Historio

Historio estas scienco pri la kronologio de la pasintaj okazaĵoj de la homaro kaj de la sociaj faktoj.

	« …historio same kiel agrikulturo dependas de valoj, ne de pintoj, de averaĝaj markiloj de la socia vivo, ne de altodiferenco. » — José Ortega y Gasset, La ribelo de la amasoj (1930)

	« …la mondo kreskis ankaŭ en tempo. Arkeologio terure vastigis historian spacon. Imperioj kaj tutaj civilizacioj, pri kiuj ni hieraŭ eĉ ne supozis, eniras nian konscion kvazaŭ novaj kontinentoj. » — José Ortega y Gasset, La ribelo de la amasoj (1930)

	« Malveras, ke historio estas neprognozebla. Jen kaj jen profetaĵoj plenumiĝadis. » — José Ortega y Gasset, La ribelo de la amasoj (1930)

	« Povo de la publika opinio estas gravito de la politika historio. » — José Ortega y Gasset, La ribelo de la amasoj (1930)

	« La sola grava diferenco de la “natura historio” de tiu oma estas ke la lasta ne povas komenciĝi denove. » — José Ortega y Gasset, La ribelo de la amasoj (1930)

	« En la komenco la universo estis kreita. Tio kolerigis multajn homojn kaj oni vaste rigardas ĝin kiel malbonan paŝon. »   « In the beginning the Universe was created. This has made a lot of people very angry and been widely regarded as a bad move. » — Douglas Adams, The Restaurant at the End of the Universe

• Tiomlonge, ke leonoj ne havos siajn historiistojn proprajn, la ĉasrakontoj laŭdos la ĉasiston.
  • afrika proverbo
• La historio ne havas pordojn. Nur muroj ĉirkaŭas ĝin kaj tiuj estas dikaj je pluraj lumjaroj.
  • Aŭtoro Peter BROWNE, usona esperantisto
• Ne mallaŭdu la novaĵojn de l’moderneco… tiuj iĝos tiom baldaŭ pasintecon forpasintan, kiun oni priploras.
  • R.P.
• Eĉ la granda historio konsistas el etaj ĉiutagaĵoj.
  • Aŭtoro: Raymond SCHWARTZ, en "Kiel Akvo de l'Rivero"
• Kiam oni amas vivon, oni amas la pasintecon, ĉar tio estas la estanto tia, kia ĝi transvivis en la memoro homa.
  • Aŭtoro: Marguerite YOURCENAR, franca verkistino.
• Tio estas ja malbonŝanca, ĉiufoje tiam, kiam ni inventas ion novan, la pasinto kopias nin!
  • Aŭtoro Jean COCTEAU
• Ĉu vere povas esti, ke tiom da nenomeblaj afliktoj malaperintus lasinte neniom d spuro tiel, kiel polvo aŭ fumo? Ĉu ne estas homoj naskitaj por retrovi la spuron de la estingiĝintaj malgajoj, ke ili povu doni al ili esprimon, kaj elaĉeti la senfinan amarecon de tiom d sennomaj ekzistadoj?
  • Aŭtoro: Emil CIORAN
• Oni elfaras amason da belaj ideoj, la tubero en la afero estas la homoj, tiuj ĉion fuŝas.
  • Bertolt BRECHT
• Historio estas la tempo de la hom-al-homa ligo transa de l'morto.
  • Catherine BAKER
• Tio, kio igas nin esti homojn, ne estas alio ol la pasinteco de homaro.
  • Aŭtoro: André COMTE-SPONVILLE
• Kiu scias, kiom da malkovroj atendas nin, pri kiu ni entute ne eĉ konceptas, egale kiel pri la kompaso, la pulvo, aŭ la silko, antaŭ ties eltrovo ? Tiuj neatenditaj malkovoroj entute sufiĉis por transformi la mondon, ĝis tia grado, ke neniu imperio, neniu opiniantaro, neniu fatopotenca stelo, ŝajnas esti rezultiginta al la homaj aferoj per pli granda efiko, kaj oni povas diri pli granda sorĉinfluo, ol tiu, kiun elmontris tiuj meĥanikaj elpensaĵoj.
  • Francisko BAKONO
• La historio de la mondo estas ankaŭ la sumo de tio, kio estintus evitebla.
  • Die Weltgeschichte ist auch die Summe dessen, was vermeidbar gewesen wäre.
  • Konrad Adenauer

« …min foje mirigas indiferenteco de multaj gejunuloj rilate historion de regiono, en kiu ili loĝas kaj laboras. Foje oni komencas interparoli kaj subite trovas, ke viaj kunparolantoj komencas la tempokalkuladon ekde tiu momento, kiam ili mem ĉi tien venis. Ĉio alia ilin ne interesas. Tio estas malbone. Malestimo al pasinteco propras al provizoruloj. Mi ĉiam klopodis laŭeble pli ekscii pri tiuj lokoj, kien sendis min la sorto. »   « …меня иногда поражает равнодушие многих молодых людей к истории того края, в котором они живут и работают. Начинаешь порой говорить и вдруг обнаруживаешь, что твои собеседники ведут «летоисчисление» с того момента, как они сами сюда приехали. Все остальное их не интересует. Это плохо. Неуважение к прошлому свойственно временщикам. Я всегда старался как можно больше узнать о тех местах, куда забрасывала меня судьба. » — Farman Salmanov, Siberio — sorto mia

	« La antikvo estas distordita historio aŭ kelkaj postrestaĵoj de ĝi, kiuj pro hazardo povis eskapi la detruanton tempo. » — Roger Bacon