Voltaire

franca verkisto kaj filozofo

Voltero, france Voltaire, pseŭdonimo de François Marie Arouet (naskiĝis la 21-an de novembro 1694 en Parizo; mortis la 30-an de majo 1778, 83-jara, samloke) estis franca klerisma verkisto kaj filozofo.

Voltaire
Aliaj projektoj
Biografio en Vikipedio
Plurmedioj en Komunejo
Plurmedioj en Komuneja kategorio
Verkoj en Vikifontaro

Citaĵoj

redakti
 
« La unua leĝo pri amikeco estas, ke oni devas ĝin prizorgi, la dua, ke oni estu indulga kiam la unua estas malzorgita. »
 
« Dio diris al Plotino: verdire, Mi ne ekzistas. Aŭ ... nur kiel metaforo.
Sed Plotino respondis al Li: Vi ne pravas, mia Sinjoro.
Se Dio ne ekzistus oni inventu lin. »
 
« La homo devas esti feliĉa. Sed, nu , pri kio? »
 
« Feliĉo estas nur revo, doloro estas reala. »
 
« Milito: "La mirindaĵo de tiu infera entrepreno, tio estas ke ĉiu estro de la murdistoj benigas siajn flagojn kaj solene alpreĝas dion antaŭ ol iri ekstermi sian proksimulon. » « Le merveilleŭx de cette entreprise infernale, c'est que chaque chef des meurtriers fait bénir ses drapeaŭx et invoque dieu solennellement avant d'aller exterminer son prochain. »
 
« Viro estas libera en la momento, kiam li volas esti. »
— Voltaire
 
« Amo estas la plej forta el ĉiuj pasioj ĉar ĝi samtempe atakas la kapon, la koron kaj la korpon. »
— Voltaire[1]
 
« Protektu min, o Dio, kontraŭ miaj amikoj, kontraŭ miaj malamikoj mi protektos min mem. »
— Voltaire[1]
 
« Se mi ne povas legi iun libron denove kaj ripete, ĝi tute ne valoras esti legata. »
— Voltaire[1]
 
« Amu la veron, sed pardonu la erarojn»
— Voltaire[1]
 
« La lingvodiverseco estas unu el la plej grandaj plagoj de la vivo.[2] »

Traktato pri toleremo

redakti
Preĝo al Dio (el Traktato pri toleremo)
 
« "Ne estas plu do al homoj ke mi alparolas; sed al vi, Dio de ĉiuj estaĵoj, de ĉiuj mondoj, de ĉiuj tempoj: se estas permesinde ke malfortaj estaĵoj, perdiĝintaj en la vasteco kaj neperceteblaj por la cetero de la universo, aŭdacas peti ion al vi, kiu ĉion donacis, al vi, kies dekretoj estas malŝanĝeblaj kaj eternaj, degnu rigardi mizerikorde la erarojn kiuj devenas de nia naturo.

Faru vi tiel ke tiuj ĉi eraroj ne estigu nian malfortunon. Vi ne donacis al ni koron por malami unu la alian, nek manojn por elgorĝigi nin mem reciproke. Faru vi tiel ke ni reciproke helpu nin mem toleri ŝarĝon de vivo ĉagrena kaj maldaŭra. Faru vi tiel ke malgrandaj malsamecoj inter vestaĵoj kiuj kovras niajn malfortajn korpojn, inter ĉiuj niaj lingvoj maltaŭgaj, inter ĉiuj niaj ridindaj moroj, inter ĉiuj niaj leĝoj malperfektaj, inter ĉiuj niaj sensencaj opinioj, inter ĉiuj niaj pensaĵoj tiel malsamaj por niaj okuloj kaj tiel samaj antaŭ vi, unufraze ke ĉiuj tiuj ĉi malgrandaj nuancoj kiuj distingas atomojn nomatajn “homoj” ne estu kiel signoj de malamo kaj persekuto. Faru tiel ke tiuj, kiuj ekbruligas kandelojn plen-sunlume por celebri vin toleru tiujn, kiuj kontentiĝas de la lumo de via suno; ke tiuj, kiuj kovras iliajn vestaĵojn per blanka tuko por diri ke necesas vin ami, ne malamu tiujn, kiuj diras la samon vestante nigran lanan mantelon; ke estu la samo vin adori per ĵargono naskiĝinta de morinta lingvo aŭ per iu pli lastatempa. Faru tiel ke tiuj, kies vestaĵo estas tinkturita je ruĝo aŭ violkoloro, kiuj regas sur malgranda parto de malgranda amaso da koto de tiu ĉi mondo, kaj kiuj posidas iom da fragmento rondigita de iu metalo, ĝoju sen fieriĝi pri tio, kion ili nomas “ grandeco” kaj “riĉeco”, kaj ke aliuloj rigardu ilin sen envio: ĉar vi scias ke en tiuj ĉi vanaj aferoj nenio estas enviinda, nenio pri kio fieriĝi. Povu ĉiuj homoj memori esti fratoj. Havu ili kiel hororon tiranecon sur animoj , kiel ili malamas ŝteladon kiu elportas perforte frukton de laboro kaj de paca agado.

Se estas neeviteblaj la skurĝoj de milito, ne malamu ni nin mem, ne detruu unu la alian en la tempoj de paco, kaj uzu ni la mallongan momenton de nia ekzisto por beni kune per mil da diversaj lingvoj, de Siam ĝis Kalifornio, vian bonecon kiu donacis al ni tiun ĉi momenton". »

Atribuitaj

redakti
 
« Mi demandis al Voltero, ĉu li ankoraŭ kapablas paroli la anglan. Li respondis: "Ne. Por paroli la anglan oni devas ŝovi la langon inter la dentojn, kaj mi ne plu havas dentojn." »
— notita de James Boswell

Referencoj

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 laŭ cito en Aforismoj greneroj de saĝeco de Eduard V. Tvarozek
  2. Laŭ vikipedia projekto vizaĝoj

Aliaj projektoj

redakti
 
Wikipedia:eo
Vikipedio havas artikolon pri:
  Trovu «Voltaire» inter la
Vizaĝoj de homoj
rilataj al la ideo
«Internacia Lingvo»

Verkoj

redakti


Socia kaj politika filozofio
Filozofoj ArendtAristoteloAŭgustenoAkvinoBadiouBakuninBaudrillardCamusChomskyCiceronoKonfuceoDe BeauvoirEmersonEngelsFourierFranklinGandhiGramsciHegelHobbesJeffersonKantKierkegaardLaŭzioLeibnizLeninLockeLuxemburgMakiaveloMaoMarcuseMarxMontesquieuMohamedoNietzscheOrtegaPaineRenanRousseauRussellSadSartreSmithSokratoSpinozoStraussStirnerSunSun TzuTaineThoreauTocquevilleVoltaireWeber
Konceptoj JustecoJuroPacoPosedoRevolucioRajtoSocioDespotismoMilito
Regadformoj AristokratioBurokratioDemokratio