj. La senprecedenca sovetia preteco konsulti Vaŝingtonon rilate la aferon pri kiu Usono ne montris specialan zorgiĝon, igis nin demandi nin, ĉu tiuj ĉi prezentadoj ne estas preparado de grundo por la sovetia atako kontraŭ Ĉinio. La suspektoj nur fortiĝis kiam esplorado de la afero fare de la usona spionservo, al kiu ĝin stimulis la sovetiaj prezentadoj, montris ke la konfrontiĝoj ĉiam okazis proksime al grandaj sovetiaj bazoj de milita provizado kaj for de la centroj de ĉinaj vojoj – tia skemo kongruis al la ideo ke la agresinto efektive estis ĝuste la sovetiaj trupoj. Plia konfirmo de tiu ĉi konkludo iĝis la fakto de senprecedenca koncentriĝo de sovetiaj trupoj laŭlonge de la tuta sovetio-ĉina limo 650 km longa, kies nombro en mallonga periodo superis 40 diviziojn. »
«Mao Zedong, Zhou Enlai kaj poste Deng Xiaoping – ili ĉiuj estis elstaraj personoj. Mao Zedong estis stratego kapabla vidi estontecon, severa, senkompata, foje sangavida revoluciulo, Zhou Enlai estis eleganta, ĉarma, brila administranto kaj Deng Xiaoping estis reformisto de bazaj konvinkoj. Ĉiuj tri estis enkorpigo de la ĝeneralaj tradicioj de komplika analizo kaj transformado de sperto de la antikva lando surbaze de instinkta apartigo de io konstanta kaj taktike necesa. Ilia stilo de intertraktoj grave diferenciĝis de la stilo de la sovetia flanko. Sovetiaj diplomatoj preskaŭ neniam priparolas konceptajn aferojn. Ilia taktiko estas akcento je problemo interesanta Moskvon en tiu konkreta momento kaj ili pretis batali por ĝia solvo kun hundaobstino, celinta ne tiom konvinki la partnerojn pri intertraktoj, sed ĉefe lacigi ilin… Kvintesencon de tia aliro al la eksterpolitika diplomatia agado enkorpigis Andrej Gromiko. »
«Mao Zedong, konvinkita komunisto, ĉerpis la fortojn el konscio de tio ke li estas heredanto de tradicio de senĉesa memregado daŭrinta tri jarmilojn. »
« Sekve de komplikegaj intertraktojsomere de 1971 estis subskribita nova interkonsento de la kvar potencoj, garantiinta liberecon de Okcidenta Berlino kaj aliron de la Okcidento al la urbo. Ekde tiu momento Berlino malaperis el la listo de internaciaj krizopunktoj. »
«Richard Nixon atente rezistis geopolitikajnminacojn, de Kubo ĝis Proksima Oriento. Konservativuloj atakis tion kion ili konsideris retiriĝo de Usono el la ideologiakonfrontiĝo kaj nukleastrategio. Tio kaŭzis aperon de stranga situacio kiam liberaluloj atakis la defendan programon de Richard Nixon konsiderante ĝin troigita dum la konservativuloj kondamnis la politikon de Richard Nixon pri kontrolado de armiloj konsiderante ĝin tro paciga. La defendaj programoj estis pasigataj de Nixon tra la kongreso helpe de konservativuloj kun superado de opozicio flanke de liberaluloj, dum rimedoj pri kontrolado super armiloj estis aprobigataj – se necesis aprobo de la kongreso – helpe de liberaluloj malgraŭ opozicio de iuj konservativuloj. »
« Malfacilis kompari misilajn fortojn de ambaŭ flankoj. Usonaj misiloj estis malpli grandaj kaj pli precizaj; duono el ili havis divideblajn misilkapojn (do ĉiu misilo povus porti po kelkajn nukleajn ŝarĝojn). Sovetiaj misiloj estis pli grandaj, pli krudaj kaj malpli fleksaj en uzado. Ilia nombro ankaŭ superis nombron de tiuj usonaj proksimume je 300 unuoj. »
« Debatoj pri homaj rajtoj komenciĝis de alvokoj al Usono premi por plibonigi traktadon de la sovetiaj civitanoj, sed poiomete transformiĝis je strategio pri organizado de internaj politikajŝokoj en Sovetunio. »
« En oktobro 1972 Henry M. Jackson proponis amendon, malpermesantan doni statuson de la plej favorata nacio al ĉiu ajn lando kiu artefarite limigus la elmigradon. Tio estis taktike brila paŝo. Statuso de la plej favorata nacio sonas oble pli grave ol ĝi efektive estas. Ĝi signifas nur mankon de diskriminacio; tiu ĉi statuso donas neniujn specialajn privilegiojn, sed ĝi simple donas al sia posedanto privilegiojn kiujn havas ĉiuj landoj kun kiuj Usono havas normalajn komercajn rilatojn (tiutempe ili nombris pli ol 100). Statuso de la plej favorata nacio asistas al evoluo de normala komerco surbaze de komerca reciprokeco. Konsiderante staton de la sovetiaekonomio volumeno de tia komerco, kiel oni atendis, ne povus esti pli granda. Danke al la Jackson-amendo oni sukcesis atingi tion ke la sovetia elmigra praktiko iĝis objekto de ne malkaŝa diplomatia agado, sed de leĝofara agado de la usona kongreso. »
« Kaj Ronald Reagan kaj Miĥail Gorbaĉov kredis je sia fina venko. Tamen ekzistis principa diferenco inter la du tiom neatendeblaj partneroj: Reagan estis komprenanta kiaj fortoj movas lian socion dum Gorbaĉov absolute perdis ligon al sia socio. Ambaŭ gvidantoj alvokis al tio kion ili konsideris la plej bona en siaj sistemoj. Sed se Reagan liberigis spiriton de sia popolo, malferminte kluzojn de iniciato kaj certeco pri si mem, do Gorbaĉov draste akcelis pereon de la sistemo kiun li reprezentis per alvokoj al reformoj, al kiuj ĝi evidentiĝis ne kapabla. »
« En iu momento komence de la 1980-aj ŝajnis ke komunismo akcelis sin kaj ŝajne estis preta forigi ĉion de sur sia vojo; kaj en sekva momento destinita de la historio komunismo komencis disfali. Dum jardeko ĉesis ekzisti orbito de la orienteŭropaj satelitoj kaj la sovetiaimperio disfalis je partoj, perdinte preskaŭ ĉiujn rusajn akirojn ekde la tempo de Petro la Granda. Neniu mondpotenco disfalis ĝis tia grado komplete kaj tiom rapide sen malgajni militon. »
«Ronald Reagan agis imprese – kaj de la vidpunkto de observantoj-sciencistoj tute nekompreneble. Reagan preskaŭ tute ne konis la historion kaj tion malmultan kion li konis li estis adaptanta, transformante laŭe al siaj personaj opinioj, kiujn li firme sekvis. Li traktis la bibliajn referencojn al Armagedono kiel operacian prognozadon. »
«Homoj diras ke Ronald Reagan estis ilo en la manoj de verkintoj de lia paroloj, sed tio estas iluzio kiun havas plejparto de la parolverkantoj. Finfine ja nome Reagan mem elektis homojn, kiuj estis kreantaj liajn parolojn, kaj li elbuŝigis ilin kun escepta konvinkiteco kaj konvinko. »
« Sub ekstera elmontro de mildeco de Ronald Reagan sin kaŝis neimageble komplika karaktero. Li estis samtempe proksima al ĉiuj spirite kaj malproksima de ĉiuj, li ĉiam havis bonan humoron, sed fakte teniĝis aparte. Amikeco servis por li kiel rimedo teni distancon inter si kaj ĉiuj aliaj. Se li traktas ĉiujn egale amikece – kaj regalas per la samaj historioj – neniu povas pretendi je specialaj rilatoj kun li. Rezervo de ŝercoj, kiuj cirkulis de unu konversacio al alia, defendis lin de subitaj atakoj el embusko. Same kiel multaj aktoroj, Reagan estis tipa solulo – same ĉarma kaj egocentra. Unu homo diris al mi foje ke Reagan estas samtempe la plej amikeca kaj plej malvarma homo, kiun li iam ajn renkontis. »
« [pri la renkontiĝo en Rejkjaviko en 1986] Dum daŭrintaj 48 horojn aktivaj kaj emociajintertraktoj kun iliaj supren- kaj malsupreniroj kvazaŭ sur la ondofervojo Ronald Reagan kaj Miĥail Gorbaĉov ĝenerale interkonsentis redukti dum kvin jaroj ĉiujn strategiajn fortojn je 50% kaj likvidi ĉiujn balistikajn misilojn dum 10 jaroj. En iu momento Reagan eĉ estis preskaŭ preta akcepti sovetian proponon pri likvido de ĉiuj tipoj de la nukleaj armiloj. Tiusence Rejkjaviko proksimigis kreadon de la sovetio-usona kundominado, kion tiom longe timis aliancanoj kaj neŭtralaj landoj. »
« [pri Miĥail Gorbaĉov] Kvin monatojn post la fiaskintakomunistapuĉo li estis devigita foriri kaj cedi al Boris Jelcin per la proceduro same “kontraŭleĝa” kiel tiu, kaŭzinta indignon de la Okcidento antaŭ kvin monatoj. Ĉi-foje la demokratiaj landoj rapide subtenis Jelcinon, prezentante subtene al siaj agoj fakte la samajn argumentojn, kiujn ili uzis antaŭnelonge rilate Gorbaĉovon. La ignorita de la ekstera mondo, kiu ĵus estis bonveniganta lin, Gorbaĉov eniris restadejon de fiaskintaj ŝtataj agantoj, persekutintaj celojn troviĝantaj ekster limoj de iliaj eblecoj. »
«Regado de grandega ŝtato similas al stirado de supergranda cisternoŝipo, centmilojn da tunoj peza kaj havanta turnoradiuson kiu superas dekojn da kilometroj. Ĝiaj gvidantoj devas ekvilibrigi influon, kiun ili planas fari al la ekstera mondo, kaj moralan nivelon de propra burokrataro. »
« [pri deklaro de Miĥail Gorbaĉov en 1988] En programa parolado en Unuiĝintaj Nacioj la 7-an de decembro li anoncis samtempan redukton [de sovetiaj armitaj fortoj] je 500 mil homoj kaj 10 mil tankoj, inkluzive duonon de la tankoj kontraŭstarintaj al NATO… Tamen unuflankaj reduktoj de tia skalo atestas esceptan certecon pri si mem aŭ esceptan malfortecon. En tiu etapo de la evoluo certeco apenaŭ estis propra al Sovetunio. »
« [pri intertraktoj de Miĥail Gorbaĉov kun Ĉinio en 1986] Ĉinaj gvidantoj starigis tri kondiĉojn de plibonigo de la rilatoj: ĉesigo de la vjetnama okupacio de Kamboĝo; foriro de la sovetiaj trupoj el Afganio; kaj retiriĝo de la sovetiaj trupoj de la ĉino-sovetia limo. Tiuj kondiĉoj ne povis esti plenumitaj tuj. »
«Espero de Miĥail Gorbaĉov pri liberlaigo devis neeviteble fiaski. Tuj post kiam la komunistapartio estis perdinta sian monolitan karakteron, ĝi iĝis senmoralizita. Liberaligo evidentiĝis nekombinebla kun la komunista regado – komunistoj ne povis transformiĝi je demokratoj sen ĉesi esti la komunistoj. Tiun ekvacion Gorbaĉov neniam komprenis, kvankam komprenis ĝin Boris Jelcin. »
« [pri Miĥail Gorbaĉov] Dum la lasta jaro de sia ofico li estis trafita de koŝmaro de homo, kiu vidas proksimiĝantan katastrofon, sed malakapblas preventi ĝin aŭ eviti persone. »
« En la mondo post la fino de la Malvarma milito mankas dominanta ideologiadefio aŭ, nuntempe, unu geostrategia kontraŭstaro. Preskaŭ ĉiu situacio estas speciala kazo. »
« La ordo, estiĝinta el la Vestfala paco, daŭris 150 jarojn; internacia sistemo kreita de la Viena kongreso daŭris 100 jarojn; internacia ordo propra al la Malvarma milito finiĝis post 40 jaroj. (La Versajla reguligado neniam funkciis kiel sistemo, akceptebla por grandaj potencoj, kaj estis io apenaŭ pli granda ol nura armistico inter la du mondmilitoj). »
« …[pri] etnaj splitaĵoj de disfalintaj imperioj kiel la ŝtatoj-posteuloj de Jugoslavio aŭ Sovetunio. Obseditaj je historiajofendoj kaj longdaŭra strebo al memstariĝo, ili unuavice strebas ekdomini en siaj malnovaj etnaj disputoj. Celoj de internacia nivelo troviĝas ekster limoj de iliaj interesoj kaj ofte ekster limoj de ilia imago. »
« ...[the] ethnic splinters from disintegrating empires, such as the successor states of Yugoslavia or of the Soviet Union. Obsessed by historic grievances and age-old quests for identity, they strive primarily to prevail in ancient ethnic rivlaries. The goal of international order is beyond their fields of interest and frequently beyond their imaginations. »
« [pri postkoloniismaj landoj] Ĉe tiaj cirkonstancoj la ŝtato ofte signifas armeo, kiu iĝas la sola “nacia” institucio. Kiam okazas kolapso de tia ŝtato, ofte sekvas enlanda milito. »
«Usono atingis pli grandan dominadon ol antaŭ 10 jaroj, sed pro ironio de la sorto ĝia forto iĝis pli malkoncentrita. Do kapablo de Usono uzi ĝin por ŝanĝi la alian mondon laŭ sia deziro efektive malkreskis. »
«Usono plej verŝajne dum plejparto de la venonta jarcento konservos la plej povan en la mondoekonomion. Tamen bonfarto disvastiĝos oble pli vaste, same kiel teknologioj ebligantaj ĝin. Do Usono alfrontos ekonomian konkurencon, kian ĝi ne spertis dum la Malvarma milito. »
« Sed povekvilibro, same kiel konsiderado de plej altaj interesoj de la ŝtato, estas produkto de la du lastaj jarcentoj, origine enkondukita de reĝo Vilhelmo la 3-a, kiu penis bridi la ekspansiismajn aspirojn de Francio. »
« En multaj aliaj mondopartoj ŝtato antaŭis nacion; ĝi estis kaj ofte restas la ĉefa elemento de ĝia formiĝo. Politikaj partioj, kie ili ekzistas, spegulas fiksitan, kutime komunuman identecon; malplimulto aŭ plimulto kutime havas konstantan karakteron. En tiaj sociojpolitika procezo konsistas je dominado, ne en alterna regado, kio se entute okazas, do pli ofte per nekonstituciaj renversoj ol sekve de konstituciaj proceduroj. Koncepto de lojala opozicio – esenco de la nuntempa demokratio – ĉeestas malofte. Plej ofte opozicio estas traktata kiel minaco al la nacia unueco, egaligata al perfido kaj senkompate subpremata. »
« Rusio-usonaj rilatoj bezonegas seriozan dialogon pri eksterpolitikaj aferoj. Neniu profitos se Rusion oni konsideros neakceptebla por normala traktado je ekstera politiko, ĉar praktika rezulto de tio estos eĉ pli peza pago pro tio, ke ĝi estos senrevene enirinta la vojon de konduto, de kiu ĝi ne plu revenos. »
« [pri NATO] Usono kontrolas unuiĝintajn armitajn fortojn, kiujn komandas usona generalo kaj kontraŭas provojn de Francio doni al defendo certan eŭropan identecon. »
« Al interesoj de neniu el la landoj konvenas ke Germanio kaj Rusio kroĉiĝu unu al la alia kiel la ĉefa partnero aŭ la ĉefa malamiko. Se ili tro interproksimiĝos, tio estigos timon de ilia kunregado; se ili kverelos, tio implikos Eŭropon en akriĝantajn krizojn. »
« Programo “Partnereco por paco” estas ne intermeza halto survoje al NATO, kiel oni tion ofte erare asertas, sed alternativo al la membreco en ĝi, same kiel la Lokarna traktato iĝis alternativo al la brita alianco kun Francio, kiun Francio tiom strebis en la 1920-aj jaroj. »
«Ĉinio jam troviĝas laŭvoje al la statuso de superpotenco. Dum tempoj de kresko je 8%, kiuj estas malpli altaj ol ĝi havis en la 1980-aj jaroj, indico de la malneta enlanda produkto en Ĉinio proksimiĝos al la indico de Usono fine de la dua jardeko de la 21-a jarcento. Longe antaŭe tio milito-politikaombro de Ĉinio falos sur la tutan Azion kaj influos kalkulojn de la aliaj potencoj, iom ajn sindetena efektive estus la ĉina politiko. La aliaj aziaj landoj ŝajne estos serĉantaj kontraŭpezilon al la ĉiam pli pova Ĉinio, kiel ili jam faras tion rilate Japanion. Kvankam landoj de Sud-Orienta Azio nepre malvalidigos tiun deklaron, sed ili jam inkludis la antaŭe terurintan ilin Vjetnamion, en sian grupon (ASEAN) ĉefe por ekvilibrigi povon de Ĉinio kaj Japanio. Kaj nome pro tio ASEAN petas Usonon konservi implikiĝon je la aferoj de tiu ĉi regiono. »
« Kiam en 1992 oni demandis la tiaman ĉefministron Kiichi Miyazawa ĉu Japanio akceptos haveblon de nuklea potencialo ĉe Nord-Koreio, li respondis kun tre ne-japana rekteco per unu vorto “ne”. »
« Propono de Bill Clinton pri pli granda instituciigo de la Pacifika komunumo surbaze de eŭropa modelo estis traktita kun ĝentila malvarmeco ĉefe pro tio, ke la landoj de Azio ne konsideras sin komunumo. »
«Japanio funkcias surbaze de interkonsento. Neniu aparta persono – eĉ ne ĉefministro – havas plenrajtojn por fari decidojn. Ĉiu kiu devos plenumi la decidon, partoprenas en kreado de interkonsento kiu estas konsiderata ne atingita ĝis ĉiuj aprobos ĝin. »
« Bonaj longdaŭraj usonaj rilatoj kun Ĉinio do estas premiso de bonaj longdaŭraj rilatoj kun Japanio, cetere same kiel de bonaj ĉino-japanaj rilatoj. Formiĝis triangulo, kiun ĉiu flanko povus forlasi nur kun granda risko. »
« El ĉiuj grandaj kaj potenciale grandegaj potencojĈinio en plej alta grado troviĝas je la stato de leviĝo. Usono jam atingis la povon, Eŭropodevos ankoraŭ labori por forĝi pli grandan unuecon, Rusio estas ŝanceliĝanta giganto kaj Japanio estas riĉa, sed ankoraŭ timema. »
«Politiko de konfrontiĝo kontraŭ Ĉinio portas riskon de izolado de Usono en Azio. Neniu azia lando dezirus – aŭ ne povus permesi al si – helpi al Usono en iu ajn konflikto kontraŭ Ĉinio, kiun ĝi konsiderus rezulto de erara politiko de Usono. »
«Ĉinio bonvenigas engaĝiĝon de Usono je aferoj de Azio kiel kontraŭpezilo al la timindaj najbaroj – Japanio kaj Rusio kaj ankaŭ – en malpli alta grado – de Barato. »
«Ĉinio konsideras humiliga por si kondiĉon laŭ kiu ĉino-usonaj rilatoj baziĝas sur ne reciprokaj interesoj, sed sur bonvolemo flanke de Usono, kiu povas esti jen farita, jen ĉesigita laŭ plaĉo de Vaŝingtono. Tia rilato faras Usonon samtempe malfidinda kaj trudiĝinta je fremdaj aferoj, kaj malfidindeco estas la plej granda eraro laŭ opinio de la ĉinoj. »
« Ĉe Ĉinio, lando historie ĉiam dominanta en sia regiono – fakte en la konata al ĝi mondo – ĉia provo trudi de flanke siajn instituciojn kaj internan politikon nepre kaŭzos profundegan indignon. »
« …Usono je ĉiam pli alta grado sin trovas en tia mondo, kiu laŭ multaj parametroj similas al Eŭropo de la 19-a jarcento, kvankam mondskale. Oni povas esperi ke aperos io simila al la Metternich-sistemo, en kiu povekvilibro estos subtenata de komuneco de la valoroj. En la nuna epoko tiuj ĉi valoroj devas esti demokratiaj. »
« En la 19-a jarcento ekzistis du modeloj de sistemo de povekvilibro: brita modelo kies ekzemplo estis aliro de Lord Palmerston kaj Benjamin Disraeli, kaj la Bismarck-modelo. La brita aliro konsistis en atendi ĝis aperos rekta minaco al la ekzistanta povekvilibro antaŭ ol sin engaĝi en la afero, tiukaze preskaŭ ĉiam helpante al malpli forta flanko. Aliro de Bismarck konsistis je serĉado de rimedoj por preventi aperon de problemoj per starigado de proksimaj rilatoj kun maksimuma nombro de la flankoj, kreado de interkruciĝantaj sistemoj de unioj kaj uzado de aperanta sekve de tio influo por detenado de pretendoj de la konkurantoj. Kiom ajn strange tio aspektu konsiderante usonan sperton de rilatoj kun Germanio dum la du mondmilitoj, la Bismarck-stilo de traktado de povekvilibro eble plej kongruas al la tradicia usona aliro al internaciaj aferoj. »
