Marshall McLuhan: Malsamoj inter versioj
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 253:
{{Citaĵo
|teksto = [[Skribo]] kreas oble pli simplajn tipojn de [[homo]]j kompare al tiuj, kiuj evoluas en komplika araneaĵo de kutimaj tribaj kaj [[Parolo|parolaj]] [[socio]]j. Ĉar fragmentita homo kreas homogenan [[okcidenta mondo|okcidentan mondon]], dum parolaj socioj konsistas el homoj diferenciĝintaj, sed diferenciĝintaj ne danke al specialistaj scipovoj aŭ videblaj signoj, sed danke al unikaj emociaj miksiĝoj. Interna mondo de parola homo estas interplektiĝo de komplikaj emocioj kaj sentoj, kiujn praktikema homo de la Okcidento delonge ene de si detruis aŭ subpremis por pliaj efikeco kaj praktikeco.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 260:
{{Citaĵo
|teksto = Krom [[lumo]] ĉiuj
|aŭtoro=
|verko=
Linio 267:
{{Citaĵo
|teksto = Por [[Psikiatrio|psikiatroj]] estis enigmo emo de infanoj-[[Neŭrozo|neŭrozuloj]] perdi neŭrozajn simptomojn dum parolado per [[telefono]]. Iuj balbutuloj, transirinte al eksterlanda [[lingvo]], ĉesas balbuti.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 274:
{{Citaĵo
|teksto =
|aŭtoro=
|verko=
Linio 281:
{{Citaĵo
|teksto = …antaŭaj
|aŭtoro=
|verko=
Linio 288:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉe la [[Elektro|elektra]] [[teknologio]] homaj taskoj komplete limiĝas je [[edukado]] kaj esplorado… tio signifas ke ĉiuj formoj de okupiteco transformiĝas je “pagenda edukado”, kaj ĉiuj formoj de [[riĉeco]] kreiĝas per movado de
|aŭtoro=
|verko=
Linio 295:
{{Citaĵo
|teksto = Efiko de [[radio]] estas vida, efiko de [[foto]] estas aŭda.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 302:
{{Citaĵo
|teksto = [[Malsano|Malsani]] sen simptomoj signifas havi imunon. Ankoraŭ neniu [[socio]] havis sufiĉajn
|aŭtoro=
|verko=
Linio 309:
{{Citaĵo
|teksto = [[Artisto]] kaptas sencon de [[Kulturo|kultura]] kaj [[Teknologio|teknologia]] trarompo jardekojn antaŭ reale riveliĝos ĝia transforma influo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 316:
{{Citaĵo
|teksto = …en la [[Elektro|elektra]] [[epoko]] ne plu havas sencojn paroli ke la [[artisto]] marŝas antaŭ sia [[tempo]]. Nia [[teknologio]] ankaŭ marŝas antaŭ sia tempo, necesas nur sukcesi ekvidi en ĝi nome tion, kio ĝi estas. Nun por ne okazu troa katastrofo en la [[socio]], la artisto emas forlasi sian eburan turon por translokiĝi al la turo de socia regado.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 323:
{{Citaĵo
|teksto = Kaj [[Teknologio|teknologia]] larĝigo de niaj korpoj, destinita por mildigi fizikan streĉiĝon, povas kaŭzi streĉiĝon [[Psiko|psikan]], kaj tio povas esti por ni oble pli malbone.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 330:
{{Citaĵo
|teksto = Neniu bezonas
|aŭtoro=
|verko=
Linio 337:
{{Citaĵo
|teksto = Kiel kondutas tutaj komunumoj kiam oni konkeras kaj [[Sklaveco|sklavigas]] ilin? Al ilia dispono venas la sama strategio, kiun en [[socio]] de batalantoj uzas lamulo. Ili komencas [[Specialisto|specialiĝi]] je io kaj iĝas por siaj mastroj neanstataŭigeblaj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 344:
{{Citaĵo
|teksto = Kiam apude ekzistas du
|aŭtoro=
|verko=
Linio 351:
{{Citaĵo
|teksto = …ofta kaj vana fuĝo al [[futurismo]] aŭ [[arkaismo]] estas strategioj de renkontiĝo kun radikalaj ŝanĝoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 358:
{{Citaĵo
|teksto = [[Parolo|Parola]] [[vorto]] drame kaptas ĉiujn homajn
|aŭtoro=
|verko=
Linio 365:
{{Citaĵo
|teksto = Legopova [[homo]] kaj [[Skribo|skriba]] [[socio]] evoluigas en si teruran kapablon konduti en ĉiuj aferoj mirinde distanciĝante de tiuj sentoj kaj de tiu emocia engaĝiĝo, kiujn nepre sentus nelegopova homo kaj neskriba socio.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 372:
{{Citaĵo
|teksto = Nome larĝigo de [[homo]] al [[parolo]] ebligas al [[intelekto]] distanciĝi de nekompareble pli granda [[realo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 379:
{{Citaĵo
|teksto = [[Lingvo]] larĝigas kaj komplikigas
|aŭtoro=
|verko=
Linio 386:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉiu gepatra [[lingvo]] instruas al siaj parolantoj tute unikan manieron vidi la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 393:
{{Citaĵo
|teksto = Sekva logika paŝo devus esti evidente jam ne [[traduko]], sed forlaso de la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 400:
{{Citaĵo
|teksto = Imagu ke anstataŭ elpendigi stelo-strian flagon, ni devus skribi la vortojn
|aŭtoro=
|verko=
Linio 407:
{{Citaĵo
|teksto = Edziĝinte al [[papiruso]], [[alfabeto]] anoncis finon de nemoveblaj templaj
|aŭtoro=
|verko=
Linio 414:
{{Citaĵo
|teksto = La fonetika [[alfabeto]] estas unika [[teknologio]]. Ekzistis pluraj tipoj da
|aŭtoro=
|verko=
Linio 421:
{{Citaĵo
|teksto = …la fonetika [[alfabeto]] (kaj jam ĝi sola) kreis
|aŭtoro=
|verko=
Linio 428:
{{Citaĵo
|teksto = …ideogramo estas la esprimiva [[geŝtalto]], malsame ol analiza disocio de la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 435:
{{Citaĵo
|teksto = [[Konscio]] estas neverbala procezo. Sed tamen dum pluraj jarcentoj ni preferis ĉenon de inferencoj kiel signon de [[logiko]] kaj [[racio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 442:
{{Citaĵo
|teksto = Ankoraŭ en la [[18-a jarcento]] [[David Hume]] pruvis, ke neniu sinsekvo, ĉu natura aŭ logika, atestas iun ajn kaŭzecon. La sekva simple aldoniĝas al la antaŭa, sed ne estas kaŭzata de ĝi.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 449:
{{Citaĵo
|teksto = En [[Tribo|tribaj]]
|aŭtoro=
|verko=
Linio 456:
{{Citaĵo
|teksto = Kiel jam delonge diris [Jean-Jacques] [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]] (kaj post li ankaŭ la filozofoj-romantikuloj), ĉe la legopova [[homo]] okazas kolosa disfendiĝo de [[Imago|imaga]], [[Emocio|emocia]] kaj [[Sento|senta]]
|aŭtoro=
|verko=
Linio 463:
{{Citaĵo
|teksto = Ĝis aperis [[telegrafo]],
|aŭtoro=
|verko=
Linio 470:
{{Citaĵo
|teksto = Akcelo kreas strukturon, kiun iuj [[Ekonomiko|ekonomikistoj]] nomas modelo “centro — periferio”. Kiam ĝi iĝas tro granda por kreanta kaj reganta ĝin centro, de ĝi ekapartiĝas fragmentoj, kiuj starigas novajn sistemojn “centro — periferio”, jam siajn proprajn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 477:
{{Citaĵo
|teksto = [[Elektro|Elektraj]] rapidecoj kreas
|aŭtoro=
|verko=
Linio 484:
{{Citaĵo
|teksto = …la unua ŝarĝobesto estis [[virino]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 491:
{{Citaĵo
|teksto = Post invento de [[aviadilo]] la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 498:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[vojaĝanto]] transiras al fluglinioj kaj pro tio ĉesas travivi la akton de vojaĝo mem… Li ekvojaĝas nur post kiam li alteriĝas.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 505:
{{Citaĵo
|teksto = [[Vilaĝo]] instituciigis ĉiujn homajn funkciojn en formoj, kiuj havas malaltan intensecon. En tiu milda formo ĉiu povis ludi plurajn rolojn. Grado de partopreno estis alta kaj grado de organizado — malalta.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 512:
{{Citaĵo
|teksto = Hodiaŭ, en la [[Elektro|elektra]] [[epoko]], denove okazas serĉado de tia [[Biologio|biologia]] aliro al artefarita medio.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 519:
{{Citaĵo
|teksto = [[Anksio]] de la [[vilaĝo]], anstataŭigita de rezisto de la [[urbo]] transformiĝis je elĉerpiĝo kaj inercio de la [[imperio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 526:
{{Citaĵo
|teksto = Nome [[papero]] el [[Ĉinio]], laŭgrade kreante al si vojon tra [[Proksima Oriento]] al [[Eŭropo]], komencis ekde la [[9-a jarcento]] senhalte akceli edukadon kaj negocon kaj kreis fundamenton de la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 533:
{{Citaĵo
|teksto = La [[Poŝto|poŝtaj]] [[vojoj]] en [[Anglio]] estis pagataj ĉefe de la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 540:
{{Citaĵo
|teksto = [[Fervojo]] neimageble intensigis militarton, iginte la [[Usona Enlanda milito|enlandan militon en Usono]] la unua granda konflikto, en kiu estis uzataj fervojaja linioj, kaj elvokinte ĝian fascinan studadon en ĉiuj [[Eŭropo|eŭropaj]] ĝeneralaj staboj, kiuj ankoraŭ ne havis eblecon uzi fervojon por komuna sangoverŝado.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 547:
{{Citaĵo
|teksto = Kiel la [[Napoleonaj militoj]] estis de la [[teknologiao|teknologia]] vidpunkto siaspeca altiriĝo de [[Francio]] al [[Anglio]], same la [[Unua mondmilito]] iĝis grava etapo de la definitiva industriiĝo de [[Germanio]] kaj [[Usono]]. Hodiaŭ [[Rusio]] montris, malsame ol la malsukcesinta tion montri [[Romio]], ke militismo mem estas la ĉefa [[vojo]] de teknika klerigado kaj akcelado de [[subevoluinta lando|subevoluintaj regionoj]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 554:
{{Citaĵo
|teksto = Nome al [[fervojo]] la [[Usono|usona]] [[urbo]] ŝuldas sian abstraktan kradan planadon kaj neorganikan apartigadon de produktado, [[konsumado]] kaj loĝado. La [[aŭto]] ĥaosigis abstraktan formon de la industria urbo, miksinte ĝiajn apartigitajn funkciojn ĝis tia grado, ke tio elrevigis kaj zorgigis same urboplaniston kaj civitanon. Restis nur ke [[aviadilo]] kompletigu tiun implikaĵon, komplikiginte moveblecon de la civitano ĝis tiu punkto, kiam la urba spaco iĝas neadekvata. Same neadekvatas spaco de la granda urbo al [[telefono]], [[telegrafo]], [[radio]] kaj [[televido]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 561:
{{Citaĵo
|teksto = En [[teatro]], [[balo]], futbala [[matĉo]], [[preĝejo]] ĉiu [[individuo]] ĝuas ĉeeston de ĉiuj aliaj. Ĝuo pro ĉeestado en [[amaso]]j konsistas en tiu ĝojo pro kresko de nombro, kies ekziston oni jam delonge supozis ĉe legopovaj membroj de la [[Okcidento|okcidenta]] socio.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 568:
{{Citaĵo
|teksto = Kiel [[skribo]] estas larĝigo kaj apartiĝo de la plej neŭtrala kaj objektiva nia [[senso]], nome de [[vidkapablo]], ankaŭ la nombro estas larĝigo kaj apartiĝo de la plej intima kaj interliganta nia aktivado — nia [[tuŝsenso]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 575:
{{Citaĵo
|teksto = La [[Eŭropo|eŭropano]] ekde la [[Dua mondmilito]] komencis akcenti vidajn valorojn; ne hazarde lia ekonomio subtenas nuntempe amasan produktadon de unuformaj konsumaĵoj. La usonanoj ja unuafoje ekribelis kontraŭ la unuformaj [[Konsumismo|konsumismaj]] valoroj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 582:
{{Citaĵo
|teksto = Tikla spececo de [[striptizo]] restis en [[pasinteco]]. Nudeco povis esti peke incita nur por la vida [[kulturo]], fortranĉinta sin de [[aŭdo]]-[[Tuŝsenso|tuŝaj]] valoroj de malpli abstraktaj [[socio]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 589:
{{Citaĵo
|teksto = Plejparto de la sakraĵoj estas superŝarĝitaj je [[Tuŝsenso|tuŝa]] akcento. Pro tio ili ŝajnas tiom naturaj kaj vivaj al la [[Vido|vida]] [[homo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 596:
{{Citaĵo
|teksto = La subevoluintaj [[popolo]]j traktas [[nudeco]]n, se ĝi tute interesas ilin, de pozicio kiun ni kutimas atendi de niaj [[pentristo]]j kaj [[skulptisto]]j — la pozicio, inkluzivanta ĉiujn [[senso]]jn samtempe. Por [[homo]], uzanta la tutan sensan aparaton, nudeco estas la plej riĉa ebla esprimo de struktura formo. Por tre [[Vido|vida]] kaj malekvilibriĝinta senseco de la [[Industrio|industriaj]] socioj, subita renkontiĝo kun tuŝa karno iĝas vere ebriiga [[muziko]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 603:
{{Citaĵo
|teksto = [[Loĝejo]] kiel ŝirmejo estas larĝigo de niaj mekanismoj de kontrolo de la korpotemperaturo, do ni kolektiva [[haŭto]] aŭ [[vesto]]. Plua larĝigo de la fizikaj organoj al ekstera [[mondo]], kontentiganta bezonojn de grandaj grupoj, estas la [[urbo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 610:
{{Citaĵo
|teksto = Por la [[Tribo|tribaj]] kaj [[Skribo|senskribaj]] socioj [[loĝejo]] estis bildo same de la [[korpo]] kaj de la [[universo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 617:
{{Citaĵo
|teksto = …[[specialisto]] estas tiu, kiu neniam faras etajn [[eraro]]jn laŭvoje al granda eraro.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 624:
{{Citaĵo
|teksto = Kvadrataj [[ĉambro]]j aŭ [[domo]]j parolas per [[lingvo]] de malnomada [[specialisto]], dum rondecaj [[kabano]] aŭ iglo, simile al la konusa [[vigvamo]], atestas integrajn nomadajn kutimojn de plukistaj [[socio]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 631:
{{Citaĵo
|teksto = [[Elektro|Elektra]] [[lumo]] nuligis apartigon de [[nokto]] kaj [[tago]], de la interna kaj ekstera, de la subtera kaj surtera. Ĝi ŝanĝis ĉiun spacan aspekton de [[laboro]] kaj produktado same kiel aliaj elektriloj ŝanĝis spaco-tempan sperton de la [[socio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 638:
{{Citaĵo
|teksto = Kutime [[infano]] el [[slumo]]j havas tre subevoluintan vidan orientiĝon. Li ne vidas sin mem kiel evoluantan je io. Li ne starigas antaŭ si malproksimajn taskojn kaj celojn. De tago al tago li estas profunde mergiĝinta je sia propra [[mondo]] kaj ne kapablas plani por si terenon en alte specialiĝinta [[Senso|sensa]] [[vivo]] de la [[Vido|vida]] [[homo]]. Danke al [[Televido|televida]] [[imago]] tia stato de sluma infano ĉiam pli disvastiĝas tra la tuta loĝantaro.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 645:
{{Citaĵo
|teksto = La [[sanktulo]]j serioze konsideris la [[korpo]]n [[Simbolo|simbola]] [[vesto]] de la [[spirito]], kaj la [[eklezi]]on ili konsideris la dua korpo, vidante en ĉiu ĝia detalo grandan perfektecon.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 652:
{{Citaĵo
|teksto = En la unuaj vivmonatoj kaptado okazas reflekse; kapablo pri la [[Volo|vola]] malstreĉiĝo aperas nur fine de la unua vivojaro. [[Parolo]] aperas kun evoluo de kapablo lasi la [[objekto]]jn. Ĝi ebligas distanciĝi de la medio, kio estas ankaŭ kapablo al pli alta movebleco en esplorado de tiu medio.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 659:
{{Citaĵo
|teksto = [[Negocado]] per valuto baziĝas sur principo de alterna cikla kaptado kaj lasado.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 666:
{{Citaĵo
|teksto = Dum [[laboro]] anstataŭiĝas per pura cirkulado de [[informo]]j, [[mono]] kiel rezervejo de laboro fandiĝas kun informaj formoj de [[kredito]] kaj kreditkarto.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 673:
{{Citaĵo
|teksto = En senskriba [[mondo]] “[[laboro]]” ne ekzistas. Primitiva [[ĉasisto]] aŭ [[fiŝkaptisto]] estis okupita je laboro ne pli ol nuntempa [[poeto]], [[pentristo]] aŭ [[Penso|pensanto]]. Tie, kiel [[homo]] per sia tuta estaĵo engaĝiĝas je agado, ekzistas neniu laboro. Laboro aperas en malnomadaj [[Agrikulturo|agrikulturaj]] [[socio]]j kune kun apartigo de laboroj kaj specialigo de la funkcioj kaj taskoj. En la [[Komputiko|komputika]] epoko ni denove komplete engaĝiĝas je niaj [[rolo]]j. En la [[Elektro|elektra]] epoko “laboro” cedas lokon al engaĝiĝo kaj absorbiĝo, kiaj ekzistis en [[tribo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 680:
{{Citaĵo
|teksto = [[Homo]]j lasis ferman [[mondo]]n de [[tribo]] por “malferma [[socio]]”, interŝanĝinte helpe de [[Skribo|skriba]] [[teknologio]] [[orelo]]n kontraŭ [[okulo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 687:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[Elektro|elektra]] [[teknologio]] endanĝerigas la nocion mem de la [[mono]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 694:
{{Citaĵo
|teksto = Nome el farata de ni dividado de [[tempo]] je unuformaj, videbligitaj pecoj naskiĝas nia agadosento, kaj ankaŭ tiu propra al ni [[senpacienco]], kiam ni ne povas elteni prokraston inter la eventoj. La [[Skribo|senskribaj]] [[kulturo]]j ne konas tian senton de senpacienco kaj percepton de tempo kiel daŭro. Same kiel “[[laboro]]” naskiĝas kun apartigado de laboro, ankaŭ daŭro aperas kun apartigado de tempo, speciale per tiuj ĝiaj pecoj, per kiuj la mekanika horloĝo enigas en travivadon de tempo unuforman sinsekvon.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 701:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[Mekaniko|mekanika]] [[epoko]] estis interludo inter du grandaj organikaj periodoj de [[kulturo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 708:
{{Citaĵo
|teksto = Malsame ol simpla [[laborilo]], [[maŝino]] estas larĝigo aŭ eksterigo de la procezo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 715:
{{Citaĵo
|teksto = …la granda [[leĝo]] de [[bibliografio]]: “Ju pli multis ili antaŭe, des pli malmultas ili nun”.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 722:
{{Citaĵo
|teksto = La amasa [[arto]] estas [[klaŭno]], memoriganta al ni pri la tuteco de la [[vivo]] kaj pri ĉiuj kapabloj, perditaj de ni en nia ĉiutaga rutino. Li prenas al si kuraĝon plenumi [[Specialisto|specialiĝintajn]] rutinajn agojn de la socio, agante kiel tuteca [[homo]]. Sed la tuteca homo estas senpova en la specialista situacio. kaj tio donas almenaŭ unu el aliroj al komprenado de la [[Bildstrio|bildstria]] arto, kaj samtempe de la klaŭna arto.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 729:
{{Citaĵo
|teksto = [[Usono]] same grave eŭropiĝas kiom [[Eŭropo]] usoniĝas.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 736:
{{Citaĵo
|teksto = Ni donacis al la [[junularo]] bruan kaj akresonan asfaltan [[ĝangalo]]n kompare al kiu iu ajn tropika ĝangalo ŝajnas esti kvieta kaj sekura kiel kuniklejo. Ni nomis tion normala. Ni pagis al homoj por subtenado de tiu ĝangalo je altega intensonivelo, ĉar tio donis bonan profiton. Kaj kiam [[industrio]] de [[amuziĝo]] provis doni rezonan faksimilon de la kutima [[Urbo|urba]] [[frenezo]], niaj brovoj mire saltis supren.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 743:
{{Citaĵo
|teksto = Ĝis 1700 pli ol duono de ĉiuj eldonataj [[libro]]j estis [[Antikva epoko|antikvaj]] aŭ [[Mezepoko|mezepokaj]]. Do al la unua legantaro, konsumanta presitan [[vorto]]n, estis donacita ne nur la antikveco, sed ankaŭ la mezepoko. Kaj plej popularaj estis mezepokaj tekstoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 750:
{{Citaĵo
|teksto = La [[homaro]] denove iĝas unueca [[tribo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 757:
{{Citaĵo
|teksto = Eble la plej grava el ĉiuj kapabloj, donitaj de la [[libroeldonado]] al la [[homo]], estas kapablo distanciĝi kaj malimplikiĝi, kapablo agi senreage al io ajn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 764:
{{Citaĵo
|teksto = Tamen nome kapablo apartigi [[pensado]]n kaj [[sentad]]on, ebliginte al la [[Skribo|skriba]] [[homo]] agi senreage al io ajn, elŝiris lin el la [[Tribo|triba]] [[mondo]] de proksimaj [[Familio|familiaj]] ligoj, ligintaj liajn privatan kaj [[socian]] [[vivo]]jn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 771:
{{Citaĵo
|teksto = [[Libro]] iĝis la unua [[Instruado|instrua]] [[maŝino]] kaj ankaŭ la unua amasa produktaĵo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 778:
{{Citaĵo
|teksto = Eĉ pli rimarkeblaj estis tiaj sekvoj de [[libroeldonado]] kiel apartigo de [[poezio]] disde [[kantado]], de [[prozo]] disde la [[retoriko]], kaj de [[Popolo|popola]] [[parolo]] disde tiu edukita. Rilate poezion, evidentiĝis ke poeziaĵon oni povas legi sen ke oni aŭdu ĝin, kaj ke [[Muziko|muzikilojn]] oni povas ludi sen poezia akompano.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 785:
{{Citaĵo
|teksto = Unuformeco kaj ripetebleco de [[eldonado]] trasobris la tutan [[Renesanco]]n per imago de tempo kaj spaco kiel seninterrompaj mezureblaj kvantoj. Rekta sekvo de tiu ideo iĝis malsanktigado de la [[mondo]] de [[naturo]] kaj de la mondo de [[potenco]]. Nova rimedo kontroli fizikajn procezojn per ilia segmentado kaj fragmentado apartigis ne nur [[Dio]]n disde la [[Naturo]], sed sed ne malpli forte la [[Homo]]n disde la Naturo, kaj homon disde homo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 792:
{{Citaĵo
|teksto = El pluraj neantaŭvideblaj sekvoj de [[libroeldonado]] eble plej famas naskiĝo de [[naciismo]]. [[Politiko|Politika]] unueciĝo de loĝantaroj surbaze de [[Dialekto|dialektaj]] kaj [[Lingvo|lingvaj]] grupoj estis neimagebla ĝis la eldonado transformis ĉiun popolan lingvon je ekstensia komunikilo. [[Tribo]] — larĝigita formo de familio, konsistanta el sangaj [[parenco]]j — eksplodas per eldonado kaj anstataŭiĝas per asocio de homoj, egale edukitaj esti [[individuo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 799:
{{Citaĵo
|teksto = Okazis naskiĝo de “literaturisto”. Disvastiĝinte je [[Parolo|parola]] [[vorto]], tiu literatura egaltonaleco ebligis al legopovaj [[homo]]j konservi en parolo unuecan “altan parolmanieron”, necesas diri, tute neelteneblan, kaj al prozistoj de la [[19-a jarcent]]o — akcepti [[Moralo|moralajn]] trajtojn, kiujn nun nur malmultaj pretus sekvi… [[humuro]], [[slango]] kaj drameca elano de [[Anglio|anglo]]-[[Usono|usona]] parolo iĝis [[monopolo]] de duonlegopovaj homoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 806:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[Feŭdismo|feŭda]] sistemo iĝis [[Socio|socia]] daŭrigo de piedingo. La piedingo unuafoje aperis en la [[Okcidento]] en la [[8-a jarcento]] kaj estis pruntita de la [[Oriento]]. Kun apero de la piedingo aperis la ĉevalbatalo, naskinta novan socian klason. La [[Eŭropo|eŭropa]] klaso de ĉevalbatalantoj jam ekzistis, restis nur armigi ĝin, sed por komplete armigi la [[kavaliro]]n, necesis unuigi resursojn de deko aŭ pli da [[Kamparano|kamparanaj]] kortoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 813:
{{Citaĵo
|teksto = [[Biciklo]] levis [[rado]]n ĝis la kampo de aerodinamika bilanco kaj ne tre ĉirkaŭire kondukis al kreado de [[aviadilo]]. Ne hazarde la [[fratoj Wright]] estis biciklaj mekanikistoj kaj la unuaj aeroplanoj iel similis al bicikloj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 820:
{{Citaĵo
|teksto = Por [Samuel] [[Samuel Beckett|Beckett]] la tuteca estaĵo estas ne [[akrobato]], sed [[klaŭno]]. Akrobato agas kiel [[specialisto]], uzante nur limigitan segmenton de siaj kapabloj. Klaŭno ja estas tuteca homo, kopianta akrobaton en fajna dramo de nekompetenteco.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 827:
{{Citaĵo
|teksto = [[Humpty Dumpty]] estas konata ekzemplo de [[klaŭno]], vane klopodanta imiti [[akrobato]]n.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 834:
{{Citaĵo
|teksto = [[Humpty Dumpty]] estas
|aŭtoro=
|verko=
Linio 841:
{{Citaĵo
|teksto = Kaj monoklo, kaj [[fotilo]] emas transformi [[homo]]jn je [[aĵo]]j, kaj [[fotado]] disvastigas kaj multigas homan bildon en skalo, propra al amasaj produktaĵoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 848:
{{Citaĵo
|teksto = Nia normala [[vidkapablo]] ankaŭ kaptas ĉion piedojn supren. [[Psiko|Psike]] ni alkutimiĝas transversi nian vidan [[mondo]]n kapon supren per transigado de [[imago]], stampita sur retino, el la [[Vido|vidaj]] al [[Tuŝsenso|tuŝaj]] kaj kinetaj parametroj. Estado kapon supren estas io kion ni perfekte sentas, sed ne povas senpere vidi.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 855:
{{Citaĵo
|teksto = [[Revolucio]]n — eble eĉ grandan — la [[fotado]] faris en la tradiciaj [[arto]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 862:
{{Citaĵo
|teksto =
|aŭtoro=
|verko=
Linio 869:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉeeste de [[filmo]] aŭ [[foto]] [[Skribo|skriba]] [[homo]] ne nur ŝtoniĝas kaj konfuziĝas, sed ankaŭ grandigas sian mallertecon per defendema orgojlo kaj pardonemo rilate al la “pop-kulturo” kaj “amasaj amuziĝoj”. Nome en tia atmosfero de buldoga stulteco ne povis digne alfronti defion de la presita [[libro]] en la [[16-a jarcento]] la filozofoj-skolastoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 876:
{{Citaĵo
|teksto = En la [[epoko]] de [[fotado]] [[lingvo]] akiras grafikan aŭ ikonan karakteron, kies “signifo” estas preskaŭ neniel ligita al la semantika [[universo]] kaj ĝenerale ne apartenas al la [[Litero|litera]] [[respubliko]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 883:
{{Citaĵo
|teksto = Leganto de [[libro]]j ĉiam inklinis al pasiveco, ĉar ĝi plej konvenas al [[legado]]. Nun pasiva iĝis la [[vojaĝanto]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 890:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[mondo]] iĝis siaspeca [[muzeo]] de eksponaĵoj, kiujn vi jam renkontis antaŭe en iu alia komunikilo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 897:
{{Citaĵo
|teksto = Por nepreparita [[konscio]] ĉia legado kaj ĉia [[kino]], same kiel ĉia [[vojaĝo]], estas same banalaj kaj nenutraj kiel spertoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 904:
{{Citaĵo
|teksto = La veraj [[novaĵo]]j ĉiam estas malbonaj novaĵoj: malbonaj novaĵoj pri iu aŭ [[Malbono|malbonaj]] novaĵoj por iu.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 911:
{{Citaĵo
|teksto = Kiam rapidiĝas [[aŭtomatigo]], evidentiĝas ke ŝlosila varo estas [[informo]] kaj malmolaj produktoj estas ne pli ol aldonaĵo al cirkulado de la informoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 918:
{{Citaĵo
|teksto = En [[Okcidenta Eŭropo]] [[libro]] aperis delonge antaŭ [[gazeto]]; tamen en [[Rusio]] kaj [[Centra Eŭropo]] libro kaj gazeto evoluis preskaŭ samtempe, sekve de kio tiuj du formoj ne estis strikte apartigitaj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 925:
{{Citaĵo
|teksto = [[Reklamo|Reklamaj]] afiŝoj (kaj informoj pri situacio en valorpaperaj merkatoj) estas la fundamento, sur kiu kuŝas la [[gazetaro]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 932:
{{Citaĵo
|teksto = Stulteco de la [[Voĉo de Ameriko]] kiel dissenda servo por eksterlando tute ne kompareblas kun lerteco de [[BBC]] aŭ la [[Moskva Radio]], sed tion kio mankas al ĝia verbala enhavo ĝi komplete rekompencas per amuzvaloro de la [[Usono|usona]] [[ĵazo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 939:
{{Citaĵo
|teksto = Por kreado de [[Reklamo|reklama]] afiŝo estas uzataj pli da peno kaj [[penso]], inteligento kaj [[arto]] ol por kreado de iu ajn teksta elemento de [[gazeto]] aŭ revuo. Anoncoj estas [[novaĵo]]j. Kio estas fuŝa en ili estas ke ili estas ĉiam [[Bono|bonaj]] novaĵoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 946:
{{Citaĵo
|teksto = …ekde komenco [[gazeto]] inklinis al ne [[Libro|libra]], sed al la mozaika aŭ partoprena formo. Post rapidiĝo de [[eldonado]] kaj kolektado de [[novaĵo]]j tiu mozaika formo iĝis dominanta aspekto de la [[Homo|homa]] asociiĝo; ja la mozaika formo signifas ne senpasian “vidpunkton”, sed partoprenon en la procezo. Pro tio la gazetaro estas ne apartigebla de la [[Demokratio|demokratia]] procezo, sed komplete senvalora de la [[Literaturo|literatura]] aŭ libra vidpunkto.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 953:
{{Citaĵo
|teksto = Sciigoj en la [[gazetaro]], kiujn [[homo]]j atentas unuavice, estas la sciigoj pri tio, kion ili jam konas… Ĉar por raciaj estaĵoj denove vidi aŭ rekoni sian sperton en nova materia formo estas la pleja vivplezuro. La sperto, transformita je nova [[komunikilo]], donas laŭvorte ĉarmigan revenon de antaŭa travivaĵo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 960:
{{Citaĵo
|teksto = Tuj post kiam la [[gazetaro]] komprenis, ke prezentado de la [[novaĵo]]j estas tute ne rakontado pri okazaĵoj kaj sciigoj, sed rekta kaŭzo de la eventoj, okazaĵoj tuj multiĝis.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 967:
{{Citaĵo
|teksto = La [[Rusio|rusa]] kaj [[Eŭropo|eŭropa]] [[Gazeto|gazetisto]], malsame ol la [[Usono|usona]], estas [[Literaturo|literaturisto]]. Paradokse, sed en la [[Skribo|skriba]] Usono la gazetaro havas intense parolan karakteron dum en la [[Parolo|parola]] Rusio kaj Eŭropo — strikte literaturajn naturon kaj funkcion.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 974:
{{Citaĵo
|teksto = Unuecon al la [[Araba mondo|arablingva]] mondo povas doni nur la [[gazetaro]]. [[Naciismo]] estis nekonata al la [[okcidenta mondo]] ĝis la [[Renesanco]], kiam [[Johannes Gutenberg|Gutenberg]] ebligis ekvidi la gepatran [[lingvo]]n en unuforma vesto.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 981:
{{Citaĵo
|teksto = Eĉ en sia elekto de konvenaj materialoj por [[novaĵo]]j la [[gazetaro]] preferas [[homo]]jn, jam certagrade famiĝintajn danke al [[kino]], [[radio]], [[televido]] kaj [[teatro]]. Tiun fakton ni povas uzi kiel lakmuspaperon dum esplorado de naturo de ilo kiel la gazetaro, ĉar se iu aperas nur en gazeto, tio estas plia pruvo de tio, ke li estas ordinara civitano.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 988:
{{Citaĵo
|teksto = Posedantoj de [[komunikilo]]j ĉiam penas doni al la publiko tion, kion ĝi deziras, ĉar ili sentas ke ilia povo radikas en la komunikilo mem, ne en sciigo aŭ programo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 995:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[Usono|usonano]] estas ido de kvar [[rado]]j kaj atingo de la aĝo, ebliganta ricevi stirpermesilon, havas por la usona [[junularo]] oble pli grandan signifon ol atingo de la aĝo, ebliganta [[Voĉdonado|voĉdoni]]…
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 002:
{{Citaĵo
|teksto = Iuj observantoj insistas ke lastatempe lokon de la [[aŭto]] kiel statusa simbolo okupis la [[domo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 009:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉiam pli gravan konfuzon elvokas transformado de la [[aŭto]]j en vera loĝantaro de niaj [[urbo]]j, sekve de kio okazis perdo de la [[Homo|homa]] skalo en la [[energio]]j kaj distancoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 016:
{{Citaĵo
|teksto = Necesas agnoski, ke foriro-al-laborejo kaj reveno-de-laborejo preskaŭ certe komplete perdos sian nunan karakteron. Tiusence la [[aŭto]] kiel veturilo sekvos la vojon de la [[ĉevalo]]. La ĉevalo perdis sian rolon en [[transportado]], sed memfide revenis al la [[amuzado]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 023:
{{Citaĵo
|teksto = …kun apero de nova [[teknologio]] ŝanĝiĝas la kadro mem, ne nur bildo en tiu ĉi kadro.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 030:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[homo]]j ĉiam estis generiloj de la [[Teknologio|teknologia]] [[mondo]] simile al la [[abelo]]j en la [[flaŭro]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 037:
{{Citaĵo
|teksto = …nome [[potenco]] de la [[aŭto]] egaligas ĉiujn sociajn malsamaĵojn kaj faras [[piediranto]]n duaranga civitano. Multaj rimarkis ke realaj integrantoj kaj egaligantoj de la [[blankuloj]] kaj [[nigruloj]] en la [[Usono|Sudo]] estis ne esprimado de [[Moralo|moralaj]] vidpunktoj, sed privata aŭto kaj [[kamiono]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 044:
{{Citaĵo
|teksto = Efektive la [[aŭtomatigo]] proksimas al produktado de la unika kaj tajlita laŭ individua mendo kun rapideco kaj ĉipeco de muntoĉeno.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 051:
{{Citaĵo
|teksto = La [[aŭto]] iĝis kiraso, protekta kaj agresema konko de la [[Urbo|urba]] kaj apudurba [[homo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 058:
{{Citaĵo
|teksto = Disponante enormajn buĝetojn, komercaj [[artisto]]j iris direkte al transformado de la [[Reklamo|reklama]] anonco je [[ikono]]… Do en la reklamaj anoncoj riveliĝas tendenco foriri de [[Konsumismo|konsumista]] bildo de la produkto direkte al la krea [[imago]] de la procezo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 065:
{{Citaĵo
|teksto = [[Reklamo|Reklamaj]] anoncoj ŝajne funkcias surbaze de tre avangarda sperto, laŭ kiu iu ajn malgravaĵo kaj iu ajn specimeno en brua kaj troa skvalo de ripetado estos ĉiam konfirmantaj sin mem. Reklamo kondukas la principon de ĉionvora bruo je stabila nivelo de [[admono]]. Ĝi plenforte similas al la proceduro de [[cerbolavado]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 072:
{{Citaĵo
|teksto = [[Reklamo|Reklamaj]] anoncoj ne estas destinitaj por [[Konscio|konscia]] konsumado. Ili estas konceptitaj kiel subsojlaj piloloj por [[nekonscio]], kies destino konsistas en [[Hipnoto|hipnota]] efiko, speciale al [[Sociologio|sociologoj]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 079:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉar en la afero de produktado de [[Reklamo|reklama]] anonco por tiu aŭ alia linio de konsumistaj varoj kunlaboras lertaj kaj sagacaj teamoj de talentuloj, evidentas ke ĉiu akceptebla afiŝo estas energia dramigo de la komuna sperto. Neniu grupo da [[Sociologio|sociologoj]] povas konkuri kun reklama teamo pri kolektado kaj pritraktado de utilaj [[Socio|sociaj]] datumoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 086:
{{Citaĵo
|teksto = …la [[Demokratio|demokratia]] [[libero]] konsistas ĉefe en ne rimarki [[politiko]]n kaj anstataŭe zorgi pri [[minaco]], kaŭzata de hirta hararo, harkovritaj kruroj, malvigla intestofunkciado, ekpendantaj [[mamo]]j, enfalanta makzelo, troa pezo kaj sangostagnado.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 093:
{{Citaĵo
|teksto = …[[Skribo|skribaj]] [[socio]]j havas sian specifan [[iluzio]]n: ili opinias ke en ili ekzistas alta grado de [[memkonscio]] kaj [[individuismo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 100:
{{Citaĵo
|teksto = Tiuj, kiuj pasigis tutan vivon en lukto kontraŭ “mensoga kaj erariga [[reklamo]]”, estas por reklamistoj sama donaco kiel abstinentuloj por bierfaristoj, kaj [[Moralo|moralaj]] [[cenzoro]]j por [[libro]]j kaj [[filmo]]j. La protestantoj estas plej bonaj spektantoj kaj akcelantoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 107:
{{Citaĵo
|teksto = …kiom efektive naivaj kaj simplaj estis la [[1920-aj jaroj|dudekaj jaroj]]. Tiu epoko de fatalaj virinoj, [[ŝejĥo]]j kaj trogloditoj estis brua infanejo kompare al nia [[mondo]]…
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 114:
{{Citaĵo
|teksto = Iutage [[historiisto]]j kaj [[arkeologo]]j malkovros, ke [[Reklamo|reklamaj]] anoncoj de nia [[tempo]] estas la plej riĉaj kaj fidindaj ĉiutagaj speguliĝoj el ĉiuj, kiujn ĝis nun produktis la [[socio]] rilate sian vivocirklon.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 121:
{{Citaĵo
|teksto = …en [[ŝerco]]j kaj [[ludo]]j ni rekonstruas tutecan personecon, kiu en ordinara [[mondo]] kaj profesia [[vivo]] povas uzi nur etan sektoron de sia ekzistado.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 128:
{{Citaĵo
|teksto = Same kiel la [[teknologio]]j estas larĝigoj de viva organismo, ankaŭ la [[ludo]]j, same kiel institucioj, estas larĝigoj de la [[Socio|socia]] [[homo]] kaj [[Politiko|politika]] [[korpo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 135:
{{Citaĵo
|teksto = [[Ludo]]j estas dramaj modeloj de nia [[Psiko|psika]] [[vivo]], senigantaj de tiuj aŭ aliaj streĉiĝoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 142:
{{Citaĵo
|teksto = La [[arto]] estas siaspeca [[Civilizo|civilizita]] anstataŭigo de la [[Magio|magiaj]] [[ludo]]j kaj [[rito]]j…
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 149:
{{Citaĵo
|teksto = …sen [[ludo]]j [[homo]] kaj [[socio]] sinkas je tranca aŭtomateco de [[zombio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 156:
{{Citaĵo
|teksto = Kio malebligas al la [[milito]] esti vera [[ludo]] estas evidente la sama afero, kiu malebligas tion al valorpapera merkato kaj [[komerco]], nome: la reguloj estas ne komplete konataj kaj akceptitaj de ne ĉiuj ludantoj. Krome en la milito kaj komerco plenforte partoprenas la spektantaro; same kiel en la [[Aborigeno|aborigena]] [[socio]] mankas mallarĝsence la [[arto]], ĉar en kreado de la arto estas engaĝita ĉiu.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 163:
{{Citaĵo
|teksto = [pri [[artisto]]j] Ili sciis ke estas okupitaj de kreado de vivaj modeloj de situacioj, kiuj en la [[socio]] ĝenerale ankoraŭ ne maturiĝis. En sia arta [[ludo]] ili malkovradis, kio efektive okazas kaj nome tiel ili “avancis la [[epoko]]n”. Ne-artistoj ja ĉiam rigardas nuntempon tra okulvitroj de antaŭa epko. Ĝeneralaj staboj ĉiam perfekte pretas venki en la [[Pasinteco|pasinta]] [[milito]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 170:
{{Citaĵo
|teksto = …eĉ ne unu nova [[ideo]] naskiĝas ene de granda [[entrepreno]]. Ĝi devas invadi organizaĵon de ekstere, tra iu malgranda, sed konkuranta [[organizaĵo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 177:
{{Citaĵo
|teksto = [[Elektro]] donas povajn voĉojn al malfortuloj kaj suferantoj, forbalaas [[Burokratio|burokratajn]] [[Specialisto|specialismojn]] kaj laborhorarojn de la racio, ligita al instrukcioj kaj gvidiloj. Parametro de la “[[Homo|homa]] intereso” estas nura parametro de senpera partopreno en sperto de aliaj, naskiĝanta kun apero de momenta transdono de la [[informo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 184:
{{Citaĵo
|teksto = La profesiajn [[diplomato]]jn kun delegitaj rajtoj forpremis [[ĉefministro]]j, [[prezidanto]]j kaj [[ministro]]j pri eksteraj aferoj, opiniantaj ke ili povas konduki ĉiujn gravajn intertraktojn persone.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 191:
{{Citaĵo
|teksto = Danke al [[elektro]] ni denove ĉie ekhavas interpersonajn rilatojn, kvazaŭ ni loĝas en [[vilaĝo|vilaĝeto]]. Tiu ligo estas profunda, al ĝi mankas delegado de funkcioj aŭ rajtoj. La [[Mekaniko|mekanika]] ĉie estas forpremata de la organika. [[Dialogo]] forpremas [[lekcio]]n.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 198:
{{Citaĵo
|teksto = La [[novaĵo]]j persiste forpremadis la vidpunktojn kiel faktoron de formiĝo de [[Socio|sociaj]] normoj…
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 205:
{{Citaĵo
|teksto = …en [[Usono]] [[literaturo|literatura]] talento migris al ne tia [[komunikilo]] kiel [[libro]], sed al [[ĵurnalismo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 212:
{{Citaĵo
|teksto = …en [[Eŭropo]] [[telegrafo]] firmigis la pozicion de [[libro]] kaj eĉ [[gazetaro]]n devigis alpreni [[Literaturo|literaturan]] karakteron.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 219:
{{Citaĵo
|teksto = …kiam en la 90-aj jaroj de la [[19-a jarcento]] la kontorojn inundis la unua ondo de [[sekretariino]]j-tajpistinoj, produktantoj de kraĉujoj ekvidis en tio signon de proksimiĝanta fino. Ili pravis. Sed eĉ pli gravas ke unuformaj vicoj de atentantaj modon sekretariinoj-tajpistinoj ebligis [[revolucio]]n en la [[Vesto|vesta]] industrio. Tion kion ili surportis, deziris surporti ĉiu [[Kamparano|kamparana]] [[junulino]], ja la tajpistino estis populara enkorpigo de entreprenemo kaj lerteco. Ŝi estis [[diktatoro]] de [[stilo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 226:
{{Citaĵo
|teksto = La [[tajpmaŝino]] kunfandas verkadon kaj publikigadon, naskante tute novan rilaton al la skriba kaj tajpita [[vorto]]. Verkado per tajpmaŝino ŝanĝis formojn de la [[lingvo]] kaj [[literaturo]]…
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 233:
{{Citaĵo
|teksto = La [[tajpmaŝino]]j kaŭzis enorman furoron en vendado de la [[vortaro]]j. Ili ankaŭ kreis sennombrajn plenŝtopitajn dosierujojn, kio kaŭzis nuntempan kreskon de [[firmao]]j, produktantaj kancelariaĵojn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 240:
{{Citaĵo
|teksto = En iu ajn tia [komerca aŭ burokrata] strukturo tempoj de kresko de nombro de personaro estas ligitaj ne al plenumata [[laboro]], sed al interna komunikado inter ĝiaj membroj. (Alivorte, la [[komunikilo]] estas [[mesaĝo]]). La [[leĝo de Parkinson]], se transformi ĝin je [[Matematiko|matematika]] formo, diras ke la jara tempo de kresko de personaro varios de 5,17% ĝis 6,56%, “sendepende de iuj ajn ŝanĝoj en la kvanto de laboro, kiun necesos fari (se ĝi entute haveblas)”… Kion Parkinson pene kaŝas de si kaj de siaj leganotj, estas la simpla fakto ke en sfero de cirkulado de informoj la ĉefa “laboro kiun necesos fari” estas efektive la cirkulado de [[informo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 247:
{{Citaĵo
|teksto = La [[historiisto]] [[Daniel J. Boorstin|Daniel Boorstin]] estas ekstreme ŝokita de tio, ke en nia [[epoko]] de la [[informo]]j [[Famulo|fameco]] estas determinata de ne tio ke iu ion faris, sed de tio ke li simple estas fama kiel famulo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 254:
{{Citaĵo
|teksto = Oni ne povis ankoraŭ observi pli subitan [[Socio|socian]] sekvon de [[telefono]] kiel malapero de kvartalo de [[bordelo]]j kaj apero de vokvirinoj… La [[prostituino]] estis [[specialisto]]; la vokjunulino ne estas tia.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 261:
{{Citaĵo
|teksto = La [[tajpmaŝino]] kaj [[telefono]], tiuj plej malsimilaj ĝemeloj, kun [[Teknologio|teknologia]] senkompato kaj fundamenteco denove lanĉis la procezon de transformado de la [[Usono|usona]] [[junulino]] je la fatala vampvirino.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 268:
{{Citaĵo
|teksto = Legante, ni aŭskultas sonregistraĵon de la [[Skribo|skribita]] [[vorto]]; aŭskultante [[radio]]n, ni produktas [[Vido|vidan]] akompanadon. Kial ni ne kapablas bildigi dum paroli per [[telefono]]? …Malsame ol la skriba kaj presita paĝo, la telefono postulas plenan partoprenon. Ĉiu skriba homo kun indigno traktas tian insistan postuladon de la tuta atento, ĉar li delonge alkutimiĝis al fragmenta atento. Analogie la skriba homo nur kun granda peno povas lerni paroli aliajn [[lingvo]]jn, ĉar alproprigado de la lingvo postulas partoprenon de ĉiuj [[senso]]j samtempe.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 275:
{{Citaĵo
|teksto = Multaj [[homo]]j dum konversacio per [[telefono]] sentas nedeteneblan bezonon “aŭtomate desegni”. Tiu fakto estas proksime ligita kun karaktero de tia [[komunikilo]], nome: ĝi postulas partoprenon de ĉiuj niaj [[senso]]j kaj kapabloj. Malsame ol [[radio]]n, oni ne povas uzi ĝin kiel fonon. Ĉar la telefono proponas tre malriĉan aŭdimagon ni fortigas kaj kompletigas ĝin, uzante ĉiujn aliajn sensojn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 282:
{{Citaĵo
|teksto = Pli-malpli same kiel la [[Brajlo-skribo]], en kiu [[litero]]j estis anstataŭigitaj per reliefaj punktoj, naskiĝis kiel rimedo legi en mallumo militmesaĝojn, poste estis transprenita al [[muziko]] kaj fine por la [[blindulo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 289:
{{Citaĵo
|teksto = En la 70-aj jaroj de la [[19-a jarcento]] inventistoj en pluraj mondanguloj provis atingi [[Elektro|elektran]] transdonadon de [[parolo]] kaj en tiu tago, kiam [Alexander Graham] [[Alexander Graham Bell|Bell]] prezentis peton ĉe la [[Usono|Usona]] Patenta Buroo, ĝi ricevis ankaŭ desegnon de la telefono de Elisha Gray, sed nur unu aŭ du horojn poste… Bell akiris gloron kaj liaj konkurantoj iĝis notoj al li.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 296:
{{Citaĵo
|teksto = Surbaze de la [[telefono]] funkcios nur aŭtoritato de la [[scio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 303:
{{Citaĵo
|teksto = Kun alveno de [[Elektro|elektriloj]] anstataŭ delegita [[potenco]] denove aperas [[rolo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 310:
{{Citaĵo
|teksto = En la epoko de [[Napoleono Bonaparte|Napoleono]] kaj lordo [Georg] [[Georg Byron|Byron]], kiam [[valso]] estis ankoraŭ nova formo, oni bonvenigis ĝin kiel barbaran plenumon de la revo de [Jean-Jacques] [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]] pri la [[nobla sovaĝulo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 317:
{{Citaĵo
|teksto = La [[valso]] estas ekzakta, [[mekaniko|mekanika]] kaj [[Milito|militisma]], pri kio atestas ĝia [[historio]]. Por ke valso komplete rivelu sian sencon, en ĝi devas ĉeesti milita uniformo… En nia jarcento alvenon de [[ĵazo]] kaj [[ragtimo]] oni ankaŭ anoncis kiel invadon de primitiva [[aborigeno]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 324:
{{Citaĵo
|teksto = En la epoko de [[ĵazo]] ni kutime ne rimarkas, ke [[valso]] estiĝis kiel varmega kaj eksploda rimedo de homa sinesprimo, trarompiĝinta tra formalaj [[Feŭdismo|feŭdaj]] barieroj de fajnaj kaj ĥorusaj [[danco]]stiloj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 331:
{{Citaĵo
|teksto = [[Miguel de Cervantes|Cervantes]] vivis en la [[mondo]], kie [[presado]] estis same nova kiel [[kino]] hodiaŭ en la [[Okcidento]] kaj al li ŝajnis evidente ke la presado — same kiel en nia [[tempo]] ekranaj [[imago]]j – uzurpis la realan mondon.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 338:
{{Citaĵo
|teksto = Neskribaj kaj nevidaj kulturoj interesiĝas ĉefe pri internaj ol pri eksteraj kaŭzoj. Pro tio la [[Skribo|skriba]] [[Okcidento]] vidas la tutan restan [[mondo]]n kiel ĉenitan per dense plektita araneaĵo de [[superstiĉo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 345:
{{Citaĵo
|teksto = Kiel [[fotografio]] puŝas la [[pentristo]]n direkte al abstrakta, skulpteca [[arto]], same la [[filmo]] puŝis la [[verkisto]]n al vortoŝparado kaj profunda [[simbolismo]], je kiuj la filmo ne povas konkurenci kun ĝi.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 352:
{{Citaĵo
|teksto = …en la [[1920-aj jaroj|20-aj jaroj]] la [[Usono|usona]] vivmaniero estis enpakita kaj eksportita al ĉiuj mondanguloj. La [[mondo]] komencis energie aĉetadi enpakitajn [[revo]]jn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 359:
{{Citaĵo
|teksto = La [[Libro|libropresa]] [[homo]] kun preteco akceptis la [[filmo]]n nome pro tio, ke ĝi simile al la libroj proponas internan mondon de [[fantazio]]j kaj [[revo]]j. La filmospektanto sidas en [[Psikologio|psikologia]] [[soleco]] simile al silenta leganto de la libro. Alie okazis al la leganto de manuskripto kaj alie okazas al televidspektanto. Estas malkomforte ŝalti [[Televido|televidilon]] nur por si mem en la [[hotelo|hotela]] ĉambro aŭ eĉ hejme. La mozaika televida bildo postulas socian kompletigadon kaj [[dialogo]]n.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 387 ⟶ 1 373:
{{Citaĵo
|teksto = [[Tribo|Triba]] [[pasinteco]] neniam ĉesis esti realo por la [[Germanoj|germana]] [[animo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 401 ⟶ 1 380:
{{Citaĵo
|teksto = Ekde apero de la [[televido]], [[infano]]j — sendepende de vidkapabla stato — tenas la kapon averaĝe je distanco de 6,5 coloj de la presita paĝo. Niaj infanoj strebas transporti sur la presitan paĝon la komplete engaĝigajn [[Senso|sensajn]] rajtojn de la televida bildo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 408 ⟶ 1 387:
{{Citaĵo
|teksto = La helmo de Mackworth, kiun oni surmetis sur [[infano]]jn spektantajn [[televido]]n, montris ke iliaj [[okulo]]j spuras ne agadon, sed reagojn. La okuloj preskaŭ ne dekroĉiĝas de vizaĝoj de [[aktoro]]j, eĉ kiam okazas perfortaj scenoj.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 415 ⟶ 1 394:
{{Citaĵo
|teksto = [[Radio]] — jen [[komunikilo]] por [[frenezo]]! Nome ĝi estis la ĉefa rimedo de varmigado de triba sango en [[Afriko]], [[Barato]] kaj [[Ĉinio]]. [[Televido]] malvarmigis [[Kubo]]n, same kiel nun ĝi malvarmigas [[Usono]]n.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 422 ⟶ 1 401:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉiu [[Usono|usona]] [[kino]], kiam oni spektas ĝin ekster Usono, aspektas kiel milda [[Politiko|politika]] [[propagando]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 429 ⟶ 1 408:
{{Citaĵo
|teksto = [[Televido]] ne povas funkcii kiel fono. Ĝi kaptas vin. Vi devas esti kune kun ĝi.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 436 ⟶ 1 415:
{{Citaĵo
|teksto = [[Germanoj|Germanaj]] [[poeto]]j kaj filozofoj-[[Romantikismo|romantikuloj]], kuniĝintaj je [[Tribo|triba]] ĥoruso, prikantis revenon de malhela [[nekonscio]] jarcenton antaŭ la [[radio]] kaj [[Hitlero]] faris tian revenon preskaŭ neevitebla.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 443 ⟶ 1 422:
{{Citaĵo
|teksto = [[Raso|Rasa]] integriĝo, plenumata surbaze de [[Vido|vida]] unueco, estas larĝigo de la sama [[Kulturo|kultura]] strategio de la [[Skribo|skriba]] [[homo]], al kiu diferencoj ĉiam ŝajnas forigendaj, ĉu temas pri diferencoj de raso aŭ [[genro]], [[spaco]] aŭ [[tempo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 450 ⟶ 1 429:
{{Citaĵo
|teksto = Proksima plano, uzata en [[kino]] por kaŭzi [[ŝoko]]n, en [[televido]] estas normala afero.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 457 ⟶ 1 436:
{{Citaĵo
|teksto = …plejparto de [[Televido|televidaj]] [[Famulo|steluloj]] estas [[viro]]j, do “malvarmaj personoj”, dum plejparto de [[Kino|kinaj]] steluloj estas [[virino]]j, ĉar oni povas prezenti ilin kiel “varmajn” personojn. Post apero de la televido kinosteluloj — same viroj kaj virinoj — malsupreniris kun la tuta stelula sistemo al pli modesta statuso.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 464 ⟶ 1 443:
{{Citaĵo
|teksto = Ĉiu travivas oble pli ol li komprenas. Dume ne [[kompreno]], sed nome [[travivo]] influas la [[konduto]]n, speciale en kolektivaj aferoj de rimaroj kaj [[teknologio]]j, kie [[individuo]] preskaŭ senevite ne konscias influon, kiun li spertas.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 471 ⟶ 1 450:
{{Citaĵo
|teksto = [[Tuŝsenso]] — jen la pleja valoro en la [[Eŭropo|eŭropa]] [[vivo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 478 ⟶ 1 457:
{{Citaĵo
|teksto = De la [[Vido|vida]] vidpunkto ĉiuj senescepte [[Eŭropo|eŭropaj]] [[aŭto]]j aspektas tiom aĉe, ke iĝas evidente: al la kapoj de iliaj kreintoj neniam venis la [[penso]], ke iu rigardos ilin. Ili apartenas al la tipo de aĵoj, kiujn oni surmetas kiel pantalonon aŭ sviteron.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 485 ⟶ 1 464:
{{Citaĵo
|teksto = Parto de la malvarma dimensio de [[televido]] estas la malvarma, senemocia grimaco, penetrinta tien kune kun [[adoleskulo]]. En la [[epoko]] de varmaj [[komunikilo]]j, [[radio]] kaj [[kino]], kaj ankaŭ en la epoko de [[Antikva Epoko|antikva]] [[libro]] [[junaĝo]] estis la tempo de freŝaj, inspiritaj kaj esprimivaj vizaĝesprimoj. Neniu [[politikisto]] aŭ grava [[ŝtatoficisto]] de la malnova skolo riskus en la [[1940-aj jaroj|40-aj jaroj]] surmeti tian senvivan kaj skulptecan vizaĝaĉon, kian portas [[infano]] de la televida epoko.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 492 ⟶ 1 471:
{{Citaĵo
|teksto = Por rezisti al la [[televido]] necesas do preni kontraŭvenenon de parencaj al li [[komunikilo]]j kiel [[presado]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 499 ⟶ 1 478:
{{Citaĵo
|teksto = …ĉiu kies aspekto malkaŝe deklaras liajn [[rolo]]n kaj [[statuso]]n en la [[vivo]] ne konvenas por la [[televido]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 506 ⟶ 1 485:
{{Citaĵo
|teksto = S-ro [[Nikita Ĥruŝĉov|Ĥruŝĉov]] havas tre saturitan aŭ kompletan [[imago]]n kaj aspektas en [[Televido|televida]] ekrano kiel komika karikaturo. En foto[[telegrafo]] kaj televido s-ro Ĥruŝĉov estas gaja komikulo, tute senarmiga persono.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 513 ⟶ 1 492:
{{Citaĵo
|teksto = …la tiom varma [[komunikilo]] kiel [[kino]] bezonas [[homo]]jn, kiuj tute certe aspektas kiel tipoj. Tiom malvarma komunikilo kiel [[televido]] ne toleras tipecon, ĉar ĝi lasas spektanton elreviĝinta, sen doni al li eblecon labori por “fermado” aŭ finado de la [[imago]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 520 ⟶ 1 499:
{{Citaĵo
|teksto = La prezidanto [John F.] [[John F. Kennedy|Kennedy]] ne aspektis kiel [[riĉulo]], nek kiel [[politikisto]]. Li povis esti iu ajn — de spicisto kaj profesoro ĝis [[Futbalo|futbala]] trejnisto. Li ne estis tiom draste konturita aŭ tro preta al parolo por fuŝi agrable nepostuleman svagecon de sia vizaĝesprimo kaj konturoj. Li transiradis el [[palaco]] al traba [[kabano]], el [[lukso]] al la Blanka domo laŭ ekzemplo de la [[Televido|televidaj]] transformiĝo kaj transversiĝo.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 527 ⟶ 1 506:
{{Citaĵo
|teksto = Ido de [[televido]] soifas engaĝiĝon kaj ne deziras [[Specialisto|specialistan]] labropostenon estonte. Li soifas rolon kaj profundan ligitecon al sia [[socio]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 534 ⟶ 1 513:
{{Citaĵo
|teksto = [[televido|Televida]] [[infano]] ne kapablas antaŭvidi, ĉar li deziras engaĝiĝon kaj ne kapablas akcepti fragmentan kaj simple vidigitan celon aŭ sorton nek en [[edukado]], nek en la [[vivo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 541 ⟶ 1 520:
{{Citaĵo
|teksto = [pri televido] …ne tiom [[Vido|vida]], kiom [[tuŝo|tuŝ]]-[[aŭdo|aŭda]] [[komunikilo]], entiranta en profundan interagadon ĉiujn niajn komunikilojn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 548 ⟶ 1 527:
{{Citaĵo
|teksto = [pri [[televido]]] Ĝi engaĝas nin en movadon internen, sed ne [[Emocio|emociigas]], nek agitas kaj nek inspiras. Oni povas supozi, ke tio estas specifa trajto de iu ajn profunda sperto.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 555 ⟶ 1 534:
{{Citaĵo
|teksto = Aplikado de [[pulvoro]] por lanĉado de ĵetaĵoj laŭ trajektorio atendis aperon de perspektivo en la [[arto]]. Tiu eventa ligo inter [[teknologio]] kaj la arto povas klarigi problemon, pri kiu longatempe cerbumis [[antropologo]]j. Ili ĉiam denove klopodis klarigi la fakton, ke la neskribaj homoj kutime estas malbonaj fusilpafistoj, sin apogante sur tio ke kaze de [[pafarko]] kaj [[sago]] pli gravis proksimeco al [[ludo]], ne distanca precizeco, atingi kiun estis preskaŭ neeble; el tio, asertas iuj antropologoj, sekvas kutimo imiti dum [[ĉasado]] [[besto]]jn, transvestante je iliaj feloj por pli proksime kaŝiri al la grego.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 562 ⟶ 1 541:
{{Citaĵo
|teksto =
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 569 ⟶ 1 548:
{{Citaĵo
|teksto = Facile plenumata de ni apartigado de specifa, izolita celo en la spaco, helpe de [[fusilo]] kiel larĝigo de [[okulo]], — ĉio ĉi malkonvenas por la [[Skribo|neskriba]] [[homo]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 576 ⟶ 1 555:
{{Citaĵo
|teksto = [[Skribo]] eĉ nun restas fundamento kaj ekzemplo de ĉiuj programoj de [[Industrio|industria]] mekanizado, sed samtempe ĝi fermas la [[cerbo]]jn kaj [[senso]]jn de siaj uzantoj en la [[Mekaniko|mekanika]] kaj fragmenta matrico, kiu tiom necesas por subtenado de la mekanizita socio. Pro tio transiro de la mekanika [[teknologio]] al la elektra estas por ni ĉiuj tiom traŭma kaj severa. Dum longa tempo ni uzis la mekanikajn metodojn kun iliaj limigitaj eblecoj kiel fusilon. La [[Elektro|elektraj]] metodoj ne povas esti uzataj agrese krom por mortigi sin tuj, kvazaŭ malŝalti la lumon. Vivi samtempe kun ambaŭ tiuj teknologioj estas la specifa dramo de la [[20-a jarcento]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 583 ⟶ 1 562:
{{Citaĵo
|teksto = La [[rusoj]] montris en sia [[propagando]] nenian inventemon aŭ imagipovon. Ili simple faris tion, kion instruis al ili [[Religio|religiaj]] kaj [[Kulturo|kulturaj]] [[tradicio]]j, do ili konstruis la [[imago]]jn.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 590 ⟶ 1 569:
{{Citaĵo
|teksto = …hodiaŭ en la [[Elektro|elektra]] [[epoko]] [[homo]]j kaj [[Psiko|psike]] kaj [[Socio|socie]] revenis al la [[Nomado|nomada]] stato. Nun tamen tio nomiĝas kolektado kaj pritraktado de la [[informo]]j.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 597 ⟶ 1 576:
{{Citaĵo
|teksto = [[Aŭtomatigo]] estas la [[informo]] kaj ĝi ne nur eliminas laborpostenojn en la [[mondo]] de [[laboro]], sed ankaŭ eliminas fakojn en la mondo de [[edukado]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 604 ⟶ 1 583:
{{Citaĵo
|teksto = En la [[edukado|eduka]] sfero la kutima divido de lernoplano je la fakoj arkaiĝis same kiel post alveno de la [[Renesanco]] arkaiĝis la [[Mezepoko|mezepokaj]] trivium kaj kvadrium.
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 611 ⟶ 1 590:
{{Citaĵo
|teksto = Daŭrigante en la spirito de la nunaj specimenoj de fragmenta senligiteco, niaj [[Lernejo|lernejaj]] lernoplanoj garantiite liverados al ni civitanojn, ne kapablajn kompreni tiun [[Kibernetiko|kibernitikan]]
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 618 ⟶ 1 597:
{{Citaĵo
|teksto = Dum io iĝas pli komplika, ĝi iĝas ankaŭ malpli specialiĝinta. La [[homo]] estas pli komplika kaj malpli [[Specialisto|specialiĝinta]] ol la [[dinosaŭro]].
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 625 ⟶ 1 604:
{{Citaĵo
|teksto = La [[Elektro|elektra]] [[epoko]] de servomekanismoj subite liberigas la
|aŭtoro=
|verko=
Linio 1 632 ⟶ 1 611:
{{Citaĵo
|teksto = La
|aŭtoro=
|verko=
|