Jean Baudrillard

Jean Baudrillard
Aliaj projektoj
Biografio en Vikipedio
Plurmedioj en Komuneja kategorio

Jean Baudrillard (1929-2007) estas la fama franca filozofo.

Simulakroj kaj simulaĵoj [1981]

	« Uzi malsimuladon signifas ŝajnigi ke vi ne havas tion, kion vi havas. Simuli signifas ŝajnigi ke vi havas tion, kion vi ne havas. Unu referencas al haveblo, la alia — al manko. »

	« …je metafizika despero la ikonoklastojn metis la penso, ke la ikonoj kaŝas entute nenion, ke fakte tio estas ne la imagoj, kies statuson difinas agado de la originalo, sed la veraj simulakroj, senĉese elradiantaj siajn proprajn ĉarmojn. Pro tio ja necesis kontraŭ iu ajn pezo preventi tiun morton de dia referenceco. »

	« Jen sinsekvaj fazoj de evoluo de la imago: — ĝi spegulas fundamentan realon; — ĝi maskas kaj deformas fundamentan realon; — ĝi maskas mankon de fundamenta realo; — ĝi entute havas nenian rilaton al iu ajn realo, estante sia propra simulakro en la pura senco. »

	« …la scienco ne oferas sin mem, ĝi ĉiam estas mortiga… »

	« Disneyland ekzistas por kaŝi, ke Disneyland efektive estas la “reala” lando — la tuta “reala” Usono (proksimume same kiel la prizonoj servas por kaŝi, ke la tuta socio en sia pleneco, en sia banala ĉieeco estas la malliberejo). »

	« [pri Disneyland] Tiu ĉi mondo pretendas esti infana por konvinki ke la plenkreskuloj troviĝas en alia loko — en la “reala” mondo — kaj kaŝi ke vera infaneco estas ĉie, speciale inter tiuj plenkreskuloj, kiuj venas ĉi tien por ludimiti infanojn por erarigi sin mem rilate sian propran infanecon. »

	« [pri Usono] Homoj ne plu interesiĝas unu pri alia, sed por tio ekzistas diversaj kluboj kaj societoj. Ili ne plu tuŝas unu la alian, sed ekzistas kontaktoterapio. Ili ne plu piediras, sed okupiĝas pri saniga kurado ktp. Ĉie oni restarigas perditajn kapablojn aŭ degradiĝintajn korpojn, aŭ perditan komunikkapablon, aŭ perditan manĝoguston. »

	« Ĉio kio postulas de ni kapitalo estas akcepti ĝin kiel ion racian aŭ lukti kontraŭ ĝi je la nomo de racieco, akcepti ĝin kiel ion moralan aŭ lukti kontraŭ ĝi je la nomo de moraleco. Efektive tio estas la sama afero kaj ĉion oni povas rigardi alimaniere: pli frue oni klopodis kaŝi skandalon nun oni klopodas kaŝi ke skandalo ne ekzistas. »

« Kennedy estis murditaj ĉar ili ankoraŭ havis politikan dimension. Aliaj — Johnson, Nixon, Ford — havis rajton nur je ŝajnigaj atencoj, je simulitaj murdoj. Sed tiu ĉi aŭro de artefarita minaco estis ankoraŭ necesa al ili por kaŝi ke ili estas nuraj manekenoj de la potenco. Iam la reĝo (same kiel la Dio) devis morti — en tio estis lia povego. Hodiaŭ li mizere penas simuli morton por konservi gracon de la povo. Sed ĝi jam estas perdita. »

	« Iluzio ne plu eblas, ĉar ne plu eblas realo. »

	« Nenio montros eĉ plej etan aprobon, eĉ plej etan estimon al la reala homo. Fideleco estas direktita al lia similulo, ĉar li mem dekomence jam estas morta. »

	« Efektive la potenco ekzistas hodiaŭ nur por kaŝi ke ĝi ne plu ekzistas. »

	« Ne plu ekzistas instanco de la potenco, instanco de la sendinto — la potenco iĝas io, kio cirkulas kaj kies fonto ne plu estas trovebla, ciklo en kiu la dominanta kaj subigita pozicioj interŝanĝas lokojn en senfina retromutacio, kio estas ankaŭ fino de la potenco en ĝia klasika difino. »

	« Kontraŭ-Kopernika revolucio: ne plu ekzistas transcenda instanco, nek la suno, nek fonto de lumo, potenco kaj scio — ĉio eliras el la popolo kaj ĉio revenas al ĝi. Nome ekde tiu ĉi ŝoka recirkulado komencas realiĝi, de scenaro de la totala balotrajto kaj ĝis la nuntempaj ĥimeroj de opinisondado, la universala simulakro de manipulado. »

« Nuklea milito simila al la Troja, neniam okazos. Risko de la nuklea neniigo servas nur kiel preteksto por pretekste de perfektigado de milittekniko (sed tiu perfektigado estas tiom troa kompare al iu ajn celo, ke tiu celo mem iĝas mizera) enkonduki totalan sistemon de sekureco, limigado kaj kontrolo, kies apotropia efiko estas direktita tute ne al preventado de atoma konfrontiĝo (kiu neniam estis serioze konsiderata, escepte de certe la plej komenca stadio de la “malvarma milito”, kiam la nuklean sistemon oni ankoraŭ konfuzis kun tradicia militado), sed al apotropio de oble pli eventualaj realaj eventoj, de ĉio kio povus iĝi evento en la ĝenerala sistemo kaj tiel malekvilibrigi ĝin. Ekvilibro de timo estas la timo de ekvilibro. »

	« En ombro de tiu ĉi sistemo pretekste de seriozega “objektiva” minaco kaj danke al tiu ĉi nuklea Damokla glavo, estas kreata povega sistemo de kontrolado, kiu iam ajn ekzistis, kaj poiometa sateligado de la tuta planedo helpe de tiu supermodelo de la sekureco. »

« [pri la Vjetnama milito] Neenmiksiĝo de Ĉinio, atingita kaj konkretigita post plurjara studado fare de ĝi de modus vivendi, transiro de la strategio de la tutmonda revolucio al la strategio de disdivido de influsferoj, rifuzo je radikala alternativo profite al ŝanĝoj en la politika sistemo, kiu nun precipe estas aranĝita (normaligo de la rilatoj inter Pekino kaj Vaŝingtono) — nome tio ĉi estis la celo de la Vjetnama milito, kaj en tiu ĉi senco Usono kvankam foriris el Vjetnamio, sed gajnis la militon. »

	« Kio ne plu ekzistas, estas kontraŭstaro de malamikoj, realo de antagonismaj kialoj, ideologia seriozeco de milito, kaj ankaŭ realo de venko aŭ malvenko, ĉar milito transformiĝis je procezo, kiu jubilas for ekster la limoj de siaj eksteraj elmontroj. »

	« …disvastiĝo de la nukleaj armiloj ne kreskigas riskon de la atoma konfrontiĝo aŭ katastrofo, escepte de tempo, kiam “junaj” ŝtatoj povas eksenti tenton uzi ĝin ne cele de timigado, sed por “reala” celo… »

« Fetiĉigo de la aĵo aperas por ombrigi tiun neeltebelan malkovron, sed la afero konsistas nome en tio, diras Freud, ke tiu ĉi aĵo estas ne iu ajn aĵo, ofte tio estas la lasta aĵo, rapide rimarkita antaŭ traŭmiga malkovro. Do fetiĉigita estos ĉefe tiu historio, kiu tuj antaŭas nian “senreferencan” epokon. Jen kie radikas ĉieesto de faŝismo kaj milito en retroo — koincido, sed ne rilata al politiko, ja estus naive elkonduki el rememoroj pri faŝismo ĝian nuntempan renaskiĝon (nome pro tio ke ni ne plu vivas ĉe ĝi, ĉar ni vivas ĉe io alia, eĉ malpli gaja, nome pro tio faŝismo povas denove iĝi alloga en sia krueleco, filtrita per estetikaj rimedoj de retroo). »

	« Faŝismo estas rezistado al tio, rezistado senlima, senracia, demencia — ne gravas; ĝi ne allogus tiun ĉi amasan energion, se ĝi ne estus rezistado al io eĉ malpli bona. Ĝia krueleco, ĝia teruro interrilatas al eĉ pli granda teruro, devenanta el miskiĝo de la reala kaj racia, kiu kreskis en la Okcidento, kaj faŝismo estas respondo al tio. »

	« Historio estis forta mito, eble lasta granda mito kune kun nekonscia. »

	« Monumento al la amasa ludo de simulado, la Centro de Pompidou funkcias kiel rubobruligejo, kiu ensorbas la tutan kulturan energion kaj voras ĝin… »

	« Jen kio estas grava en la nuklea: la atomcentralo estas tiu matrico, kie estas produktata modelo de absoluta sekureco, kiu disvastiĝas tra la tuta sociala sfero kaj kiu efektive estas modelo de apotropio (tio estas tiu modelo, kiu regas nin mondskale sub signo de la paca kunekzistado kaj de simulado de de nuklea minaco). »

	« [pri la Centro de Pompidou] …movebla, komunikema eksteriero, stila kaj moderna, kaj interiero, spasme kroĉiĝanta al malnovaj valoroj. »

	« [pri la Centro de Pompidou] Al defio de amasa allogado al steriligita kulturo amasoj respondas per detrua invado, kiu trovas sian daŭrigon en kruda palpado. Al mentala apotropio la amasoj respondas per rekta fizika apotropio. Jen ilia defio. »

	« Homoj plenas je deziro ĉion forpreni, ĉion malplenigi, ĉion konsumi, ĉion palpi permane. Observado, malĉifrado, ekkono — tio ne kontentigas ilin. La sola amasa pasio estas pasio palpi permane. »

	« Majo de la 68-a jaro estis sendube la unua implozia epizodo… »

	« …novaj urboj transformiĝas je satelitoj de superbazaro aŭ de aĉetcentro, kiuj estas priservataj de programita transporta reto kaj ĉesas esti la urboj por iĝi aglomeraĵoj. »

« La superbazaro prezentiĝas kiel nukleo. La urbo, eĉ moderna, jam ne absorbas ĝin. Nome superbazaro difinas la orbiton, laŭ kiu moviĝas aglomeraĵo. Ĝi iĝas enplantaĵo por plenumado de novaj funkcioj, kiel tio foje okazas ankoraŭ pri universitato aŭ fabriko, sed ne pri fabriko de la 19-a jarcento aŭ fabriko forportita en la centro, kiu sen rompi orbiton de la urbo lokiĝas en apudurbo, sed pri aŭtomatigita muntofabriko, kun elektronika regado, do pri la fabriko komplete kongrua al malteritoriigita produkta procezo. »

	« Ni troviĝas en la mondo, en kiu estas ĉiam pli kaj pli da informoj kaj ĉiam malpli kaj malpli da senco. »

« Post horizonto de la senco — fascino, kiel rezulto de neŭtraligo kaj implozio de la senco. Post horizonto de la sociala — la amasoj, kiel rezulto de neŭtraligo kaj implozio de la sociala. La ĉefa afero hodiaŭ estas taksi tiun ĉi duoblan defion — defion al la senco, ĵetitan de la amasoj kaj de ilia silento (kiu tute ne estas pasiva rezistado) — defion al la senco, kiu venas de la amaskomunikiloj kaj de ilia fascino. Ĉiuj provoj, marĝenaj kaj alternativaj, renaskigi iun eron da senco aspektas kompare al tio kiel duarangaj. »

« Rezistado de la subjekto hodiaŭ unuflanke estas pli aprezata kaj estas konsiderata kiel pozitiva — same kiel en la politika sfero nur konduto, direktita al liberigo, emancipo, sinesprimo, formiĝo de politika subjekto, estas konsiderata inda kaj subversiva. Tio signifas ignoradon de influo, sama kaj certe oble pli grava, de konduto de la objekto, rifuzon de la pozicio de la subjekto kaj rifuzon de la senco — sed nome tia estas konduto de la amasoj — kiun ni forgesas sub maldigna termino de fremdiĝo kaj pasiveco. »

« …aktuala argumento de la sistemo estas maksimigo de la vorto, maksimigo de produktado de la senco. Do ankaŭ la strategia rezistado — kiel rifuzo de la senco kaj de la vorto — aŭ superkonformisma simulado de mekanismoj mem de la sistemo, ankaŭ prezentanta per si mem formon de rifuzo kaj malakcepto. Tio estas strategio de la amasoj kaj ĝi egalas al redoni al la sistemo ĝian propran logikon pere ĝia duobligo kaj la sencon, kvazaŭ speguliĝon en spegulo — sen absorbi ĝin. Tiu ĉi strategio (se ankoraŭ oni povas paroli pri strategio) dominas ekde nun, ja ĝi sekvas nome el tiu fazo de la sistemo, kiu formiĝis nun. Erari pri elekto de strategio estas serioza afero. Ĉiuj movadoj, kiuj akcentas sole je liberigo, emancipo, renaskiĝo de la subjekto de la historio, grupoj, vortoj, je konscienco aŭ eĉ je “eltirado de la nekonscia” de la subjektoj kaj de la amasoj, ne vidas ke ili troviĝas en riverujo de la sistemo, kies imperativo hodiaŭ estas ĝuste superproduktado kaj regenerado de la senco kaj de la vorto. »

« Reklamo kaj propagando akiras sian plenan grandecon ekde la Oktobra revolucio kaj de la monda krizo de la 1929-a jaro. Ambaŭ estas lingvoj de la amasoj, naskitaj de amasa produktado de ideoj aŭ varoj, do iliaj registroj, unue disaj, inklinas al poioma interproksimiĝo… Tiu konverĝo difinas naturon de la socio, nia socio, en kiu ne plu ekzistas diferencoj inter la ekonomia kaj la politika, ja ĉie regas la sama lingvo, tia socio, en kiu la politika ekonomio laŭvorte realiĝis plenforte. »

« …reklamo estas ne tio, kio vivigas aŭ ornamas murojn, ĝi estas tio, kio forviŝas la murojn, forviŝas la stratojn, fasadojn kaj la alian arkitekturon, forviŝas iun ajn fundamenton kaj iun ajn profundon, kaj nome tiu neniigo, tiu resorbo de ĉio, kio estas sur surfaco (ne gravas, kiaj signoj tie cirkulas), sinkigas nin en tiun ŝokan, superrealan eŭforion, kiun ni ne interŝanĝus kontraŭ io ajn alia kaj kiu estas malplena kaj senapelacia formo de la tento. »

	« [pri klonado] Unuĉela utopio, kiu helpe de genetiko malkovras al komplikaj estaĵoj aliron al la sorto, difinta por la eŭkariotoj. »

	« Ĉiuj aspektoj de la nuntempa traktado de la bestoj memorigas specifaĵojn de manipulado de la homoj — de eksperimentoj ĝis rapidigo de tempoj de la industria bredado. »

	« …la bestoj ricevis sian statuson de senhomeco nur dum progresado de la racieco kaj humanismo. Logiko paralela al logiko de rasismo. La “regno” de la bestoj ekzistas nur ĉar ekzistas la Homo. »

« …abismo, disdividanta nin, iĝis sekvo de hejmigado de sovaĝaj bestoj, same kiel vera rasismo iĝis sekvo de enkonduko de sklaveco. Iam al la bestoj estis propra eĉ pli sankta, pli dia karaktero ol al la homoj. En praaj socioj mankas eĉ la “regno” de la homoj, kaj longan tempon la ordo de la bestoj restis la ordo de referenco. Nur la besto meritas esti oferita kiel dio, kaj nur poste, en malsuprenira ordo, iras la homofero. »

	« Struktura opozicio — la diabla, ĝi elstarigas kaj konfrontigas malsamajn identecojn” tia estas elstarigo de la Homa, kiu forĵetas la bestojn en la Nehoman — kaj la ciklo estas simbola: ĝi nuligas poziciojn en returnebla sekvo… »

	« Tiel aŭ aliel, sed al la bestoj ĉiam estis propra ĝis nuntempo dia aŭ ofereca nobleco, kies priskribojn ni trovas en ĉiuj mitologioj. »

« La vojo, kiun trairis la bestoj de la dia ofero ĝis hunda tombejo, super kiu fluas kvieta muziko, de sankta defio ĝis ekologia sentimentaleco, multon parolas pri vulgarigo de statuso de la homo mem — kaj tio plian fojon konfirmas neatenditan interligon inter ni kaj la bestoj. Nome nia sentimentaleco rilate al la bestoj estas ĝusta signo de nia disdegno al ili. Ĝi estas proporcia al tiu disdegno… La sentimentaleco estas nura senfine degenerinta formo de krueleco, rasisma kompato, ni bezonas humiligi la bestojn por elvoki sentimentalecon rilate ilin. »

	« Efektive la vojo, kiun trairis la bestoj, ne diferenciĝas de la vojo de la frenezuloj aŭ infanoj, sekso aŭ negritudo. »

	« Historia respondo al la defio de la frenezo iĝis hipotezo pri nekonscio. Nekonscio estas logika sistemo, ebliganta pripensi la frenezon (kaj ĝenerale iun ajn strangan aŭ nenormalan aĵon) en la sistemo de la senco, vastigita ĝis limo de sensenco, anstataŭigita per teruraĵoj de la frenezo kaj ekde nun komprenebla danke al uzado de certa diskurso: psiko, nekonscia impulso, subpremado ktp. »

« La frenezuloj, iam mutaj, hodiaŭ estas aŭditaj de ĉiuj: danke al tio ke oni trovis la vojon malĉifri iliajn mesaĝojn, kiuj estis konsiderataj antaŭe kiel absurdaj kaj nekompreneblaj. La infanoj ankaŭ akiris la voĉon, ili ne plu estas tiuj strangaj kaj samtempe malgravaj estaĵoj en la mondo de la plenkreskuloj — la infanoj havas signifon, ili transformiĝis je signanto ne danke al iu “liberiĝo” de ilia “parolado”, sed ĉar racio de la plenkreskuloj ricevis pli fajnajn rimedojn por preventi minacon de ilia silentado. Estis aŭditaj ankaŭ la praaj homoj, al ili oni turnas sin, aŭskultas atente, ili ne plu estas bestoj kaj Levi-Strauss estis prava, kiam diris, ke ilia mentala organizado estis la sama kiel la nia, psikanalizo ligis ilin al la Edipa komplekso kaj libido — ekfunkciis ĉiuj niaj kodoj kaj ili respondis al ili. Ili estis entombigitaj en silento, nun ili estas entombigitaj en “parolado”, “alia” certe, sed sub devizo de unueco de la Racio — ne necesas erari — tio estas la sama ordo de supereco: imperiismo de racio, novimperiismo de malsameco. Plej gravas ĉe tio ke nenio evitas superecon de la senco, de ŝarĝado per la senco. »

	« Sed la bestoj — ili plu ne parolas. En la mondo de ĉiam kreskanta “parolado”, en la mondo de devigita konfesado kaj klarigado nur ili konservas silenton kaj pro tio ŝajnas al ni, ke ili retropaŝis malproksimen de ni, trans horizonton de la vero. Sed tio estas tio, kio proksimigas nin al ili. »

	« …se antaŭe supereco de la Homo baziĝis sur monopolo de konscio, do hodiaŭ ĝi baziĝas sur monopolo de nekonscio. »

	« Vagado de la bestoj estas mito kaj nuntempa imago pri nekonscio kaj deziro de iu vaganta kaj nomadanta apartenas al la sama ordo. La bestoj neniam vagadis kaj neniam estis malteritoriigitaj. »

	« Ni projekcias kiel idealan sovaĝan staton (naturo, deziro, besta stato, rizomo…) nome tiun ĉi skemon de malteritoriigado, kiu estas skemo de la ekonomia sistemo kaj kapitalo. Liberecon eblas trovi nenie krom kiel en la kapitalo, nome ĝi kreis ĝin, nome ĝi profundigas ĝin. »

	« …postulado de “libereco” estas ĉiam nura postulado iri pli for ol la sistemo, sed en la sama direkto. »

	« Nek la bestoj, nek la sovaĝuloj konas la “naturon” en nia kompreno: ili konas nur limigitajn kaj markitajn teritoriojn, spacon de nesuperebla interago. »

« Nekonscio estas la “entombigita”, subpremita kaj senfine disbranĉiĝinta strukturo. Teritorio estas malferma kaj limigita. Nekonscio estas loko de senfina ripetado de subpremado kaj fantasmoj de la subjekto. Teritorio ja estas loko de finita ciklo de parenceco kaj de interŝanĝoj sen la subjekto, sed ankaŭ sen escepto: la ciklo besta kaj planta, ciklo de bono kaj abundo, ciklo de parenceco kaj daŭrigo de la speco, ciklo virina kaj rita — la subjekto mankas, kaj ĉio troviĝas ĉi tie en konstanta interŝanĝo. Sindevigoj havas ĉi tie absolutan karakteron, renverseco estas totala, sed ĉi tie neniu spertas la morton, ĉar ĉio spertas metamorfozojn. Nek la subjekto, nek la morto, nek nekonscio, nek subpremado, ĉar estas nenio kio obstaklus la sinsekvan evoluon de la formoj. Ĉe la bestoj mankas nekonscio, ĉar ili havas teritorion. Ĉe la homoj nekonscio aperis nur post kiam ili perdis teritorion. Ĉe ili estis forprenitaj samtempe la teritorio kaj la metamorfozoj — nekonscio estas tiu individua funebra strukturo, kie senĉese kaj senespere reludiĝas tiu ĉi perdo — kaj la bestoj elvokas nostalgion pri ĝi. »

	« Sekso kaj morto estas tiuj du ĉefaj temoj, ĉe kiuj oni agnoskas kapablon provoki dusensecon kaj ridon. »

« La resto iĝis hodiaŭ signifa elemento. Nome sur la resto baziĝas nova difinaro. Venis la fino al la memfida logiko de diferencigaj opozicioj, kie malforta elemento ludis rolon de la resta elemento. Hodiaŭ ĉio invertiĝas. Psikanalizo mem estas la unua granda teoriigo de la restoj (misparoloj, sonĝoj kto). Nin gvidas jam ne politika ekonomio de la produktado, sed la ekonomia politiko de reproduktado, recirkulado — ĉio kio ligiĝas al ekologio kaj poluado de la medio — la politika ekonomio de la restaĵoj. »

	« La universitato degradas: ĝi estas nefunkcia sur la socialaj arenoj de la merkato kaj okupiteco, sena je kultura senco kaj de la fina celo de la ekkonado. »

« Nome la maldekstruloj sekrecias kaj despere reproduktas la potencon, ja ili strebas al ĝi, do kredas je ĝi kaj renaskigas ĝin nome tie, kiel al sistemo ĝin neniigis… La maldekstruloj mem estas devigitaj restarigi ĉiujn mekanismojn de la kapitalo por havi eblecon ricevi la potencon iutage: de privata posedo ĝis eta komerco, de armeo ĝis nacia grandeco, de puritana moralo ĝis etburĝa kulturo, de justico ĝis la Universitato — ĉio kio malaperas, kion la sistemo mem likvidis en sia krueleco, sed ankaŭ en sia nerenversebla impeto, devas esti konservita. La potenco (aŭ tio, kio anstataŭgas ĝin) ne plu kredas je la Universitato. Finfine ĝi scias ke ĝi estas nura zono de lokado kaj observado de la tuta aĝkategorio, do ĝi ne zorgas pri elektado — sian eliton ĝi trovs en alia loko aŭ alimaniere. »

	« La potenco perdiĝas, la potenco jam perdiĝis. Ĉirkaŭ ni estas nuraj manekenoj de la potenco, tamen iluzio de la potenco aŭtomate ankoraŭ gvidas la socian ordon, iluzio malantaŭ kiu kreskas abstinenta, neelektema teroro de la kontrolo, teroro de la difina kodo, kies mizeraj terminaloj estas ni. »

	« Ĉirkaŭitaj de simulakro de la valoro kaj de fantomo de la kapitalo kaj la potenco ni estas oble pli sendefendaj kaj senhelpaj, ol ĉirkaŭitaj de la leĝo de kosto kaj varo, ĉar la sistemo evidentiĝis esti kapabla inkluzivi en si sian propran morton, liberiginte nin de respondeco pri ĝi, do ankaŭ de la senco de nia propra vivo. »

	« Melankolio estas kruela malkontentiĝo, kiu karakterizas nian supersaturitan sistemon. »

	« …la vojo de nihilisto estus bonega, se ankoraŭ ekzistus radikalismo — same kiel la vojo de teroristo estus alloga, se la morto, inkluzive la morton de la teroristo, ankoraŭ havus iun sencon. »

	« Rememoru grandajn terorajn atakojn de lastaj jaroj: la morto estas nuligita je indiferenteco, kaj en tio la terorismo estas kontraŭvola kompliculo de la sistemo — ne je la politika senco, sed je tio ke ĝi stimulas rapidegan trudadon de indiferenteco. »

En la ombro de la silentema plejmulto [1982]

	« Amaso estas tio, kio restas kiam la sociala estas forgesita definitive. »

« [pri dio] La amasoj ekkonsideris nur lian imagon, sed tute ne la Ideon. Ili neniam estis tuŝitaj nek la Dia Ideo, kiu restas prizorgata de la klerikoj, nek de la problemoj de peko kaj persona saviĝo. Tio kio allogis ilin, estas magia spektaklo de martiroj kaj sanktuloj, miraklaj spektakloj de la lasta juĝo kaj dancoj de la morto, estas mirakloj, estas ekleziaj teatrecaj prezentaĵoj kaj ceremonioj, estas imanenteco de la rita malgraŭ la transcenda Ideo. Ili estis paganoj — ili, fidelaj al si, restis tiaj, neniel zorgigitaj de la pensoj pri la Supera Instanco kaj kontentiĝintaj pri ikonoj, superstiĉoj kaj diablo. »

	« La Dia Regno por la amasoj ĉiam jam ekzistis antaŭe ĉi tie, surtere — en la pagana imanenteco de la ikonoj, en spektaklo, kiun faris el ĝi la eklezio. Neimagebla forkliniĝo de la esenco de la religia. La amasoj diluis la religion en travivado de mirakloj kaj prezentaĵoj — tio estas ilia sola religia sperto. »

	« …racia komunikado kaj la amasoj estas nekunigeblaj… La amasoj estas tiuj, kiuj estas blindigitaj de la ludo de simboloj kaj sklavigitaj de stereotipoj, tiuj kiuj akceptos ion ajn nur se ĝi estos spektakla. »

	« …ni povas esti perantoj de la senco nur de tempo al tempo — ja esence ni formas veran amason, kiu grandan parton de la tempo troviĝas en la stato de nekontrolebla timo aŭ malklara anksio… »

	« …indiferenteco de la amasoj apartenas al ilia esenco, tio estas ilia sola praktiko, kaj paroli pri iu alia, vera, do ankaŭ priplori tion, kion la amasoj kvazaŭ perdis, ne havas sencon. »

« Almenaŭ ekde la tempo de la Granda Franca Revolucio, la politiko kaj la sociala prezentiĝas kiel io nedisigebla, kiel konstelacioj-ĝemeloj, iel aŭ tiel troviĝantaj en la altirkampo de la ekonomio. Tiu ĉi ilia proksima interligo manifestiĝas ankaŭ en nia tempo, cetere sufiĉe specife — je samtempeco de ilia subiro. Unue en la epoko de la Renesanco, kiam ĝi aperas, kiam subite eliras el la sfero de la religia kaj eklezia por anonci sin per la voĉo de Makiavelo, la politiko estas nura pura ludo de la signoj, pura strategio, ne ŝarĝanta sin per iu ajn sociala aŭ historia “vero”, sed kontraŭe ludanta je ties manko… »

	« Cinikismo kaj senmoraleco de la makiavela politiko ligiĝas ne al neskrupuleco en la elekto de la rimedoj, pri kio insistas ĝia ekstreme kruda interpreto: necesas serĉi ilin je libera traktado de la celoj. »

	« La politika scenejo ekde nun referencas al la fundamenta signato: popolo, volo de loĝantaro ktp. Ĉi-foje sur ĝin eliras jam ne puraj signoj, sed sencoj: de la politika ago oni postulas ke ĝi laŭeble plej bone bildigu starantan malantaŭ ĝi realon, ke ĝi estu travidebla, ke ĝi estu morala kaj respondecu al la sociala idealo de la ĝusta reprezentado. »

	« Fino de la politiko, de ĝia propra energio, komenciĝas post la apero kaj disvastiĝo de marksismo. Komenciĝas epoko de la kompleta hegemonio de la sociala kaj ekonomia, kaj la politika restas nur kiel spegulo… »

	« Malaperas la sociala signato — dissolviĝas ankaŭ dependa de ĝi politika signato. La sola restinta referento estas la referento de la “silentema amaso”. »

	« Sed la silentema plimulto (kio estas la amasoj) estas ŝajna referento. Tio ne signifas, ke ĝi ne povas havi iun ajn reprezentaĵon. La amasoj jam ne esprimas sin — oni sondas ilin. Ili ne reflektas — oni testas ilin. Politika referento cedis lokon al referendumo (organizanto de la konstanta, neniam ĉesanta referendumo estas amaskomunikiloj). »

« Longan tempon ŝajnis ke apatio de la amasoj devas esti bonvenigata de la potenco. Ĉe potenco formiĝis kredo, ke ju pli pasivaj estas la amasoj, des pli efike eblas regi ilin… Tamen hodiaŭ sekvoj de tiu ĉi strategio turniĝas kontraŭ la potenco mem: indiferenteco de la amasoj, kiun ĝi aktive subtenadis, aŭguras ĝin fiaskon. Pro tio okazas radikala transformiĝo de ĝiaj strategiaj linioj: anstataŭ stimulado de la pasiveco — instigado al partopreno en la administrado, anstataŭ laŭdado de la silento – alvokoj ekparoli. Sed la tempo jam estas perdita. La “amaso” iĝis “krita”, anstataŭ evoluo de la sociala aperis ĝia malevoluo en la kampo de inercio. »

	« Silento de la amasoj, muteco de la silentema plimulto — jen la sola vera problemo de la nuntempo. »

	« Hipnota stato estas libera je senco kaj ĝi progresas dum la senco malvarmiĝas. Ĝi aperas tie, kie regas mediumo, idolo kaj simulakro, sed ne mesaĝo, ideo aŭ vero. Tamen nome je tiu ĉi nivelo funkcias la amaskomunikiloj. »

	« …efektive la politika jam delonge transformiĝis je nura spektaklo, kiu estas ludata antaŭ la filistro. La spektaklo, perceptata kiel duonsporta-duonluda amuzaĵo… »

	« La popolo iĝis publiko. Kiel la percepto-modelo de la politika sfero servas perceptado de la matĉo, beletra aŭ animcia filmo. Same kiel per spektaĵo sur la hejma ekrano, loĝantaro estas sorĉita de ĉiamaj ŝanĝiĝoj de sia opinio, pri kiuj ĝi ekkonas el ĉiutagaj gazetaj publikaĵoj de la sondado. »

« Oni ĉiam opiniis ke la amasoj troviĝas sub influo de la amaskomunikiloj — sur tio estas konstruita la tuta ideologio de tiuj lastaj. La formiĝintan situacion oni klarigis per efikeco de la signa atako kontraŭ la amaso. Sed ĉe tia tre simpligita kompreno de la komunika procezo estas forgesate, ke la amaso estas mediumo oble pli forta ol ĉiuj amaskomunikiloj kune, ke sekve ne ili subigas ĝin, sed ĝi ilin kaptas kaj absorbas aŭ almenaŭ ĝi evitas subiĝan pozicion. Ekzistas ne du, sed unusolsa dinamiko — dinamiko de la amaso kaj samtempe de la amaskomunikiloj. “Mass(age) is message”. »

	« La sama situacio estas ĉe tekniko, scienco kaj scio. Ili estas kondamnitaj al ekzistado forme de magiaj praktikoj kaj destinitaj por konsumado spektakloj. »

	« La amaso transigis la konsumadon al ebeno, kie ĝia nivelo iĝas indikilo de statuso kaj prestiĝo, kie ĝi eliras ekster iujn ajn raciajn limojn aŭ estas ŝajnigata, kie regas potlaĉo, kiu nuligas iun ajn konsuman koston. »

	« …la sola fenomeno, kiu proksimas al la amaso kiel al kulpulo de ŝokoj kaj de morto de la sociala, estas terorismo. »

	« Terorismo opinias ke ĝi agadas kontraŭ la kapitalo (monda imperiismo ktp), sed ĝi eraras – efektive ĝi kontraŭas la socialan, kiu estas ĝia vera kontraŭulo. La nuntempa terorismo tenas je celilo la socialan responde al la terorismo de la sociala. »

	« La terorismo estas same sensenca kaj nedifinta kiel la sistemo kontraŭ kiu ĝi luktas kaj en kiu efektive ĝi estas inkludita kiel la kovejo de la maksimuma kaj samtempe ekstreme malgranda implozio. »

« La terorisma atako sola ne estas la ago de reprezentado. Per tio ĝi proksimiĝas al la amaso, kiu estas la sola realo, kiu povas ne havi reprezentaĵon. El tio sekvas, ke la terorismo tute ne reprezentas la neeldiritan de la amasoj kaj neniukaze servas kiel aktiva esprimo de ilia pasiva rezistado. Inter la terorismo kaj konduto de la amaso ekzistas rilatado ne reprezentanto kaj reprezentato, sed ekvivalenteco: ambaŭ estas direktataj de neniu ideo, ambaŭ apartenas al neniu reprezenteco, ambaŭ havas neniun sencon. Ilin kunigas la plej radikala, la plej rezoluta rifuzo de iu ajn reprezenta sistemo. »

« Tasko de la terorismo konsistas tute ne en demonstrado de reprezalia karaktero de la ŝtato (je tio orientiĝas provoka negativa agado de grupoj kaj grupetoj, kiuj kroĉiĝas al ĝi kiel al la lasta ebleco elpaŝi antaŭ la amasoj forme de iliaj reprezentantoj). Estante nereprezenta, ĝi faras evidenta — lanĉante mekanismon de ĉena reakcio de ĝia disvastiĝo, sed ne indikante ĝin kaj nek provante instigi ĝian konsciadon — nereprezentecon de ĉia potenco. »

	« [pri terorismo] Karaktera por ĝi krueleco klariĝas per tio, ke ĝi rifuzas ĉiujn reprezentajn instituciojn (sindikatojn, organizitajn movadojn, konscian “politikan” lukton ktp), inkluzive tiujn, de kiuj eliras kredigoj pri solidareco kun ĝiaj klopodoj, ĉar solidareco estas nur unu el rimedoj konstituigi ĝin kiel modelon, kiel emblemon kaj sekve igi ĝin esti reprezentanto. »

	« La nuntempa terorismo, kies komencon starigis ostaĝigoj kaj ludo kun prokrastado de la morto, jam havas nek celon (se eĉ supozi ke ĝi orientiĝas je iuj celoj, do ili ĉiuj estas tute malgravaj aŭ neatingeblaj — ajnakaze ĝi estas la plej neefika rimedo por atingi ilin), nek konkretan malamikon. »

	« Per siaj agoj, esprimantaj ĝian mortigan indiferentecon al tio, kiu estos ĝia ostaĝo, la terorismo estas direktita ĝuste kontraŭ la ĉefa produkto de la sistemo — la anonima kaj senpersona individuo, individuo kiu per nenio diferenciĝas de la aliaj. »

	« Ĝuste en tiu senco aŭ, pli bone dirite, en tiu sia defio al la senco, la terorisma atako proksimiĝas al katastrofoj, okazantaj en naturo. »

	« Ekzistis socioj kiuj vivis sen la sociala, same kiel sen la historio. »

	« La sociala evidente povas ekzisti nur tre mallongan tempon: en malgranda periodo inter la epoko de simbolaj formacioj kaj la apero de nia “socio”, kie ĝi jam ne vivas, sed nur estingiĝas. Pli frue — ĝi ankoraŭ mankas, poste — ĝi jam mankas. »

	« La sociala havas du devojn: produkti la restaĵon kaj tuj ekstermi ĝin. Se la tuta riĉaĵo estus oferata, la homoj perdus la senton de realeco. Se la tuta riĉaĵo estus je ilia dispono, ili ne plu distingus la utilan de senutila. La sociala devas zorgi pri senutila konsumado de la restaĵo por ke la individuoj estu pretaj al utila por ili organizado de ilia vivo. »

« Naiva estas ne la sociala — naivaj estas diversaj socialistoj kaj humanistoj, revantaj pri redistribuado de la tuta riĉaĵo, ekskludado de ĉiuj senutilaj elspezoj ktp. La socialistoj, luktantoj por konsuma kosto, luktantoj por konsuma kosto de la sociala, montras ke la socialeco estas absolute ne komprenita de ili — ili opinias ke la sociala povas iĝi la optimuma kolektiva administrado de la konsuma kosto de la homoj kaj aĵoj. Sed ĝi neniam estos tio. »

	« La sociala kreas tiun mankon de la riĉaĵo, kiu necesas por distingi bonon kaj malbonon, kiun bezonas ĉiu moralo… »

	« Kiam ĉio, inkluzive la socialan, iĝas konsuma kosto, la mondo iĝas inercia kaj en ĝi okazas io rekte kontraŭa al tio, pri kio revis Markso. Li revis pri absorbado de la ekonomia per la plibonigita sociala. Ni ja alfrontas absorbadon de la sociala per la malbonigita politika ekonomio — fakte per la administrado. »

	« La socio saviĝas nome pro malbona administrado de la riĉaĵoj… »

	« Post kiam la politika malaperis, diluiĝis en la sociala, la sociala mem komencas esti absorbata de la ekonomia…. »

La fatalaj strategioj [1983]

	« La universo estas ne dialekta — ĝi estas kondamnita al ekstremaĵoj, ne al ekvilibro. »

	« Imagu la belan, kvazaŭ absorbintan la tutan energion de la malbela: vi ricevos la modon… »

	« Imagu la veran, kvazaŭ absorbintan la tuta energion de la falsa: vi ricevos simulaĵon… »

« Ekstazo estas la specifa eco de ĉia korpo, turniĝanta ĉirkaŭ si mem ĝis la perdo de la senco, danke al kio ĝi lumas en sia pura kaj malplena formo. La modo estas ekstazo de la bela: la pura kaj malplena formo de la turniĝanta estetiko. La simulaĵo estas ekstazo de la realo: sufiĉas nur ekspekti televidon — ĉiuj realaj eventoj sekvas unu la alian en tute ekstaza raportado, do en kapturnigaj kaj stereotipaj, malraciaj kaj recidivaj formoj, kiuj naskas ilian sensencan kaj senĉesan vicon. Ekstaza: tia estas objekto en la reklamo kaj konsumanto en ĝia spektado — tio estas cirkulado de la interŝanĝa kaj konsuma valoroj ĝis ilia malapero en la pura kaj malplena formo de la varomarko… »

	« La sistemo detenas, timigante sin mem, kaj je tio troviĝas paradokse profita aspekto de detenado: mankas spaco por la milito. Nome pro tio restas esperi pri pluado de la nuklea eskalado kaj armilkonkuro. »

	« …histerio de ŝveliĝo estas unu el plej mirindaj signoj de la [Usono »

	« …la sociala, iam estinta spegulo de la konflikto, klaso, proletaro, trovas sian finan hipostazon en la handikapo. La historiaj kontraŭdiroj alprenis la patafizikan formon de la fizika aŭ intelekta manko. »

« Problemo de la sekureco, kiel konate, persekutas niajn sociojn kaj jam delonge anstataŭis la problemon de la libereco. Tio estas ne tiom ŝanĝo en la filozofio aŭ moralo, kiom evoluo de la objektiva stato de la sistemo: — relative malstabila, difuza, ekstensiva stato de la sistemo naskas liberecon; — alia (pli densa) stato de la sistemo naskas sekurecon (memreguladon, kontroladon, reagojn, ktp); — sekva stato de la sistemo, stato de proliferado kaj superpleneco, naskas panikon kaj teroron. »

	« Persona respondeco, poste kontrolo (kiam respondecon prenas al si objektiva instanco), poste teroro (ĝeneraligita respondeco kaj ĉantaĝo per la respondeco). »

	« …sistemoj de organizita morto finas la morton kiel hazardon. Kaj nome tiun ĉi logikon despere klopodas rompi la terorismo, anstataŭigante la sisteman morton (teroron) per elektema logiko: logiko de ostaĝo. »

	« …en niaj nuntempaj sistemoj, kies motoro estas ne oferado, sed ekstermado, ne elektita viktimo, sed spektakla anonimeco. Eĉ en “sinoferoj” de la teroristoj, klopodantaj solvi la situacion per propra morto, estas neniu elaĉeto — tio nur eble por momento levas vualon de anonima teroro. »

« Nenio pli similas al tiu ekcirkulado de la ostaĝoj, tiu absoluta formo de la homa konvertebleco, tiu pura formo de la neebla interŝanĝo ol cirkulado de la eŭro- kaj naftodolaroj kaj aliaj flosantaj valutoj, kiuj tiom malteritoriiĝis, estas tiom ekster la limoj de la ora ekvivalento kaj naciaj valutoj, kio efektive ili praktike ne interŝanĝiĝas, sed interverŝiĝas unu en alia en orbita ciklo, enkorpigante abstraktan deliron de la neebla tutmonda interŝanĝo… »

	« Ni ĉiuj estas ostaĝoj kaj ni ĉiuj estas teroristoj. Tiu skemo anstataŭis la antaŭan skemon de la mastroj kaj sklavoj, tiuj kiuj dominas kaj tiuj super kiuj oni dominas, ekspluatantoj kaj ekspluatatoj. »

« En interpersona reĝimo de bezono (kontraŭe al la amo, pasio aŭ tento) ni sentas afekcian ĉantaĝon, do estas la afekciaj ostaĝoj de aliuloj: “Se vi ne donos al mi tion, vi respondecos pri mia depresio, se vi ne amas min, vi respondecos pri mia morto”, kaj certe ja: “Se vi ne ebligos ami vin, vi respondecos pri via propra morto”. Do okazas la histeria kaptado — postulado kaj ĉantaĝa eltrudado de respondo. »

	« En ostaĝigo haveblas nek mesaĝo, nek senco, nek politika laŭceleco. Tio estas evento sen sekvoj (kaj ĝi ĉiam kondukas al sakstrato). Sed ĉu la politikaj eventoj mem estas io alia ol deformita sinsekvo? Interesa estas nur rompo de la sinsekvo. Iam ĝi aperis forme de revolucio, nun ĝi limiĝas je specefektoj. Kaj terorismo per si mem estas nura giganta specefekto. »

	« La terorismo kaj ostaĝigo povus esti konsiderataj politika ago se ĝin plenumus nur prematoj, troviĝantaj je despero (evidente en kelkaj kazoj estas tiel). Sed fakte ĝi iĝis normo de konduto, vaste disvastiĝinta inter ĉiuj nacioj kaj ĉiuj tavoloj de loĝantaro. »

	« …mankas senco bedaŭri pri la homaj rajtoj kaj pri ĉio alia. Ni jam estas for de tio kaj tiuj, kiuj ostaĝigas nur malferme esprimas la veron de la sistemo de detenado (kiun ni kontraŭstarigis al la sistemo de la moralo). »

	« Oni diras ke sen amaskomunikiloj ne ekzistus ankaŭ la terorismo. Kaj tio veras, ke la terorismo ne ekzistas per si mem kiel memstara politika ago, ĝi estas ostaĝo de la amaskomunikiloj, same kiel ili estas ostaĝoj de la terorismo. »

	« Eble nur pro nostalgio ni ankoraŭ diferencigas manipulantan aktivon kaj manipulatan pasivon, transigante tiele antaŭajn rilatojn de la supereco kaj perforto en la nova epoko de mildaj teknologioj. »

	« [pri ostaĝigo] …en la formiĝinta situacio la sistemo tre rapide rimarkas, ke ĝi povas funkcii ankaŭ sen tiu individuo (ekzemple Moro) kaj ke iusence estus pli bone tute ne savi lin, ĉar liberigita ostaĝo estas eĉ pli danĝera ol la morta… »

	« Kaj se konvertebleco ne eblas, do okazas ke finfine la teroristo ĉiam interŝanĝas nur sian propran vivon kontraŭ la vivo de la ostaĝo. »

	« Tio, kio ne plu kreas iluzion, estas morta kaj teruras. »

	« Kiam ĉiuj enigmoj estas divenitaj, steloj estingiĝas. »

	« Antaŭ ol malaperi ĉio en nia kulturo seksiĝas. »

	« Laŭsence la pornografio diras: la vera sekso ie ekzistas, ĉar mi estas ĝia karikaturo. Kaj iu limigo ekzistas, ĉar mi estas ĝia eksceso. »

	« Ekde la 18-a jarcento la politika scenejo moraliĝas kaj iĝas serioza… Tio estas fino de la estetiko, komenco de la etiko en la politiko… »

	« Se histerio estis patologio de la ekspresio, akriĝinta dispozicio de la subjekto, teatra kaj opera konversioj de la korpo, se paranojo estis patologio de la organizo, rigida kaj ĵaluza strukturigo de la mondo, do la komunikado, informo, imanenta promiskueco de ĉiuj retoj kaj konstanta ligiteco estos por ni plej verŝajne la nova formo de skizofrenio. »

	« Ne moralo kaj pozitiva sistemo de sociaj valoroj progresigas la socion, sed ĝiaj senmoraleco kaj malvirteco. »

	« La socia moralo, kolektiva respondeco, progreso, raciigo de la sociaj rilatoj – absurdaĵo! Kia grupo iam ajn revis pri tio? »

	« La aliaj vivas en la stato de ĉagrena simulado, Italio ja, se eblas diri, vivas en la stato de la ĝoja simulado. Ĉi tie leĝo jam cedis — kaj eble cedadis ĉiam — sian lokon al la ludo kaj ludreguloj. »

« …iuj politikistoj komprenas ke la potenco estas ne rajto unuflanke manipuli la volon de aliaj, sed la ĉiam fajna kaj malsimpla ekzercado pri sia propra malapero. Ili komprenas, ke la potenco, same kiel la vero, estas morta punkto, kiun oni devas scii neniam okupi, eĉ pli, necesas fari tiel, ke ĝin trafu aliaj. La potenco, kiu okupas tiun lokon, la potenco kiu enkorpigas la potencon, obscena kaj aĉa, kaj pli aŭ malpli frue ĝi fluigas sangon aŭ iĝas ridindaĵo. »

	« Historioj, en kiuj rolas renverseco, ĉiam estas kuriozaj — ekzemple pri rato kaj psikologo: la rato fanfaronas ke ĝi finfine komplete alkutimigis la psikologon doni al ĝi panpecon ĉiufoje, kiam ĝi levas kaĝopordon. »

	« Pri deontologio de la opinisondadoj (aŭ amaskomunikiloj) paroli estas same sensence kiel paroli pri deontologio de la modo — ne ekzistanta pro tio, ke ĝia movforto iĝis ne konstanta ludo pri kontraŭstarigo de la bela kaj la malbela, sed tiu pri nediferencigo de tiuj ĉi polusoj kaj pri ilia nediferencigebla turniĝado en la ĝeneraligita efekto de la tento. »

	« …reala problemo komenciĝas de hipotezo pri sendifekta funkciado, ja gravas ne difektado de la vero interne de la mekanismo, sed difektado de la tuta reala per objektiva fidindeco de tiu ĉi mekanismo. »

	« Ekrano, kiun kreas la amaskomunikiloj (informo) ĉirkaŭ ni estas la ekrano de kompleta malcerteco. Kaj temas pri la absolute nova malcerteco, ja tiu ĉi malcerteco devenas el ne malsufiĉo de la informo, sed el la informo mem, el ĝia troeco. Malsame ol kutima malcerteco, kiun ĉiam eblis solvi, tiu ĉi malcerteco estas nesolvebla kaj sekve neniam estos forigita. »

	« Ambaŭ fenomenoj respondecas unu al alia: nek amasoj havas opinion, nek informo ilin informas, kaj tio kaj alio supernutras unu la alian — rapideco de cirkulado de la informo kreskigas nur pezon de la amasoj, sed tute ne nivelon de ilia konscieco. »

« Se aliri la opinisondadojn de tiu ĉi vidpunkto, ni ekvidos le ili funkcias rekte kontraŭe al siaj supozataj celoj. Ili funkcias kiel spektaklo de la informo (la informo estas kiel la revolucio: la popolo postulas nur ĝian spektaĵon), do kiel moko pri la informo, sed precipe ili funkcias kiel moko pri la politiko kaj la politika klaso. Senintenca humuro de la opinisondadoj (kaj malica ĝojo, kiun ni sentas pro tiu “scienca”fantasmo) originas en tio, ke ili neniigas ĉiam politikan konfidon. Kiu ili estas, tiuj homoj, kiu bezonas opinisondadojn por fari decidojn, ĉe kiuj testado anstataŭas strategion? »

	« Ne eblas ion fari: la amasoj estas pura objekto, do tio kio malaperis de sur la horizonto de la subjekto, tio kio malaperis de la horizonto de la historio, — same kiel silento estas pura objekto, kiu malaperas de la horizonto de parolo, kiel la sekreto estas pura objekto, kiu konstante malaperadas de sur la horizonto de la senco. La forto de la amaso-kiel-objekto estas tute ŝoka. »

	« Eble la plej profunda deziro konsistas en tio, ke transdoni sian deziron al iu alia. »

	« …ni ĝoje akceptas tin amasan transdonadon de la respondeco, ĉar estas ne evidente al ĉiuj, nek interese: scii, voli, povi, deziri. »

« La amasoj scias, ke ili nenion scias, sed ili ja ne deziras scii. La amasoj scias, ke ili nenion povas, sed ili ja ne deziras povi. Oni arde riproĉas ilin pri elmontrado de stulteco kaj pasiveco. Sed tio malveras: la amasoj plenas je snobismo, kaj ili kondutas kiel la snobo Brummel: komplete delegas sian rajton de le elekto al iu ajn alia — en siaspeca ludo de senrespondeco, irona defio, kompleta malvolo, kaŝita kovardo. »

	« En nia kulturo tento havis ion similan al la ora epoko ekde la epoko de la Renesanco kaj ĝis la 18-a jarcento: kiam ĝi estis, same kiel la politiko aŭ kortegaj manieroj, la konvencia aristokratia formo, strategia ludo, sen iu speciala ligo al la amo. »

« [pri amo] …la nuntempan ĝian komprenon oni elpensis ĉefe lime de la 18-19-a jarcentoj kaj ĝi direktiĝas kontraŭ supraĵa ludo de la tento. Okazas disrompo inter la formo de la duala ludo, strategia iluzio kaj nova, individua fineco, plenumo de la deziro — grandioza supreniro de dispozicio de la deziro, ĉu temas pri la seksaj aŭ psikaj streboj de la individuo aŭ politikaj streboj de la amasoj. Iel aŭ tiel, tiu deziro kaj ĝia “liberaligo” ne plu havas ion komunan kun la aristokratia ludo de la defio kaj tento. »

	« Plia grava momento: la tento estas pagana dum la amo estas kristana. »

	« La amo estas fino de la regulo kaj komenco de la leĝo. »

	« [pri apero de kristanismo] Dio ekamas siajn proksimulojn, kion li neniam faris antaŭe, kaj la mondo ĉesas esti ludo. »

	« …formo kontraŭa al la amo plu estas sekvado de la rito: ĉie kie denove estas inventataj regulo kaj ludo, la amo malaperas. »

« Karaktera trajto de tia universala pasio kiel la amo estas tio, ke ĝi estas individua kaj ke ĉiu en ĝi trovas nur sin mem. La tento havas dualan karakteron: mi ne povas tenti, se mi jam ne estas tentita, neniu povas tenti min, se li ankoraŭ ne estas tentita. Neniu povas ludi sen alia, tio estas principa regulo. Dume ami mi povas sen reciprokeco. Se mi amas kaj oni ne amas min, tio estas mia problemo. Se mi ne amas vin, tio estas via problemo. Se iu ne plaĉas al mi, tio estas lia problemo. Jen kial ĵaluzo estas natura trajto de la amo dum ĝi fremdas al la tento — la emocia ligo ĉiam estas malcerta dum la pakto pri la signoj estas nediskutebla kaj deviga. Krome tenti iun ne signifas ke oni investas en li aŭ psikologie absorbas, la tento ne konas tiun teritorian ĵaluzon, kiu propras al la amo. »

	« Eble la ĵaluzo eĉ antaŭas la amon: origine ĵaluzo estis propra al la grekaj dioj, kiuj konis nek la amon, nek sentimentalecon, tamen terure ĵaluzis unu la alian. »

	« La tento ankoraŭ estas ceremonia, la amo ankoraŭ estas patosa, la sekseco estas nuraj rilatoj. »

	« Efektive tio estas mistifiko — la genran diferencon prezenti kiel la originan, bazan diferencon, tian el kiu orginas ĉiuj aliaj aŭ ke ili ĉiuj estas ĝiaj nuraj metaforoj. »

	« Efektive la sekseco, en siaj biologia kaj pretendema evidenteco, markas la plej malfortan kaj plej malgravan diferencon, tiun kiu venas kiam ĉiuj aliaj perdiĝas. »

	« — la tento — la epoko de la estetika kaj patosa diferencoj inter la genroj; — la amo (pasio) — la epoko de la etika kaj patosa diferenco inter la genroj; — la sekseco — la epoko de la psikologia, biologia kaj politika diferenco inter la genroj. »

	« La tento estas ne sekreta — ĝi estas enigma. »

« La amo respondecas pri ĉiuj enigmoj de la mondo, sed al ĝi mem mankas enigmeco. Inverse, ĝi estas ŝarĝita je la senco kaj apartenas ne al vico de la enigmo, sed al la vico de la diveno. “La amo estas ŝlosilo al la diveno” aŭ eĉ tute brutale: “La tuta vero estas en la sekso”. (La vero, kiu mirakle malkovriĝis en la 20-a jarcento, sed kial ja? Ne kredu al ĝi: la enigmo restas nedivenita kaj plu konservas tutan sian forton de la tento). »

	« Fari interŝanĝon kaj signojn de la interŝanĝo estas la sola vojo eviti la sorton kaj sensencajn signojn. Nenia amomiksturo, neniu defio. Nek pasio, nek tenero. Tiel la vivo protektas sin kontraŭ mortigaj formoj de artefariteco kaj ofereco. »

	« Plejmulto apenaŭ deziras ke oni tentu ilin, ili deziras ke oni amu iln. »

	« Evidente necesas strebi, ke oni amu vin pro la timo esti tentita, sendube necesas ami por ne tenti. »

	« Kiam la sekso kaj amo airas laikan formon de la hejma ekonomio, ili povas iĝi objektoj de la interŝanĝo. »

« Iel ajn, la sola afero kiun al vi neniam pardonos la virino estas ne tio, ke vi ne amas ŝin (pri la amo aŭ sekso ĉio ĉiam solviĝas), sed tio ke vi ne tentis ŝin aŭ ke ŝi ne tentis vin. Tio elaĉeteblas per nenio kaj kiun ajn amon kaj teneron vi ne donu al ŝi, finfine ŝi ĉiam uzos ilin por kruela venĝo. Ne sukcesinte tenti, ŝi strebos neniigi vin. Ĉiuj amaj kaj seksaj pekoj pardoneblas, ĉar ili ne estas ofendo. Nur la tento tuŝas la animon, kiu trovas la trankviliĝon nur en la murdo. El tio devenas tio, kion mi nomas malica spirito de la pasio. »

	« Subjekto povas nur deziri — nur objekto povas tenti. »

	« …hodiaŭ pozicio de la subjekto iĝis simple senpova. Neniu hodiaŭ kapablas preni sur sin respondecon kiel subjekto de la potenco, subjekto de la scio, subjekto de la historio. Kaj neniu cetere eĉ provas. »

	« La deziro ne ekzistas, la sola deziro konsistas en esti la sorto de la alia, iĝi por li evento, superanta ĉian subjektivecon, ŝokanta per sia fatala okazo iun ajn eblan subjektivecon, liberiganta subjekton de liaj celoj, de lia influo kaj de ĉia respondeco antaŭ si mem kaj antaŭ la mondo, en pasio finfine sendispute objektiva. »

	« Ordinara tentanto pri tio nenion scias. Li deziras esti subjekto, kaj la alian konsideras viktimo de sia strategio. Naiva psikologio, la sama kiel ĉe tiuj naivaj bonkoruloj, kiuj stariĝas flanke de la viktimo. Sed nek tiuj, nek aliaj vidas ke la tuta iniciato, la tuta forto troviĝas ĉe alia flanko, ĉe la flanko de la objekto. »

	« La tentanto opinias ke tio estas li kiu kaptis la objekton per sia strategio, sed efektive li mem trafis kaptilon de tiu ĉi banala strategio, kaj nome la objekto kaptis lin per sia fatala strategio. »

	« …la plej malbone estas esprimi deziron kaj ekvidi ĝian laŭvortan plenumon. La plej malbone estas ricevi ĝuste tian premion, kian oni deziras. »

	« La viro ĉiam alfrontas danĝeron perdi la vizaĝon: se li tuj riskos fari seksan proponon, li ĉiam ricevos rifuzon; se li aplikos pli fajnan ludon, li iĝos viktimo de pli fajna rifuzo. Inverse ne okazas. Ja la virino troviĝas en la pozicio de ne deziro, sed en la pozicio de oble pli altaj — tiu de objekto de la deziro. »

« La eterna vireco ne ekzistas, ĉar ne ekzistas malpermeso, kiu barus la viron de seksa deziro de la virino. La virinon, se ŝi tion deziras, nun ne necesas tenti. Sed la viro, se tion deziras la virino, plu devas tenti. Kaj se deviga postulo de virineco de la objekto ĉesis por la virino, do la deviga postulo de la vireco ne ĉesis por la viro. Do por ne perdi la vizaĝon li devas respondi al seksa deziro de la virino — ŝi neniam trafis tian situacion, ĉar ŝi ĉiam havis eblecon dekliniĝi en la tento kaj interalie en la rifuzo, kie ŝi ne riskis perdi la vizaĝon, kaj eĉ inverse. »

	« La virino-objekto estis suvereno kaj restas la mastrino de la tento (de reguloj de sekreta ludo de la deziroj). La viro-objekto estas nura nuda subjekto, prirabita ĝisnude orfo de la deziro, revanta pri perdina dominado — nek subjekto, nek fakte objekto de la deziro, sed nura mita instrumento de la kruela libereco. »

	« Posedo estas zorgigo kaj fiero de la subjekto, sed ne de la objekto, kiu ne interesiĝas pri tio, same kiel pri sia liberiĝo. La objekto volas nur tenti — tiel ĝi priludas sian mutecon, kiel ŝtonoj priludas sian indiferentecon, kiel la virinoj ludas per sia rigardo, kaj ĝi ĉiam gajnas. »

	« Psikanalizo starigis en la ĉefan lokon unu aspekton de nia vivo kaj kaŝis de ni la alian. Ĝi trotaksis unu el niaj naskiĝoj, biologian kaj genran, sed forgesigis alian, iniciacian naskiĝon. Ĝi forgesis ke krom du estaĵoj, kiuj difinas nian biologian naskiĝon, ĉiam apudas ankaŭ aliaj, tiuj kiuj nin tentas (ili povas esti la samaj), kaj certagrade ili estas niaj iniciaciaj gepatroj. »

	« Ĉiuj ni iam estis almondigitaj, ĉiuj ni devas esti tentitaj. »

	« Se psikanalizo (la Leĝo, la Patro ktp) estas tio, kio elŝiras vin el la sinkreta deziro de la Patrino por fordoni vin al la povo de nia propra deziro, do la tento estas tio, kio elŝiras vin el nia propra deziro por fordoni vin al la povo de la mondo. »

	« En la sonĝoj estis sekreto kaj Freud donis al ili sencon. La sonĝoj estis proksimaj al la sorto, Freud proksimigis ilin al la deziro. »

	« Psikanalizo estas la malfeliĉa konscio de la signo. »

	« …la nuntempa analizo jam delonge rivelis mankojn de la determinisma klarigo de la mondo kaj naskis aleatoran mondon danke al objektiva kaŭzeco, do ĝi ĉion traktas de la vidpunkto de hazardeco kaj samtempe ĝi vekis atenton al aliaj tipoj de ligo — ne kaŭzaj kaj pli kaŝitaj (ekzemple psikanalizo kaj ĝia traktado de nekonscio forigis hazardecon de misparolo, eraro, sonĝo, frenezo). »

	« …efektive ni anstataŭigis dominadon de intelektaj kaŭzoj per tute ne hazardeco, sed per mekanismo de pli kaŝitaj interligoj. »

	« Hazardo donas al ni paŭzon por ripozi: neniu deziris tion — kia malpeziĝo! Do nome Dio en sia nemezurebla kompato donas al ni la hazardon. Pri evento, de kiu oni deziris seniĝi, oni ofte diras tiel: “Tia estis volo de Dio” (do de neniu). »

	« Vetludo paradokse ilustras mankon de hazardo, ĝian radikalan neadon en la konscio mem de la ludanto. »

	« …ni jam delonge preferas hazardan (ĉar la racia evidentiĝis esti nesufiĉa) version de la mondo ol la fatalan. »

	« En tio estas la tuta diferenco inter la sorto kaj la hazardo. Ja pura hazardo, eĉ se imagi ke ĝi ekzistas, por ni estas tute neinteresa, en la pura hazardo haveblas nenio, kio povus nin tenti, ĝi estas objektiva kaj ne pli. »

« …de morala vidpunkto ni povas deziri bari nin per diversaj alibioj (inkluzive de hazardo) de la fatala ligiteco de la eventoj, sed de la simbola vidpunkto ni profunde abomenas neŭtralan mondon, kie regas la hazardo, kaj do sekuran kaj senan je senco, same kiel la mondon kie ĉion regas la objektivaj kaŭzoj: kvankam en tiu kaj en alia pli facilas vivi, sed neniu el ili kostas ion kontraŭ kapturniga mondo, kiun regas dia aŭ diabla ligiteco de necesaj koincidoj, do de la mondo, kie ni tentas la eventojn, elvokas ilin kaj devigas okazi per ĉionpoveco de la penso — la kruela mondo, kie nenio estas senkulpa, speciale ni, la mondo en kiu dissolviĝas nia subjektiveco (sed ni akceptas tion kun ĝojo), ĉar ĝi dissolviĝas en aŭtomateco de la eventoj, en ilia objektiva disvolviĝo. Ĝi iĝas iusence la mondo. »

	« …ekzistas ne nur flekseco kaj malcerteco, sed ankaŭ eventuala renverseco de la fizikaj leĝoj. »

« Procezo, kiu ŝtelas nian liberecon kaj nian respondecon, engaĝante nin en la ciklo de antaŭdestino (almenaŭ en la plej banala formo de “ŝanco”), havas oble pli da ŝancoj tenti nin ol la procezo de liberigo kaj respondecigo, kiu ajnakaze ankaŭ ne havas fundamentojn: anstataŭ engaĝiĝi je komikeco de libereco en lukto kontraŭ niaj propraj principoj, ni prefereas engaĝiĝi je tragikeco de la pura arbitreco. »

	« La ceremonio havas antaŭsenton de sia evoluo kaj de sia fino. Ĝi ne havas spektantojn. tie kie komenciĝas spektaklo, finiĝas la ceremonio, ja ĝi estas ankaŭ la perforto super la prezentado. »

	« La ceremonio estas tuŝsensa mondo de gesta ordo kaj ŝajneco, kreita por teni la korpojn je ĝusta distanco kaj por fari tiun distancon sentebla. Du korpoj, kiuj kolizias, tuŝas unu la alian, estas obscenaj kaj maldecaj. »

	« Dio-homo estas absurdo. »

	« Necesas estimi la nehoman. »

La travidebleco de malbono [1990]

« Se mi bezonus doni nomon al la nuna situacio, mi dirus ke tio estas stato post orgio… hodiaŭ la ludo finiĝis — ĉio estas liberigita. Kaj ni ĉiuj faras al ni la plej gravan demandon: kion fari nun, post la orgio? Al ni restas nur ŝajnigi la orgion kaj liberigon, ŝajnigi ke, rapidiginte la paŝojn, ni iras je la sama direkto. Efektive ja ni hastas al malpleno, ĉar ĉiuj finaj celoj de la liberigo restis malantaŭe, nin senhalte persekutas kaj turmentas antaŭvido de ĉiuj rezultoj, apriora kono de ĉiuj signoj, formoj kaj deziroj. »

« …la ideo de la progreso malaperis, sed la progreso daŭras. La ideo de la riĉeco, kiu supozas produktadon, malaperis, sed la produktado mem estas okazigata plej bone. Kaj dum malaperas origina ideo pri ĝiaj finaj celoj, kresko de la produktado rapidiĝas. La ideo malaperis ankaŭ en la politiko, sed la politikistoj daŭrigas siajn ludojn, restante kaŝe tute indiferentaj al siaj vetoj. Pri la televido oni povas diri ke ĝi estas tute indiferenta al la imagoj, kiuj aperas sur la ekrano, kaj verŝajne plu ekzistus senzorge, se la homaro tute malaperus. »

	« Reciproka kontaĝo de ĉiuj kategorioj, anstataŭigo de unu sfero per alia, miksiĝo de la ĝenroj… tiel la sekso nun ĉeestas ne en la sekso mem, sed ekster ĝi, la politiko ne plu koncentriĝas je la politiko, ĝi koncernas ĉiujn sferojn: ekonomion, sciencon, arton, sporton… Ankaŭ la sporto eliris la kadrojn de la sporto – ĝi estas en komerco, en sekso, en politiko, en ĝenerala stilo de la atingoj. »

« Leĝo, kiu estas al ni trudita, estas leĝo de miksiĝo de la ĝenroj. Ĉio estas sekseca, ĉio politika, ĉio estetika. Ĉio samtempe akiras la politikan sencon, speciale ekde 1968: kaj ĉiutaga vivo, kaj frenezo, kaj lingvo, kaj amaskomunikiloj, kaj deziroj akiras politikan karakteron dum ili eniĝas en la sferon de liberigo kaj kolektivaj, amasaj procezoj. Samtempe ĉio iĝas sekseca, ĉio estas objekto de deziro: potenco, scioj — ĉio estas interpretata en terminoj de fantasmoj kaj forpuŝo; la seksa stereotipo penetris ĉien. Kaj samtempe ĉio iĝas estetika: politiko transformiĝas je spektaklo, sekso — je reklamo kaj pornografio, agado — je tio, kion oni kutimas nomi kulturo, speco de semiotikigo de la amaskomunikiloj kaj reklamo, kiu enspacigas ĉion — ĝis la grado de kopio de la kulturo. »

	« La glorata movado de la nuntempo kaŭzis ne transmutacion de ĉiuj valoroj, kiel ni revis, sed dispersion kaj implektiĝon de la valoroj. Rezulto de ĉio ĉi iĝis la kompleta nedifiniteco kaj neebleco denove ekregi principojn de la estetika, la seksa kaj la politika difinado de la aferoj. »

« Sendube se la kapitalo evoluus laŭe al sia kontraŭdira logiko, ĝi estus neniigita de la proletaro. Analizo de Markso restas absolute senriproĉa. Li simple ne antaŭvidis, ke antaŭ vizaĝo de neevitebla minaco la kapitalo povos iugrade transpolitikiĝi, transiri al alia orbito — ekster la produktadajn rilatojn kaj politikajn antagonismojn, aŭtonomiĝi kiel hazarda, cirkula kaj ekstaza formo, kaj samtempe reprezenti la tutan mondon en ĝia tuta diverseco laŭ siaj imago kaj tipo… La unua manifestiĝo de tiu ĉi mutacio iĝis sendube la krizo de la 1929-a jaro; la katastrofo de la 1987-a jaro estis nur sekva epizodo de la sama procezo. »

	« Arto diluiĝis ne en majesta idealigo, sed en la ĝenerala estetikigo de la ĉiutaga vivo, ĝi malaperis, cedinte lokon al pura cirkulado de la imagoj, en transestetiko de la banaleco… la kriza evento en la arto estis sendube dadaismo kaj Duchamp, kiam la arto, rifuzinte siajn proprajn regulojn de la estetika ludo, eniris la transestetikan epokon de la banaleco de la imagoj. »

« Bildoj, liverataj de la amaskomunikiloj (kaj la tekstoj similas al la bildoj) neniam silentiĝas: bildoj de la sciigoj devas sekvi unu la alian seninterrompe. Silento estas rompo de la fermita ĉeno, leĝera katastrofo, fuŝo, kiu en televido ekzemple estas tre ekzemplodona, ĉar tio estas rompo, plena je angoro kaj jubilo, konfirmanta ke ĉia komunikado efektive estas nur deviga scenaro, seninterropma fikcio, liberigante nin de malpleno — kaj ne nur de malpleno de la ekrano, sed ankaŭ de la malpleno de nia mensa ekrano, sur kiu ni kun ne malpli granda soifo atendas la bildojn. »

« Malantaŭ ĉia konvulsia movo de la moderna arto staras iu speco de inercio, io malkapabla eliri ekster siajn limojn kaj turniĝanta ĉirkaŭ sia akso, kun ĉiam pli kaj pli granda rapideco ripetante la samajn movojn. Stagnado de viva formo de la arto — kaj samtempe multiĝo, senorda inflacio de la valoroj, multnombraj varioj de ĉiuj antaŭaj formoj (kvazaŭ movoj de io jam morta). Kaj tio estas tute logike: kie estas stagnado, tie aperas metastazoj. »

	« …danke al amaskomunikiloj, teorio de informo, video — ĉiuj iĝis potencialaj kreantoj. La tuta industria maŝinkonstruado en la mondo iĝis estetikigita; la tuta malnobleco de la mondo estas transformita de la estetiko. »

	« …ni observas hodiaŭ kiel ĉiu aĵo per reklamo, amaskomunikiloj kaj bildoj ricevas sian simbolon. Eĉ la plej banala kaj malĉasta vestiĝas je estetiko, je kulturo kaj strebas iĝi muzea posedaĵo. »

	« …la nuntempa pentrarto, strikte dirite, kultivas ne malbelecon (kiu ankoraŭ havas estetikan valoron), sed ion eĉ pli malbelan ol la nura malbelo — kiĉon, malbelon je kvadrato, ĉar ĝi estas neniel ligita al sia kontraŭo. »

	« Nome de superrealismo kaj poparto ĉio komenciĝis, kiam ĉiutagan vivon oni komencis altigi ĝis nivelo de la ironia povo de la fota realismo. »

	« La sama febreco, la sama frenezo, la sama ekstremo. Reklama eksplodo de la arto estas rekte ligita al malkapablo de iu ajn estetika pritakso. Kosto kreskas kiam mankas juĝo pri ĝi. Ni ĉeestas ĉe ekstazo de valoro. »

	« Sekseco estas ligita al ĝuo (tio estas gvidmotivo de liberiĝo), transsekseco — al artefariteco, ĉu temas pri trukoj celantaj ŝanĝon de la biologia genro aŭ propra al la transvestulo ludo de signoj rilataj al vestoj, morfologio, gestoj. »

	« Madonna, tiu virga frukto de aerobiko kaj glacia estetiko, sena je ajna ĉarmo kaj ajna sensiveco, muskoloza homsimila estaĵo. Pro tio oni sukcesis krei el ĝi sintetikan idolon. »

« Rigardu Michael Jackson. Li estas soleca mutanto, antaŭulo de la totala kaj pro tio majesta miksiĝo de la rasoj, reprezentanto de nova raso. Al la nunaj infanoj mankas iuj ajn obstakloj survoje al socio de miksitaj rasoj: ĝi estas ilia universo kaj Michael Jackson aŭguras tion, kion ili imagas kiel idealan estontecon. Al tio necesas aldoni, ke Michael Jackson transformis sian vizaĝon, kaj rektigis la harojn, kaj heligis la haŭton — do li tre skrupule kreis sin mem. Tio transformis lin je inocenta, pura infano, je artefarita, fabela dugenra persono, kiu pli verŝajne ol Kristo kapablos ekregi la mondon kaj pacigi ĝin, ĉar li estas pli valora ol la infano-dio: tio estas infano-protezo, embrio de ĉiuj eblaj formoj de la mutacio, kiuj verŝajne liberigos nin je aparteno al certaj raso kaj genro. »

	« Post la orgio venas tempo de maskerado… ne nur la seksa, sed ankaŭ la politika kulturo transiris al la flanko de la maskerado. »

« …hodiaŭ ni strebas ne nur al la sano, kiu estas stato de la organika ekvilibro, sed precipe al efemera, higiena, reklama aŭreolo de la korpo, do la perfekteco oble pli gravas ol la nura ideala stato. Kio rilatas al la modo kaj ekstera aspekto, ni soifas tute ne belecon aŭ ĉarmecon, ni deziras maskon. Ĉiu serĉas sian maskon. Ĉar ne plu eblas kompreni la sencon de la propra ekzistado, restas nur elmontri sian eksteraĵon, sen zorgi nek pri esti vidita, nek eĉ pri esti. La homo diras al si ne: mi ekzistas, mi estas ĉi tie, sed: mi estas videbla, mi estas bildo, rigardu ja, rigardu! Tio estas eĉ ne ĝua sinrigardado, tio estas supraĵa komunikemo, speco de reklama simplanimeco, kie ĉiu iĝas impresario de sia propra bildo. »

	« Esti si mem iĝas efemera atingo, kiu ne havas estontecon, manierismo, elreviĝanta en tiu ĉi mondo al kiu mankas la manieroj. »

	« La seksa revolucio estis evidente nura etapo survoje al la transsekseco. »

« Post la fino de la orgio la liberiĝo starigis la tutan mondon antaŭ problemo de serĉado de siaj genta kaj genra identecoj, lasante ĉiam malpli kaj malpli da eblaj respondoj, se konsideri cirkuladon de la signoj kaj multnombrecon de la deziroj. Nome tiel ni iĝis la transseksuloj. Ĝuste tiel ni iĝis ankaŭ transpolitikistoj, do la estaĵoj, kiuj distingas nenion kaj estas distingeblaj en nenio rilata al politiko, dugenraj hermafroditoj… »

	« …klare manifestiĝas malkongruo inter la fikcia ekonomio kaj la ekonomio reala. Nome tiu ĉi disonanco protektas nin de reala katastrofo de la produkta ekonomio. »

	« Ni vivas sub bomboj, kiuj ne eksplodas, kaj virtualaj katastrofoj, kiuj ne okazas. Tio estas la internacia borsa kaj financa kolapso, kaj nuklea konfrontiĝo, kaj bombo de la ŝuldoj de la landoj de la Tria mondo, kaj la demografia bombo. »

	« La evento okazas unufoje kaj je tio ĉio finiĝas. Daŭrigo jam estas io tute alia… »

	« …espero interpacigi la fikcian ekonomion kun tiu reala estas utopisma: tiujn libere cirkulantajn miliardojn da dolaroj ne eblas transloki je la reala ekonomio, kio certe estas granda sukceso, ĉar se danke al iu miraklo ili estus investitaj je la produktado, tio estus la vera katastrofo. »

	« Ni lasu ankaŭ la virtualan militon en ĝia orbito, ĉar nome tie ĝi nin protektas: danke al sia ekstrema abstrakteco kaj terura ekscentreco, la nuklea armilaro iĝas nia plej bona protekto. »

	« Segalen diris, ke ekde tiu momento kiam oni efektive eksciis ke la Tero estas sfero, la vojaĝoj ĉesis ekzisti, ĉar foriĝi de iu punkto de la sfero signifas proksimiĝi al la sama punkto. »

« Unuavice ŝoka estas neimagebla “dikeco” de ĉiuj nuntempaj sistemoj, tiu, kiel diras pri la kancero Susan Sontag, “diabla gravedo”, propra al niaj mekanismoj de informado, komunikado, memoro, stokado, kreado kaj detruado, mekanismoj tiom troaj, ke ili estas anticipe asekuritaj de ajna uzado. Efektive ne ni finis la konsuman koston, sed la sistemo mem likvidis ĝin per troa produktado. Estas produktitaj kaj stokitaj tiom da aĵoj, ke ili simple ne havas tempon por servi (kio estas granda bono kiam temas pri la nukleaj armiloj). Estas skribite kaj disvastigite tiom da signoj kaj mesaĝoj, ke ili neniam estos legitaj. Feliĉe por ni! Ja eĉ kun tiu malgranda parto, kiun ni absorbas, kun ni okazas io simila al ekzekuto sur la elektra seĝo. »

	« Tiu dueca procezo de paralizo kaj inercio, rapidiĝo en malpleno, troeco de la produktado ĉe manko de la sociala enhavo kaj finaj celoj, spegulas ankaŭ duecan fenomenon, kiun oni kutimas juĝi al la krizo: inflacio kaj senlaboreco. »

« Ankaŭ senlaboreco ŝanĝis sian sencon. Tio ne plu estas strategio de la kapitalo (rezerva armeo), nek kriza faktoro en la ludo de la sociaj rilatoj. Alikaze ĉe tio ke streĉiteco jam superis ĉiujn limojn, senlaboreco kaŭzus neimageblajn ŝokojn. Sed kio okazas nun? Ankaŭ senlaboreco iĝis speco de artefarita satelito; tio estas satelito de inercio, maso ŝarĝita per eĉ ne negativa ŝarĝo, sed per la statika elektro, tiu ĉiam pli kresanta parto de la socio, kiu frostiĝas. »

La Golfa milito ne okazis [1991]

	« Reklamo estas la plej vivkapabla parazito de nia tuta kulturo. Ĝi sendube postvivus eĉ la nuklean militon. Tio estas nia Lasta juĝo. »

	« Ĉe la manko de volo al povo (sufiĉe malfortiĝinta) kaj volo al scio (sufiĉe problema) hodiaŭ ĉie restas nur volo al spektaklo kaj kun ĝi obstina deziro konservi fantomojn kaj fikciojn (tia estas la sorto de la religioj, je kiuj jam neniu kredas: ili konserviĝas forme de nerealigitaj praktikoj). »

	« Same kiel troa tempo nutras inferon de neniofarado, la teknologiaj troaĵoj nutras la inferon de la milito. »

« La usonanoj ja pro siaspeca egocentrisma altanimeco aŭ stulteco povas lukti kontraŭ malamiko, nur imaginte lin simila al si mem. Ili estas samtempe kaj la misiistoj, kaj la novkonvertitoj je sia propra vivmaniero, kiun ili triumfe projekcias sur la mondon. Ili ne kapablas imagi la Aliulon kaj sekve militi kontraŭ li persone. Tio kontraŭ kio ili militas, estas alieco de tiu la Aliulo kaj tio, al kio ili strebas estas redukto de tiu ĉi alieco, konvertado je sia kredo kaj se tio ne eblas — ekstermo (kiel kaze de la indianoj). »

	« Jen la israelanoj estas ne tiom skrupulemaj. Ili rigardas la Aliulon en lia tute nekaŝita malamikeco, sen iluzioj kaj duboj. La Aliulon, la arabon, ne eblas konverti, lia alieco estas nekorektebla, oni ne povas lin ŝanĝi, oni povas lin nur bridi kaj konkeri. Ĉe tio ili tamen agnoskas la Aliulon, kvankam ne komprenas lin. La usonanoj ne nur ne komprenas, sed ankaŭ ne agnoskas. »

	« Ju pli, kiel ŝajnas al ni, ni proksimiĝas al realo (aŭ aŭtentikeco), des pli ni malproksimiĝas de ĝi, ĉar ĝi ne ekzistas. »

	« La usonanoj… komprenas nur povon kaj ili estas konvinkitaj pri sia boneco… Al ĉiuj trukoj de la Aliulo ili respondos per sia kuglorezista karaktero kaj blenditaj aŭtoj. »

	« [pri la Golfa milito] Saddam entute neniam batalos kaj la usonanoj eterne batalos nur kontraŭ sia imagita duoblulo sur ekrano. Ili ja vidas Saddamon tia, kia li devas esti, la nuntempa heroo, inda esti venkita (la kvara laŭnombre armeo en la mondo!). »

	« [pri la Golfa milito] Ne eblas eĉ diri ke la usonanoj venkis Saddamon: li mem foriĝis, plenumis maleskaladon kaj ili ne sukcesis kreskigi la eskaladon ĝis tioma grado por neniigi lin. »

	« La ĉefa funkcio de informo estas erarigo. »

« [pri la Golfa milito] Jen ironia kalkulado, kiu helpas mildigi ŝokon aŭ pli ĝuste blufon de tiu milito. Simpla kalkulado montras, ke el 500 000 usonaj soldatoj, kiuj dum sep monatoj partoprenis operacojn en la Golfo, trioble pli povus perdi la vivojn nur en trafikaj akcidentoj se ili restus hejme. Eble indus pripensi kreskigon de nombro de la puraj militoj por redukti nombron de la viktimoj en la paca tempo? »

	« [pri la Golfa milito] Saddam plu ekzistas kaj li denove iĝis tiu kiu li ĉiam estis — la dungito de la Okcidento. »

	« Tute evidentas ke la Okcidento ekrevis pri islama rekonstruado surbaze de absolute nova modelo, realigita en Orienta Eŭropo — pri demokratio, senhalte instaliĝanta en la landoj, venkitaj de la fortoj de la Bono. »

	« Tio aspektas strange, sed milito sen viktimoj ĉesas aspekti la vera milito, ĝi pli similas al prototipo de la eksperimenta elpurigita milito, eĉ pli kontraŭhoma, ĉar sen homaj perdoj. »

« Ni ne praktikas striktan fundamentisman tradiciismon, ni praktikas mildan, rafinitan kaj hontindan demokratian tradiciismon de totala konsento. Tamen tiu ĉi konsenta tradiciismo (la fundamentismo de la Klerismo, homaj rajtoj, maldekstreco de la potencoj, intelekta memskoldado kaj sentimentala humanismo) estas same severa kiel ĉiu ajn religia fundamentismo aŭ triba tradiciismo de la prahistoriaj socioj… Diferenco inter tiuj du tipoj da tradiciismo (la strikta kaj milda) konsistas en tio, ke la nia (milda) havas ĉiujn resursojn por ekstermi la alian kaj ne rezignas je tiu ebleco. »

	« Nome tiel ni atingis nerealecon de la milito, kiam tro evoluiĝinta teknologia povo supertaksas realan povon de la malamiko, kiun ĝi eĉ ne deziras ekvidi. »

	« [pri la Golfa milito] Same kiel tiu milito estas ne milito, ankaŭ informoj (pri ĝi) estas ne informoj. »

	« [pri la Golfa milito] …la fakto, ke la usonanoj neniam vidis la irakanojn kompenciĝas per la fakto, ke la irakanoj neniam militis kontraŭ ilin. »

La spirito de terorismo kaj rekviemo pri la Turoj-Ĝemeloj [2002]

« [pri la atencoj de la 11-a de septembro 2001] Se ili limigus sin je nura lukto kontraŭ la sistemo per ĝia armilaro, ili tuj estus ekstermitaj. Se ili kontraŭstarus al la sistemo nur sian propran morton, ili rapide malaperus, farinte senutilajn oferojn — tio, pri kio la terorismo preskaŭ ĉiam okupiĝis antaŭe (komparu la palestinajn sinmortigajn terorajn atakojn) kaj pro kio ĝi estis kondamnita al malvenko. »

	« La suicida terorismo estis terorismo de malriĉuloj, la nuna terorismo estas la terorismo de riĉuloj. »

	« Iu ajn masakro povas esti pardonita se ĝi havis iun sencon, se oni povas interpreti ĝin kiel historian perforton — tia estas la morala aksiomo de la rajto pri perforto. Iu ajn perforto povas esti pardonita, se ĝi ne estis dissendita de la amaskomunikiloj (“La terorismo estas nenio sen la amaskomunikiloj”). »

	« Same kiel ĉe nivelo de la imagoj kaj informoj ne eblas distingo inter la spektakla kaj la simbola, ankaŭ ne eblas distingo inter la krimo kaj puno. »

	« …la liberala ideo, ankoraŭ nova kaj freŝa, jam ekmortas en konscio kaj moroj, kaj la liberala tutmondiĝo estos plenumata en la formo tute mala: forme de politika tutmondiĝo, totala kontrolado kaj teroro de sekureco. Liberaligo finiĝos per maksimuma subigo kaj limigo kaj kaŭzos kreadon de socio, kiu estos maksimume proksima al la fundamentisma. »

La agonio de povo [2010]

	« El tiu ekstrema situacio malfacilas trovi elirejon, en neniu kazo tio estas milito… »

« Se celo de terorismo estas malstabiligi la mondordon per siaj propraj fortoj en rekta konfrontiĝo, ĝi estas absurda: proporcioj de la fortoj estas tro malegalaj. Krome, tiu ĉi mondordo jam estas loko de tioma malordo kaj de tioma malreguligo, ke mankas neceso fortigi tiujn tendencojn. Kiel oni vidas nun ĉie, plia fortigo de malordo kaŭzas nur fortigon de polica kontrolado kaj de la fortoj de publika sekureco. Sed eble nome tio estas revo de la teroristo — la revo pri senmorta malamiko. Ja se malamiko ne ekzistas, lia ekstermado iĝas malfacila. »

	« …la terorismo finfine havas nek sencon, nek celon kaj ne difiniĝas per siaj realaj politikaj kaj historiaj sekvoj. »

« La terorismo nenion inventas kaj nenion malkovras. Ĝi simple kondukas ĉion ĝis ekstremo, ĝis paroksismo. Ĝi akrigas certan ordon de la aferoj, certan logikon de perforto kaj malcerteco. La sistemo mem danke al spekulacia vastiĝo de ĉiuj specoj da interŝanĝo, aleatoraj kaj virtualaj formoj, kiuj trudiĝas ĉie, danke al minimumigo de la rezervoj kaj vagantaj kapitaloj, la deviga movebleco kaj akcelo, kaŭzas tion ke la ĉefa principo iĝas la principo de malcerteco, kiu ja spegulas la terorismon en malcerteco de ĉiu pri sia propra sekureco. »

	« La morala konscio pensas tiel: ĉar ni estas la Bono, do trafi nin povas nur la Malbono. »

	« La frato-ĝemelo de kompato (ankaŭ ili estas ĝemeloj, same kiel la turoj) estas orgojlo. Ni priploras nin mem, sed samtempe ni estas la plej fortaj. Kaj la rajton esti la plej fortaj donas ni tio, ke nun ni estas la viktimoj. Tio estas ideala alibio, tio estas psikohigieno de la viktimo, kiu ebligas al li vorlavi de si tutan kulpon kaj uzi sian malfeliĉon kvazaŭ, tiel diri, kreditan karton. »

	« Ĉio ĉi okazas ĉar la Aliulo, same kiel la Malbono, estas neimagebla… Malakcepto, estigata de plena identigo kun si mem surbaze de moralaj valoroj kaj teknika povo. Tio estas Usono, kiu opinias ke ekzistas nur Usono kaj je manko de aliaj fiksrigardas sin mem kun ĉiam pli freneza kompato. »

	« [pri la teroristoj] Ni ankaŭ ne kapablas eĉ por minuto imagi, ke tiuj ĉi “fanatikuloj” povas okupiĝi pri siaj aferoj tute propravole kaj “libere”, sen esti blindigitaj, freneziĝintaj aŭ manipulataj. »

	« Tio ke la homo “libera kaj klera” nepre elektos la Bonon, estas nia totala antaŭjuĝo… »

	« Malgraŭ la fakto ke agnoski siajn mankojn estas malfacile, ni tamen preferus fari tion ol agnoski forton de la Aliulo (kio ne malhelpas al paranoja senmaskigo de la akso de la Malbono). »

	« Cetere ĉiuj strategioj de publika sekureco estas nura daŭrigo de la teroro. Kaj vera venko de la terorismo estas sinko de la tuta Okcidento je manio de sekureco, do en vualita formo de konstanta teroro. Fantomo de la terorismo igas la Okcidenton terori sin mem… »

	« Diferenco estas en tio, ke aliaj kulturoj pereis pro sia unikeco kaj tio estas bela morto, dum ni mortas pro la perdo de ajna unikeco, pro neniigo de ĉiuj niaj valoroj, kaj tio estas malbona morto. »

	« La homa iĝas la sola deira punkto kaj la homaro, imanenta al si mem, okupas vakan lokon de la mortinta Dio — ekde nun la homa regas nedivideble, sed ĝi ne plu havas finan sencon. »

	« Kio povas malhelpi la tutmondan sistemon? Certe ne la kontraŭtutmondiĝa movado, kies sola celo estas bremsi malreguligadon. Ĝia politika influo povas esti sentebla, sed la simbola — mizera. »

	« Kio povas malhelpi la sistemon, tio estas ne pozitivaj alternativoj, sed neordinaraĵoj… kiel lingvo, arto, korpeco, kulturo. Sed ekzistas ankaŭ tiuj kruelaj — la terorismo estas unu el ili. »

« Tiu kontraŭstaro (inter la tutmonda kaj la neordinara) povas esti komprenita nur en lumo de simbola sindevigo. Por kompreni malamegon de la ekstera mondo al la Okcidento necesas ŝanĝi vidangulon. Tio estas ne malamego de tiuj, de kiuj oni forprenis ĉion kaj redonis nenion, pli ĝuste tio estas malamego de tiuj al kiuj oni donis ĉion tiel ke ili ne povu tion redoni. Sekve tio estas ne malamego de ekspropriitoj kaj espluatatoj, tio estas malamego de humiligitoj kaj ofenditoj. Kaj nome al tio la terorismo respondis la 11-an de septembro: humiligon kontraŭ humiligo. »

	« La teroro, trasorbinta la tutan sistemon kaj iginta ĝin terori sin mem sub preteksto de garantiado de sekureco — tio estas venko de la terorismo. »

“La melankolia Nietzsche” [2002]

	« Apenaŭ temas pri resurekto de la antikva islamo. La nuna islamo ankaŭ estas produkto de tutmondiĝo kaj epoko de la moderno. »

	« Ni moviĝas kun akcelanta rapideco, sed ne scias kien. »

	« Tio estas ne demokratio, tio estas moko. Homaj rajtoj, libereco, demokratio — ĉio ĉi transformiĝis je parodio. »

	« Se rememori teorion de katastrofoj, mi dirus ke la okcidenta sistemo eniras fazon de entropio, ĝia energio elĉerpiĝas. »

	« Hodiaŭ estonteco estas neprognozebla, kuro de la eventoj akiris ĥaosan, hazardan karakteron. Kaj tiu kiu diros al vi: mi scias kio okazos — tiu estas ĉarlatano. »

	« Venas efiko de supersaturiĝo: kvanto de libereco kreskas kaj paralele kreskas angoro, anksio. »

	« …al la bono la homo sentas nur strebon dum al la malbono — altiriĝon, kiun oni povas kompari kun seksa sento. Tio estas io subkonscia kaj pova. »

« …ni opinias ke ju da bono estas en la mondo, des malpli da malbono. Sed tio estas eraro, efektive ju pli da bono, des pli da malbono. Tio estas eĉ ne kontraŭdiro, tio estas problemo kaj problemo praktike nesolvebla. Eĉ pli, se elimini la tutan malbonon, do malaperos ankaŭ la bono… Efektive, eliminante la malbonon, ni eliminas tiun energion, danke al kiu ni evoluas. Ŝajnas al mi ke kie ekzistas nek bono, nek malbono — tie estas infero. »

	« Iuj primitivaj kulturoj lernis simbole neŭtraligi malbonan energion per specialaj ritoj — ekzemple per ofero. Kaj luktante tiel kontraŭ la malbono, ili kondutas pli honeste, ĉar ili agnoskas ĝian ekziston. Ni ne deziras agnoski la malbonon kiel fakton. »

	« Akcepti ekzistadon de la malbono eblas nur konsentinte pri ekzistado de la aliulo, eksentinte lian “memecon”. »

	« Kiam propraj valoroj ne plu haveblas, necesas detrui tiujn de la aliaj. »

	« Laŭ mia opinio, tutmondiĝo kondukas la mondon al ĉiam pli granda diskriminacio… Alivorte, tutmondiĝo estas foriro de demokratio kaj malegaleco plu kreskos kun akriĝo de demografiaj problemoj. »