Kapitalismo: Malsamoj inter versioj

Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 11:
'''Kapitalismo''' estas [[Ekonomio|ekonomia]] reĝimo, en kiu la produktiloj apartenas al la posedantoj de [[kapitalo]].
 
== Erich Fromm ==
 
{{Citaĵo
|teksto = Kaj tamen, malgraŭ tia stato de la aferoj, kapitalisma maniero de distribuado pere de [[Merkato|merkata]] mekanismo estas pli bona ol iuj ajn alia, inventita ĝis nun en la [[Klaso|klasa]] [[socio]], ĉar ĝi servas kiel bazo por relativa [[Politiko|politika]] [[libereco]] de la [[individuo]], estanta diferenciga trajto de la kapitalisma [[demokratio]].
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = Jen plia konsistiga elemento de la kapitalisma maniero de [[produktado]]: en tiu sistemo iu ajn [[Ekonomio|ekonomia]] aktivado persekutas unusolan celon — la [[profito]]n.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = Kapitalisto tute ne devas interesiĝi pri [[utileco]] de sia produktaro por la [[konsumanto]]. Tio ne signifas ke la kapitaliston movas (en [[Psikologio|psikolgia]] rilato) nekontentigebla soifo de la [[mono]]. Ĉu tio estas tiel aŭ ne — malgravas por la kapitalisma maniero de la [[produktado]].
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = Ĉe kapitalismo distribuado de la [[enspezo]]j estas karakterizata je manko de ekvilibra rilatumo inter la penoj kaj [[laboro]] de la [[individuo]] unuflanke kaj ilia [[Socio|socia]] agnosko forme de [[Mono|mona]] rekompenco aliflanke.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = Uzado de la [[homo]] fare de homo servas kiel esprimo de la sistemo de la [[valoro]]j, kuŝanta en la fundamento de la kapitalisma ordo. [[Kapitalo]], tiu mortinta [[pasinteco]], dungas [[laboro]]n, vivan [[forto]]n kaj [[energio]]n de [[nuntempo]]. En la kapitalisma [[hierarkio]] de la valoroj kapitalo staras pli alte ol laboro, akumulitaj [[aĵo]]j — pli alte ol riveliĝoj de la [[Spirito|spirita]] [[vivo]]. Laboro estas dungata de kapitalo, ne inverse.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = La eŭropa kritiko rilate [[Usono]]n baziĝas plejparte sur la [[Homo|homaj]] [[valoro]]j de [[feŭdismo]], ĉar ili plu vivas en Eŭropo. Tio estas kritiko de [[nuntempo]] nome de [[pasinteco]], rapide malaperanta en [[Eŭropo]] mem. Tiurilate diferenco inter Eŭropo kaj Usono estas nura diferenco inter pli malnova kaj pli nova etapoj de kapitalismo, inter kapitalismo kun almiksaĵo de feŭdismaj postrestaĵoj kaj kapitalismo pura.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = En la kapitalisma [[socio]] [[interŝanĝo]] transformiĝis en la [[celo]] en si mem.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = [[Germanio]] inverse [kompare al [[Italio]]] estis la plej evoluita [[Industrio|industria]] lando en [[Eŭropo]]. Kaj se [[faŝismo]] povis havi almenaŭ [[Ekonomio|ekonomian]] destinon, do [[naziismo]] ne havis ankaŭ ĝin. Ĝi estis [[ribelo]] de la malsupraj kaj [[Meza klaso|mezaj klasoj]], [[Senlaboreco|senlaboraj]] [[oficiro]]j kaj [[studento]]j kaj baziĝis sur senmoraligo, kiu iĝis sekvo de la [[Milito|milita]] [[malvenko]] kaj [[inflacio]], kaj pli ĝuste, de la amasa senlaboreco en la periodo de la deklino post 1929. Tamen naziismo ne povus venki sen aktiva subteno de grandaj posedantoj de [[Financo|financa]] kaj industria [[kapitalo]]j, timigitaj je kreskanta en la amasoj [[malkontento]] pri la kapitalisma sistemo... Tiu [[minaco]] kaŭzis, ke gravaj fakoj de la germana kapitalismo subtenis [[Hitlero]]n.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = [[Stalinismo|Stalinisma]] sistemo havas multe da trajtoj, similaj al la frua etapo de la [[Eŭropo|eŭropa]] kapitalismo, por kiu estis karaktera rapida akumuliĝo de [[kapitalo]] kaj senkompata [[ekspluatado]] de [[laboristo]]j; diferenco konsistas tamen je tio, ke estis uzata [[Politiko|politika]] [[teroro]] anstataŭ [[Ekonomio|ekonomiaj]] [[leĝo]]j, devigintaj laboriston de la [[19-a jarcento]] abnegacii pri sia ekonomia stato.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = …kun [[Burokratio|burokratigado]] kaj [[Manaĝero|manaĝerigado]] de kapitalismo malaperas nome tiu individua [[iniciato]]. Burokratio laŭ sia [[naturo]] same malmulte kapablas al ĝia montrado kiel la [[aŭtomato]]j. Alvoko al la individua iniciato kiel argumento por kapitalismo estas en plej bona kazo [[Nostalgio|nostalgia]] sopiro kaj en la malbona — trompa slogano, uzata kontraŭ reformismaj planoj, bazitaj sur la [[ideo]] de vere homa individua iniciato.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
{{Citaĵo
|teksto = Hodiaŭ la [[homo]] staras antaŭ sia plej grava elekto: tio estas elekto ne inter kapitalismo kaj [[komunismo]], sed inter robotismo (same en ĝia kapitalisma kaj komunisma formoj) kaj [[Humanismo|humanisma]] socialismo.
|aŭtoro = [[Erich Fromm]]
|verko = La sana socio [1955]
|origina teksto =
}}
 
== Martin Luther King ==
{{citaĵo
|origina teksto=The evils of capitalism are as real as the evils of militarism and evils of racism.
|teksto=La malbonoj kapitalismaj estas same realaj kiel la malbonoj militismaj kaj la malbonoj rasismaj.
|aŭtoro=[[Martin Luther King]]
|verko=–Parolo al SCLC-estraro la 30-an de marto 1967}}
 
{{citaĵo
|origina teksto=We must see now that the evils of racism, economic exploitation and militarism are all tied together… you can’t really get rid of one without getting rid of the others… the whole structure of American life must be changed.
|teksto=Ni devas nun vidi, ke la malbonoj rasismo, ekonomia ekspluato kaj militismo ĉiuj estas ligitaj... oni ne vere povas forigi unu sen forigi la aliajn... la tuta strukturo de la usona vivo devas ŝanĝiĝi.
|aŭtoro=[[Martin Luther King]]
|verko=Raporto al SCLC-estraro en majo 1967
}}
 
== Diversaj aŭtoroj ==
{{Citaĵo
|teksto = Laŭ sia interna [[esenco]] la [[produktado]] havas [[Paco|pacan]] karakteron. Neniigado, kaŭzata de la [[milito]] kaj [[detruado]], damaĝas ĝin. Je tio kapitalismo kaj [[socialismo]] estas similaj unu al la alia kiel konkurantaj formoj de la sama [[kredo]]. Por ambaŭ la produktado estas kiel [[pupilo]] de la [[okulo]]. Ĝi konkeris koran inklinon de ambaŭ kaj ilia rivalado en tiu ĉi sfero kaŭzis furoron de la produktado. Ili iĝas ĉiam pli similaj unu al alia. Videblas ankaŭ kreskanta reciproka [[estimo]]. Kaj ĝi estas kaŭzita, ni aŭdacos diri, sole per la [[sukceso]]j de la produktado. Nun ne eblas opinii, ke ili strebas neniigi unu la alian, ili streblas unu la alian superi.
Linio 24 ⟶ 118:
{{citaĵo
|teksto=Kreskigi [[senlaboreco]]n estis tre dezirinda rimedo por malkreskigi la forton de la laboristaj klasoj. Tio, kio aranĝitis, estis enkapitalisma ekonomia krizo, kiu re-kreis rezervan armeon da laboruntoj, kaj ebligis la kapitalistojn lukradi altajn profitojn de tiam.
|aŭtoro=Alan BUDBud, ĉefa konsilanto de Margareto Thatcher}}
 
{{citaĵo
Linio 42 ⟶ 136:
|origina teksto=Indeed, I am convinced that militarism is a greater danger here than anywhere else, because of the many bribes capitalism holds out to those whom it wishes to destroy.
|aŭtoro=[[Emma Goldman]]}}
 
{{citaĵo
|origina teksto=The evils of capitalism are as real as the evils of militarism and evils of racism.
|teksto=La malbonoj kapitalismaj estas same realaj kiel la malbonoj militismaj kaj la malbonoj rasismaj.
|aŭtoro=[[Martin Luther King]]
|verko=–Parolo al SCLC-estraro la 30-an de marto 1967}}
 
{{citaĵo
|origina teksto=We must see now that the evils of racism, economic exploitation and militarism are all tied together… you can’t really get rid of one without getting rid of the others… the whole structure of American life must be changed.
|teksto=Ni devas nun vidi, ke la malbonoj rasismo, ekonomia ekspluato kaj militismo ĉiuj estas ligitaj... oni ne vere povas forigi unu sen forigi la aliajn... la tuta strukturo de la usona vivo devas ŝanĝiĝi.
|aŭtoro=[[Martin Luther King]]
|verko=Raporto al SCLC-estraro en majo 1967
}}
 
{{citaĵo