Eric Hoffer: Malsamoj inter versioj

|teksto = [[Petro la Granda]] ne cedis al plejparto de la plej sukcesaj [[Revolucio|revoluciaj]] kaj naciaj gvidantoj je celkonscio, je potenco kaj senkompato. Sed en sia ĉefa celo — transformi [[Rusio]]n je la [[Okcidento|okcidenta]] ŝtato — li [[Fiasko|fiaskis]]. [[Kaŭzo]] de lia fiasko estis en tio, ke li ne fajrigis [[animo]]jn de la [[Rusoj|rusaj]] [[amasoj]] per aktiva [[entuziasmo]]. Li ne konsideris tion necesa aŭ ne sciis, kiel fari sian celon la “sankta afero”. Ne mirindas ke la revoluciuloj-[[bolŝevistoj]], likvidinte la lastan [[caro]]n [[Romanovoj|Romanovon]], tuj eksentis iun parencecon al Petro, kvankam li estis la caro. Lia celo iĝis ilia celo, kaj ili esperas sukcesi tie, kie li fiaskis.

|teksto = Nemalfacilas kompreni kial [[Usono]] kaj [[Britio|Anglio]] (aŭ alia [[Okcidento|okcidenta]] [[demokratio]]) ne povis ludi senperan kaj gvidan rolon en vekiĝo de la [[Azio|aziaj]] landoj de postresteco kaj inercio: la demokratioj aŭ malinklinas aŭ malkapablas fajrigi spiriton de renaskiĝo en milionoj da azianoj. Helpo de la okcidentoj demokratioj al la vekiĝo de la [[Oriento]] estis malrekta kaj certe senintenca. Ili fajrigis en la Oriento entuziasmon[[entuziasmo]]n de indigno kontraŭ la Okcidento. Tiu kontraŭokcidenta pasio nun vekas la Orienton de [[dormo]] dum jarcentoj.

|teksto = …la [[Mezepoko|mezepoka]] [[gettogeto]] estis por la [[judoj]] pli [[fortikaĵo]] ol [[malliberejo]]: sen [[sento]] de forta unueco kaj specifeco, kiujn donis al ili la gettogeto, la judoj ne povus elteni [[perforto]]n kaj [[humiligo]]n de tiuj mallumaj jarcentoj. Kiam la mezepoko revenis por mallonga jardeko en nia tempo, ĝi trovis la judon sen malnovaj protektiloj kaj dispremis lin.

|teksto = Ofte [[Ofendo|ofenditaj]] de iu, ni komencas malami tute ne komplican al tiu alian [[homo]]n aŭ grupon[[grupo]]n da homoj. La [[rusoj]], timigitaj de la sekreta [[polico]] de [[Stalin]], facile ekflamas je [[malamo]] kontraŭ [[Kapitalismo|kapitalismaj]] “bruligantoj de la [[milito]]”; la [[germanoj]], subpremitaj de la [[Versajla traktato]], [[Venĝo|venĝis]] eksterminte la [[judoj]]n; la [[zuluoj]], subpremitaj de la [[buroj]], buĉas la [[hindoj]]n; la [[Blankulo|blankaj]] [[plebo]]j, ekspluatataj de [[Politikisto|politikistaĉoj]] de la [[Suda Usono|Sudo]], [[Linĉado|linĉas]] la [[nigrulo]]jn.

|teksto = [[Sento]] de propra [[supereco]] kontraŭas [[imitado]]n. Se milionoj da [[enmigrinto]]j, alveturintaj je nia [[lando]], estus “elektitaĵo” de la [[popolo]]j de tiuj landoj, el kiuj ili venis, ekzistus ne la unueca [[Usono]], sed diverslingva mozaiko el malsamaj laŭ [[kulturo]] grupoj[[grupo]]j. Sed milionoj da diversgentaj alvenintoj miksiĝis rapide kaj ĝisfine danke al tio, le plejparto el ili eliris el medio de la malsuperaj kaj [[Malriĉeco|malriĉegaj]] klasoj, malestimataj kaj rifuzitaj. Ili venis ĉi tien kun pasia [[deziro]] forĵeti de si sian apartenon al la malnova [[mondo]] kaj renaskiĝi por la nova [[vivo]], pro kio ili aŭtomate estis provizitaj per senlima kapablo imiti kaj alproprigi la novan. La fremda en la nova lando estis pli alloganta ilin, ol forpuŝanta.

|teksto = [[Imitado]] ofte estas la plej mallonga [[vojo]] al la [[decido]]. Ni imitas tiam, kiam al ni ne sufiĉas da [[deziro]], kapablo aŭ [[tempo]] por fari [[Sendependeco|sendependan]] decidon. Hastantaj [[homo]]j pli volonte imitas ol homoj dum libertempo. Alivorte, hasto kaŭzas unuecon. La senĉesa okupiteco helpas kunigi apartajn personojn je unuiĝintan grupon[[grupo]]n.

|teksto = Kaj ĉe la [[Bolŝevismo|bolŝevisma]], kaj ĉe la [[Naziismo|nazia]] reĝimoj haveblas fajna [[kompreno]] de graveco de la rilatoj inter la “[[homoj de la vorto]]” kaj la [[ŝtato]]. En la bolŝevisma [[Sovetunio|Rusio]] [[verkisto]]j, [[pentristo]]j, [[sciencisto]]j ĝuas [[privilegio]]jn de la reganta tavolo. Ili ĉiuj estas superaj [[ŝtatoficisto]]j. Cetere ili devas sekvi la [[Partio|partian]] linion, sed tio estas nura [[disciplino]], al kiu subiĝas la tuta [[elito]]. Kio koncernas [[Hitlero]]n, do li havis diable realisman planon: ĉiujn sferojn de la [[scio]] fari [[monopolo]] de la elito, kiuj devos[[devo]]s regi lian mondan [[imperio]]n; la restajn sennomajn [[amaso]]jn Hitlero planis teni duonedukitaj.

|teksto = De kie aperas la [[fanatikulo]]? plejparte el vicoj de la nekreemaj “[[homoj de la vorto]]”. La “homoj de la vorto” dividiĝas je du grupoj[[grupo]]j: tiuj kiuj trovas kontentiĝon je la krea [[laboro]] kaj tiuj kiuj ĝin ne trovas. La krea “homo de la vorto”, kiel ajn forte li kritiku kaj moku la ekzistantan ordon, fakte estas ligita al [[nuntempo]]. Li havas [[deziro]]n korekti, ne detruadi. Kiam la [[Amaso|amasa]] [[movado]] trafas liajn manojn, li igas ĝin pli milda. Planitaj de li [[reformo]]j estas malprofundaj kaj la [[vivo]] daŭras sen neatenditaj haltoj. Tia movado de la vivo eblas nur tiam kiam mankas anarĥiaj agoj de la amasoj, kiuj neimageblas, ĉar la malnova ordo cedas sen lukto aŭ pro tio, ke la “homoj de la vorto” unuiĝis kun la fortaj “homoj de la ago” en momento kiam minacis aperonta [[ĥaoso]]. Kiam ja lukto kontraŭ la malnova ordo akceptas kruelan kaj ĥaosan karakteron kaj la [[venko]] super ĝi povas okazi nur helpe de forta unuiĝo kaj [[sinofero]], tiam la krea “homo de la vorto” kutime estas forĵetata kaj la afero transiras en la manojn de la nekreaj “homoj de la vorto” — en la manojn de eternaj [[malsukcesinto]]j, fanatike neantaj nuntempon.