Elie WIESEL (ĝuste Eliezer Wiesel; naskiĝis la 30-an de septembro 1928 en Sighetu Marmației - mortis la 2-an de julio 2016 en Novjorko) estis usona verkisto kaj ĵurnalisto hungara juddevena, verkinta en franca kaj angla lingvoj, laŭreato de Nobel-Premio pri Paco.
« Kelkaj skribaĵoj povus kelkfoje, en momentoj da graco, atingis la kvaliton de kontraktoj. »
« Some writings could sometimes, in moments of grace, attain the quality of deeds. »
— Citaĵo en 1968 laŭ tiu ĉi fonto: How And Why I Write: An Interview with Elie Wiesel (Kiel kaj kial mi verkas: Intervjuo kun Elie Wiesel) de Heidi Anne Walker, en Journal of Education, Vol. 162 (1980), p. 57.
« Se vi demandas min, kion mi volas atingi, estas al krei konscion, kiu estas jam la komenco de instruado. »
« If you ask me what I want to achieve, it's to create an awareness, which is already the beginning of teaching. »
— Intervjuo de 1978 kun John S. Friedman, eldonita en The Paris Review 26 (printempo 1984); kaj en Elie Wiesel : Conversations (2002) eldonita de Robert Franciosi, p. 85.
« Kion mistikismo vere signifas? Ĝi signifas la manieron atingi konon. Estas proksima al filozofio, krom en filozofio vi iru horizontale dum en mistikismo vi iru vertikale. Vi trempas en ĝi. Filozofio estas malrapida procezo de logiko kaj logika diskurso: A alportante B alportante C kaj tiel plu. En mistikismo vi povas salti de A al Z. Sed la fina celo estas la sama. Estas kono. Estas vero. »
« What does mysticism really mean? It means the way to attain knowledge. It's close to philosophy, except in philosophy you go horizontally while in mysticism you go vertically. You plunge into it. Philosophy is a slow process of logic and logical discourse: A bringing B bringing C and so forth. In mysticism you can jump from A to Z. But the ultimate objective is the same. It's knowledge. It's truth. »
— Intervjuo de 1978 kun John S. Friedman, eldonita en The Paris Review 26 (printempo 1984); kaj en Elie Wiesel : Conversations (2002) eldonita de Robert Franciosi, p. 87.
« Mi malofte parolas pri Dio. Al Dio jes. Mi protestas kontraŭ Li. Mi krias je Li. Sed malferma parolado pri la kvalitoj de Dio, pri la problemoj kiujn Dio trudas, teodiceo, ne. Tamen Li estas tie, silente, en filigrano. »
« I rarely speak about God. To God yes. I protest against Him. I shout at Him. But open discourse about the qualities of God, about the problems that God imposes, theodicy, no. And yet He is there, in silence, in filigree. »
— Intervjuo de 1978 kun John S. Friedman, eldonita en The Paris Review 26 (printempo 1984); kaj en Elie Wiesel : Conversations (2002) eldonita de Robert Franciosi, p. 87.
« La malo de amo ne estas malamo, estas indiferenteco. La malo de beleco ne estas malbeleco, estas indiferenteco. La malo de kredo estas ne herezo, estas indiferenteco. Kaj la malo de vivo ne estas morto, sed indiferenteco inter vivo kaj morto. »
« The opposite of love is not hate, it's indifference. The opposite of beauty is not ugliness, it's indifference. The opposite of faith is not heresy, it's indifference. And the opposite of life is not death, but indifference between life and death. »
« Kiam anĝelo diras "Ne timu!" Preferu vi ekmaltrankviliĝi. Granda tasko estas survoje. »
« Whenever an angel says "Be not afraid!" you'd better start worrying. A big assignment is on the way. »
— Citaĵo de Elie Wiesel, laŭ Spirituality and Liberation : Overcoming the Great Fallacy (Spiriteco kaj Liberigo: Superante la Granda trompo) de Robert McAfee Brown, p. 136 (1988).
« Neniu homa raso estas supera; neniu religia fido estas malsupera. Ĉiuj kolektivajn juĝojn eraras. Nur rasistoj faras ilin. »
« No human race is superior; no religious faith is inferior. All collective judgments are wrong. Only racists make them. »
« Malmorala socio perfidas homaron, ĉar ĝi perfidas tiun bazon por la homaro, kiu estas memoro. Malmorala socio traktas memoron kiel kelkaj politikistoj traktasi politikon. Morala socio zorgas pri memoro: mi kredas je memoro. La greka vorto alethia signifas Veron, Aĵojn, kiuj ne povas esti forgesitaj. Mi kredas je tiuj aĵoj, kiujn oni ne povas forgesi kaj, pro tio, tiom da en mia verko traktas pri memoro ... Kion ĉiuj el miaj libroj havas komune? Zorgo pri memoro. »
« An immoral society betrays humanity because it betrays the basis for humanity, which is memory. An immoral society deals with memory as some politicians deal with politics. A moral society is committed to memory: I believe in memory. The Greek word alethia means Truth, Things that cannot be forgotten. I believe in those things that cannot be forgotten and because of that so much in my work deals with memory... What do all my books have in common? A commitment to memory. »
— Building a Moral Society (Farante moralan socion), Chamberlin Lecture at Lewis & Clark College (1995).
« Kiam persono ne havas dankemon, io mankas ĉe lia aŭ ŝia homaneco. Persono povas preskaŭ esti difinita per sia sinteno al dankemo. »
« When a person doesn't have gratitude, something is missing in his or her humanity. A person can almost be defined by his or her attitude toward gratitude. »
— Intervjuo en O : The Oprah Magazine (Novembro 2000).
« Por mi, ĉiu horo estas graco. Kaj mi sentas dankemon en mia koro je ĉiu tempo, kiam mi renkontas iun kaj rigardas lian aŭ ŝian rideton. »
« For me, every hour is grace. And I feel gratitude in my heart each time I can meet someone and look at his or her smile. »
— Intervjuo en O : The Oprah Magazine (Novembro 2000).
« Mi havis koleron sed neniam haton. Antaŭ la milito, mi havis tro multe da okupoj por studi haton. Post la milito, mi pensis, Kio estas la uzo? Hato estus redukti min. »
« I had anger but never hate. Before the war, I was too busy studying to hate. After the war, I thought, What's the use? To hate would be to reduce myself. »
— Intervjuo en O : The Oprah Magazine (Novembro 2000).
« Estas al vi nun zorgi, kaj ni helpos vin - ke mia pasinteco ne fariĝas via estonteco. »
« It's up to you now, and we shall help you - that my past does not become your future. »
— Laŭ prelego dum la UN World Peace Day (UN-a monda pactago), la 21-an de septembro 2006 en Nov-Jorko.
« Mi kredas, ke mistikismoo estas tre serioza klopodo. Oni devas esti ekipita por tio. Oni ne studas kalkulon antaŭ studi aritmetikon. En mia tradicio, oni devas atendi ĝis oni lernis multojn el Biblio, Talmudo kaj la Profetoj por mastrumi mistikismon. Tio ne estas tuja kafo. Ne estas tuja mistikismo. »
« I believe mysticism is a very serious endeavor. One must be equipped for it. One doesn't study calculus before studying arithmetic. In my tradition, one must wait until one has learned a lot of Bible and Talmud and the Prophets to handle mysticism. This isn't instant coffee. There is no instant mysticism. »
« La devo de la postvivanto estas atesti tion, kio okazis. . . Vi devas averti homojn, ke tio povas okazi, ke malbono povas deĉeniĝi. Hatata raso, perforto, idolkultoj - ili ankoraŭ floras. »
« The duty of the survivor is to bear testimony to what happened . . . You have to warn people that these things can happen, that evil can be unleashed. Race hatred, violence, idolatries—they still flourish. »
— The Wathchtower (La Gardoturo), 15-a de junio 1995: Will Hatred Ever End? (Ĉu hateco iam finos?).
« De tempo nememorebla, homo parolis pri paco sen plenumi ĝin. Ĉu ni simple malhavas sufiĉan sperton? Kvankam ni parolas pri paco, ni militas. Kelkfoje ni eĉ militas je la nomo de paco. . . . Milito povas esti tro multa parto de historio por esti forigita-eterne. »
« From time immemorial, people have talked about peace without achieving it. Do we simply lack enough experience? Though we talk peace, we wage war. Sometimes we even wage war in the name of peace. . . . War may be too much a part of history to be eliminated—ever. »
— The Wathchtower (La Gardoturo), 15-a de aprilo 1991: Is World Peace on the Horizon? (Ĉu monda paco estas en la horizono?).
« Mi ĵuris neniam esti silenta, ĉiam kaj ĉie estas homoj, kiuj eltenas suferon kaj humiliĝon. Ni devas ĉiam partopreni. Neŭtraleco helpas la opresanton neniam la viktimon. Silento kuraĝigas la turmentanton, neniam la turmentatan. »
« I swore never to be silent whenever and whereverhuman beings endure suffering and humiliation. We must always take sides. Neutrality helps the oppressor, never the victim. Silence encourages the tormentor, never the tormented. »
— Parolado de Elie Wiesel, kiam il ricevis sian Nobel-premion pri paco, la 10-an de decembro 1986 en Oslo (Acceptance speech).
« Ĉar mi memoras, mi malesperas. Ĉar mi memoras, mi havas la devon malakcepti malesperon. »
Biografio en Vikipedio
Plurmedioj en Komuneja kategorio
