Ippolit Zavaliŝin (naskiĝis la 8-an de septembro 1808 — post 1883) estis la rusa verkisto-etnografo, historiisto, decembristo. Post malvenko de la Decembrista insurekcio li estis ekzilita al Siberio, kie pasigis plurajn jardekojn.
« Kio estas Valdaj por Rusio, tio estas Tjumeno por Siberio — la patrino de ĉiuj siberiaj sonoriletoj. »
« Что Валдай для России, то Тюмень для Сибири — мать всех колокольцов.[1]»
« La tjumenaj koĉeroj famas de Moskvo ĝis Kjaĥto. Multaj pro tiu ĉi afero riĉiĝis… »
« Тюменские ямщики славятся от Москвы до Кяхты. Многие от этого промысла разбогатели…[2]»
« …Tjumeno estas la vojkruciĝo de kaleŝveturado, de vaporŝipa navigado, la nodo de ĉiuj poŝtaj vojoj de la regiono. »
« Тюмень — перепутье ямщины, пароходства, узел всех почтовых дорог края.[3]»
« …delonge necesas liberigi Okcidentan Siberion de ekzilitoj kaj speciale de punlaborado… Tio estas ĉiama ulcero kaj fuŝo de Siberio. »
« …давно бы пора избавить Западную Сибирь от посельщиков, а в особенности от каторги… Это постоянная язва и порча Сибири.[4]»
« Lingvaĵo de la siberianoj (en la ordinara popolo) estas pura, mola kaj regula. Oni juste diras: ke Siberio estas akirita, enloĝigita, prikonstruita kaj ŝlifita de la ustjuganoj kaj loĝantoj de la pomoraj urboj. »
« Язык сибиряков (в простом народе) чист, мягок и правилен. Справедливо говорят, что Сибирь добыта, населена, обстроена и отшлифована устюжанами да жителями поморских городов.[5]»
« Estas kutime paroli en Siberio: “Tjumeno estas en evidenta progreso”. »
« Принято говорить в Сибири: «Тюмень в явном прогрессе».[6]»
« La tjumena socio estas ekstreme orgojla. Aŭskultinte ilin, ferminte forte la okulojn, oni povas eble ekpensi ke ilia urbo estas la oka miraklo de la mondo… »
« Тюменское общество крайне самолюбиво. Послушавши их, зажмурив глаза, можно, пожалуй, подумать, что их город осьмое чудо света…[7]»
« Tian infernan koton necesus kun kandelo serĉi en nia patrino Rusio! »
« Такой адской грязи — со свечой поискать в нашей матушке России![8]»
« Tjumeno estas ne Carurbo [Konstantinoplo], tamen la paradizo por hundoj, kiuj ankaŭ ĉi tie terure multnombre vagadas. »
« Тюмень не Цареград, а однако рай собак, их и здесь страшно много бродит![9]»
« …ĉampano en Tjumeno estas konsumata Irtiŝo-skale, tamen por la vera socia utilo ankoraŭ tute nenio estis farita. »
« …шампанского выпиваются в Тюмени иртыши, а для истинной пользы общественной еще ровно ничего не сделано.[10]»
« La tjumenaj ledaĵoj ege postrestis de la ne nur kazanaj (speciale la bovidaj), sed ankaŭ de la kunguraj! »
« Тюменский кожевенный товар далеко отстал не только от казанского (в особенности опойки), но даже от кунгурского![11]»
« La tjumena bazaro estas terura ĥaoso de la plej kadukaj, malbelegaj kaj sovaĝaj budaĉoj, butikaĉoj, tabloj, standoj. »
« Тюменский базар — страшный хаос самых ветхих, безобразных и диких лавчонок, балаганов, столов, стоек.[12]»
« Estas ja kompreneble, kial la rusaj turistoj preferas vagadi “laŭ eŭropaj vojoj”, laŭ Germanio, Francio, Svislando, Italio, Anglio, sed ne laŭ la “rusaj vojoj” en sia patrujo! Tie komforto ekzistas en realo, ne en nuraj vortoj, sed en praktiko. Krome oni ne koleras tie kontraŭ vero, sed diros sinceran dankon kaj tuj refaros, korektos. Sed ĉe ni loka administracio ofendiĝas je ĉiu bonintenca rimarkigo…. »
« Понятно же, почему русские туристы предпочитают шляться «по европейским дорогам», по Германии, Франции, Швейцарии, Италии, Англии, а не по «русским дорогам» в своем отечестве! Там комфорт существует на деле, а не на словах — на практике. Притом и за правду там не сердятся, а скажут искреннее спасибо и тотчас изладят, поправят. А у нас местная администрация обижается каждым добросовестным замечанием…[13]»
« …en Tjumeno… nun estas vera sobra reĝlando. Malofte oni vidas (eĉ tiukaze nur solulojn) ebriulon, balanciĝantan surstrate, dum rampantajn mi tute ne vidis. »
« …в Тюмени… ныне просто царство трезвости. Редко увидишь (и то одиночно) пьяного, шатающегося на улице, а ползущих и вовсе не видал.[14]»
« …Irbito, kuŝante for de la vaporŝipa, ĉefa telegrafa, poŝta kaj kargoĉevala trafikoj de la tuta Rusio al Siberio kaj reen, ne havanta navigeblan kaj vaporŝipe vetureblan riveron, kaj neniujn rimedojn krom sia foiro (sekvo de neceso, kreita dum jarcentoj en tiu malklera tempo, kiam la vaporforto ankoraŭ ne diris sian miraklofaran vorton), pretas elsalti el sia haŭto kaj disputas ĝislarme, ke la fervojo de Permjo iru rekte al ĝi, kaj eĉ envie postulas, ke en ĝi haltu! »
« …Ирбить, лежащая в стороне от пароходного, главного телеграфного, почтового и обозного движения всей России в Сибирь и обратно, не имеющая судоходной и пароходной реки, да и никаких удобств, кроме своей ярмарки (следствия необходимости, созданной веками в те невежественные времена, когда сила пара не сказала еще своего чудодейственного слова), лезет из кожи вон и спорит до слез, чтобы железная дорога от Перми пошла прямо на нее, и даже завистливо требует, чтобы в ней остановилась![15]»
« Nun en Irbito unu monaton jare estas vivo kaj 11 monatojn tombo. En februaro en ĝi oni “vivas” kaj la tutan alian tempon “vivaĉas”. »
« Теперь в Ирбити один месяц в году жизнь, а 11 месяцев могила. В феврале в ней «живут», а все остальное время «прозябают».[16]»
« La fervojo iĝas peranto de la industrio en ĉiu tempo de la jaro kaj kontentigas postulojn ĝuste en tiu tempo, kiam ili aperas. Nature ĉe tiaj, tiel diri, ĉiuminutaj kondiĉoj de facileco de alportado de kargoj, la kondiĉigitaj alvenoj al foiroj iĝas tute nenecesaj. Ambaŭ niaj foiregoj: la Irbita kaj Niĵnegoroda estas nuraj pezaj katenoj sur la kolo de la negocistoj! »
« Железная дорога становится посредницею промышленности во всякое время года и удовлетворяет требованиям в то самое время, когда
они возникают. Естественно, что при таких благоприятных, так сказать, ежеминутных условиях легкости привоза кладей условные съезды на ярмарки становятся вовсе ненужными. Обе наши огромные ярмарки: Ирбитская и Нижегородская — только колодка на шее торговцев![17]»
« Ja volas la malsalubriga, inundita kaj malriĉiĝinta Tobolsko deteni la statuson de la gubernia ĉefurbo, dum la natura centro de la gubernia regado estas la centra Tjumeno! »
« Ведь хочет же нездоровый, размытый и обедневший Тобольск удержаться на степени губернского города, тогда как естественный центр губернского управления — центральная Тюмень![18]»
« [pri la malnovritanoj] Perfektaj grenokultivistoj kaj dommastrumantoj, ekzemplodonaj kontribuantoj de la ŝtataj impostoj kaj servoj, ekzaktaj kaj obeemaj plenumantoj de ĉiuj ordonoj de la registaro, sed en la aferoj de la kredo kaj interpretado… fanatikuloj ĝisostaj! »
« Отличные хлебопащцы и домохозяева, примерные плательщики государственных податей и повинностей, точные и послушные исполнители всех распоряжений правительства, но в деле веры и толка… фанатики донельзя![19]»
« Tobolsko estas nun ĝena por la rapide evoluiĝanta kaj riĉiĝanta Tobolska gubernio. Pri neniu gubernia urbo en la tuta ŝtato eblas diri tiel trafe kaj tute juste kiel pri ĝi: “ĝi elvivis sian tempon”! »
« Тобольск теперь неудобен для быстро развивающейся и богатеющей Тобольской губернии. Ни об одном губернском городе в целом государстве нельзя сказать так метко и вполне справедливо, как о нем: «он отжил свое время»![21]»
« Unuvorte, Tjumeno ankoraŭ taŭgas ne por socio, sed kiel la centro komerca, vaporŝipa, poŝta, telegrafa. Tio ankoraŭ estas la gastejo ĉe vojkruciĝo inter Rusio kaj Siberio, kaj de la gastejo ne eblas atendi multon… Sufiĉas ke estas kion manĝi kaj kie dormi… »
« Одним словом, Тюмень покуда хороша не для общества, а как центр торговый, пароходный, почтовый, телеграфный. Это покуда постоялый двор на перепутье между Россией и Сибирью, а с постоялого двора взятки гладки… Было бы что поесть да где выспаться…[22]»
Referencoj
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 59.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 59.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 59.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 67.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 71.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 72.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 72.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 72.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 73.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 74.
↑ Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 77.
↑Завалишин И. Путевые заметки (Тобольская губерния) // Лукич. 2000. Ч. 1. С. 77.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 15-16.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 17.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 20.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 20.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 20-21.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 22.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 23.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 27.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 35.
↑Завалишин И. По сибирским дорогам // Лукичок. 2008. Ч. 2. С. 50.
Plurmedioj en Komuneja kategorio
